Gerðir kirkjuþings - 1990, Blaðsíða 222

2
sjónarlióli höfundar cftir |iví scm unnt cr. I’cssi sjónamiið ciga cinnig við um listavcrk,
scm ckki cru háö liðrundarrótti, sbr. 53. gr. höfl., þ.c. cftir að 50 ár cru liðin frá láti
höfundar. Bcr mcnntamálaráðhcrra að brcgðasl viö, cf út af cr bmgðið mcð almcnna
mcnningarvcrnd að Iciðarljósi.
b) I'járhagslcg róttindi höfundar fclast aö stærstum hluta í cinkarétti lians t_il
cjntajkagcrðanaf listavcrki og til birtingar á vcrki, sbr. 3. gr. höfl. I’ctta þýðir í raun, aö
höfundur hcfur cinkarólt lil hvcrs konar nota og ráðstöfunar á vcrki sínu, só annað ckki
tckið fram. Nokkrar undantckningar cru frá jæssu í höfl. sjálfum, sbr. II. kafla laganna.
Binkaróttur höfundar til cintakagcrðar af vcrki nær til allra tcgunda cftirgcrða í
hvaða formi scm cr, t.d. þýðinga, aðlagana í annað listform, útgáfu aö liluta cöa öllu
lcyti o.s.frv., og cr |)ví ckki bundinn við nákvæma cftirlíkingu af sjálfu vcrkinu.
í cinkarétli höfundar til að birta vcrk í upphaflcgri mynd cða brcytlri fclst, að
cnginn annar gctur lcyft opinbcran flulning vcrks, drcifingu þcss til almcnnings t.d. mcð
sölu, Icigu cöa láni, cða aö sýna vcrkið opinbcrlcga. Nánar cr skilgrcint í 2. gr. höfl.
Iivað lclst birting, útgáfa og eintakagcrð.
c) Cildistíini höfundarréttar cr 50 ár, talin frá næstu áramótum cftir lát
höfundar, cn sóu þcir flciri cr miðað við lát jæss, scm Icngst lifir, sbr. 43. gr. höfl. Só
vcrk liins vcgar birt án nafngrciningar höfundar, hclst höfundarróttur uns 50 ár cru liðin
frá næstu áramólum cflir fyrslu birtingu vcrksins, sbr. 44. gr. höfl.
2. Kétlur cigcnda Iistavcrka, scm vcrnduö cru aö höfundarrétti.
I’cgar Iislavcrk cr aflicnt til cignar, hvort scm cr mcð sölu cða á annan hált,
fylgir höfundarróttur að vcrkinu ckki mcð, ncma sórstaklcga só um það samið, sbr. 27.
gr. höfl. Rcyndar gclur höfundur alls ckki framsclt sæmdarrótt sinn, ncma í cinstökum
lilvikum, scm j)á cru skýrt tilgrcind bæði um tcgund og cfni, sbr. 3. mgr. 4. gr. Iiöfl.
Cigandi listavcrks hcfur j)ví vcnjulcg cigandaumráö yfir vcrkinu og má ráöstafa því
cins og öðrum líkamlcgum hlutum, ncma annað sé sérstaklcga tckið fram. í 25. gr. höfl.
cru þó lilgrcindar nokkrar hcimildir, scm cigandi hcfur og takmarka að ldula rétt
höfundar, cn þær Iúta aðallcga að svokölluðum aögangsrélli höfundar aö verki sínu cftir
að cigandi hcfur fcngið j)að í hcndur. Vcrður ckki farið nánar út í j)au ákvæði hór.
Af því scm fram kcmur í lið I hór aö framan lciðir, að cigandi listavcrks, t.d.
kirkja, gctur ekki brcytt vcrkinu, nó gcfið j)að út í ncinu fonni án hcimildar frá höfundi.
Vilji cigandi afla sér slíkra réllinda, t.d. útgáfuréllar, vcrður að scmja um það
sérstaklcga við höfundinn.
Athugandi cr, hvort cigandi listavcrks, scm t.d. hcfur verið komið fyrir í kirkju,
gcti bannað ljósmyndun vcrksins. Samkvæmt 11. gr. liöfl. cr öllum hcimilt að gcra
cinlök af hirtu vcrki lil cinkanota cingöngu. Skv. 3. mgr. 2. gr. tclst vcrk birt, jicgar
j)að cr mcð réltri hcimild flutt cða sýnt opiubcrlcga cða cinlök af því hafa vcrið gcfin út.
219