Dagblaðið Vísir - DV - 25.11.2007, Side 8

8 FÖSTUDAGUR 23. NÓVEMBER 2007
Fréttir DV
Upphafið að endinum
Allt tekur enda og árið 1967 varð
vendipunktur í samstarfl félaganna
frá Liverpool. Þeir höfðu ekki náð
þrítugsaldri en voru engu að síður
búnir að skrá nöfn sín á blöð sög-
urnar. Árið 1967 dó Brian Epstein
vegna ofneyslu eiturlyfja og eftir
stóðu Bítlarnir án þeirrar föðurlegu
forsjár sem hann hafði veitt þeim.
Eins og oft vill verða þar sem mikl-
ir hagsmunir eru í húfi var stutt í
átökin. Fyrst um sinn hugðist Paul
taka að sér hlutverk Brians og um
tíma voru Bítíamir eins og stjórn-
laus skúta. Árið 1969 dró til tíðinda
og bresta fór að gæta í sambandi
Bítíanna. Paul McCartney vildi að
faðir Lindu, eiginkonu hans, tæki
við stjórn Apple-fyrirtækis Bítíanna,
en John, George og Ringo vildu fá
endurskoðandann Allen Klein til
starfans. Apple-fyrirtækið stóð þá
mjög illa og einkenndist af fjármála-
legu fumi. McCartney tapaði þeirri
rimmu og samstarfi Bítíanna var
strangt til tekið lokið. 1 árslok 1970
höfðaði Paul mál á hendur sínum
fyrrverandi félögum og hljómsveitín
hafði sungið sitt síðasta.
Blankheit og nýtt upphaf
Eftir að Bítlarnir slitu samstarfi
tóku við erfiðir tímar. Málefni App-
le-fyrirtækisins voru ekki til lykta
leidd fyrr en árið 1975 og á tíma-
bili var Paul McCartney svo blank-
ur að hann þurfti að leita á náðir
tengdaföður síns. McCartney brá
þá á það ráð að semja aftur við út-
gáfufyrirtæki Bítlanna og náði mun
betri samningi en fyrrverandi fé-
lagar hans og fram undan var betri
tíð með blóm í haga. Árið 1973 gaf
fþeirra. Þó var ýmislegt sem hann
vildi breyta; gallabuxur og leð-
urjakkar viku fyrir jakkafötum og
stranglega bannað var að éta sam-
lokur eða annað á meðan þeir voru
Allt er með öðrum hætti nú hjá ásviði.
Paul McCartney en var fyrir hart- Um mitt ár 1962 landaði Epstein
nær hálfri öld þegar hann hóf tón- samningi við bresku hljómplötu-
listarsamstarf með þremur öðrum útgáfuna Parlophone. Þar lentu
drengjum frá Liverpool. Þessir þrír þeir í höndunum á George Martín,
drengir voru John Lennon, George trommuleikarinn Pete Best var lát-
Harrison og Ringo Starr og á end- inn taka pokann sinn og Ringo Starr
anum fékk hljómsveitin nafnið The settistviðsettiðíhansstað. OgBítía-
Beatíes. Engan óraði fyrir því að þeir æðið var rétt handan hornsins.
yrðu teknir í guða tölu hjá æsku þess
tíma og legðu heiminn að fótum Lennon/McCartney
sér. Öll þau ár sem Bítlarnir störf-
Sú varð þó raunin, en engum uðu voru lagasmíðar nær ein-
blöðum er um það að fletta að upp- göngu í höndum Johns Lennon
hafþessferðalags,semstóðíáratug, og Pauls McCartney og lagasmíð-
var enginn dans á rósum. ar þeirra voru skrifaðar á þá báða,
Eins og margar hljómsveitír þess óháð því hvort um var að ræða af-
tíma spiluðu Bítlarnir í reykfýllt- sprengi samvinnu eða ekki. Yfir-
um litíum klúbbum í Liverpool fyr- leitt má heyra hvor samdi Iagið eða
ir smáaura. Þeir töldu sig því hafa meirihluta þess því sá er aðalsöngv-
himin höndum tekið þegar þeim ari þess. Blóð, sviti og tár voru að
bauðst að fara til þýsku hafnarborg- baki, og þrátt fyrir afleita samninga
arinnar Hamborgar og má segja að við Parlophone streymdu auramir í
þar hafi drengirnir fengið eldskírn- kassann.
ina, en þar spiluðu þeir í allt að sex- Það varð fljótt ljóst að Paul
tán tíma á dag, sváfu í óvistíegum McCartney hafði viðskiptavit og
bakherbergjum og tengdust bönd- á hátindi Bítíaæðisins var hann
um sem, þrátt fyrir allt sem ffamtíð- spurður hvort hann myndi gera eitt-
in átti eftir að bera í skautí sér, rofn- hvað öðmvísi ef hann fengi tæki-
uðu aldrei. Hljómsveitin fór tvisvar færi til. Hann svaraði eitthvað á
sinnum til Hamborgar. þá leið að hann myndi finna fjóra
hæfileikaríka einstaklinga eins og
Brian Epstein og Bítíana og gerast umboðsmaður. Þó
útgáfusamningur Bítlana skorti ekki fé lærðu þeir ekki
Síðla árs 1961 hófust kynni að umgangast fjármuni. Ef þá lang-
Bítíanna og Brians Epstein. Bri- aði í eitthvað á þeim tíma skrifuðu
an heillaðist strax af þessum ungu þeir nafn sitt á kvittun og síðan var
og óhefluðu drengjum og það varð sendur reikningur tíl umboðsskrif-
úr að hann gerðist umboðsmaður stofuþeirra.
Paul McCartney út sína vinsælustu
hljómplötu Band on the Run og
síðan þá hefur ferill hans vart tekið
dýfu, svo nokkm nemi.
Árið 1979 höfðuðu Bítlarn-
ir mál gegn útgáfufélögunum EMI
og Capitol á þeirri forsendu að þeir
ættu inni sem næmi tíu og hálfri
milljón sterlingspunda. Enn og aftur
var höfðað mál á hendur EMI árið
2005 þá vegna vangoldinna höfund-
arlauna. Sátt náðist í málinu.
Virtur og auðugur
Paul McCartney er meðal virt-
ustu tónlistarmanna sögunnar og
hann hefur auk þess viðskipta-
vit. Tekjur hans af tónlist og vegna
snjallra fjárfestinga hafa gert hann
að einum af auðugustu mönnum
Bretlands. Hann er metinn á sem
nemur 100 milljörðum íslenskra
króna, en allt útíit er fyrir að pyngja
Pauls muni léttast verulega í náinni
ffamtíð.
Paul McCartney stendur nú
frammi fyrir skilnaði við síðari eig-
inkonu sína, Heather Mills. Eng-
inn vafi leikur á að sá skilnaður
mun verða Paul McCartney dýr-
keyptur. Þrátt fyrir yfirlýsingar af
hálfu Heather í upphafi skilnað-
arferils hjónakornanna að hún
væri reiðubúin til að veita hon-
um skjótan skilnað fyrir um það
bil nítíu milljarða íslenskra króna,
hafa verið blilcur á lofti. Bresk al-
þýða fylgist með málinu í ofvæni,
því fram undan gæti verið dýrasti
skilnaður breskrar sögu og sumir
telja að Heather gætí fengið allt að
tvö hundruð milljónum sterlings-
punda þegar upp verður staðið.
Framhald að viku liðinnt
Paul McCartney er einn af auöugustu mönnum
Bretlands og er metinn á sjö hundruö og sextíu
milljónir sterlingspunda. Árið 2003 þénaöi
hann fimm milljarða íslenskra króna og
var tekjuhæsti skemmtikraftur landsins
og hann bætti um betur áriö 2005, en
þaö ár þénaöi hann sex og hálfan
milljarð islenskra króna.
Liverpool árið 1960
Mikið vatn hefur runnið
til sjávar síðan Paul steig
sín fyrstu skref á
tónlistarbrautinni.
fA
'1^' ,
iwiii ui a ^ J újbd
samnefndri r tBÍ
hljómplötu árið
1970. Paul
samdi lagið
eftir að hafa séð
móður sína í draumi, en á þeim tíma
gætti mikillar spennu í samstarfi
Bítlanna. Mary, móðir Pauls, dó úr
krabbameini þegar hann var fjórtán
ára og sagði hann að hún hefði verið
innblásturinn að „Mother Mary"-
texta lagsins. Lagið hefur allajafna
fengið jákvæða gagnrýni og árið
2004 var lagið i tuttugasta sæti
tímaritsins Rolling Stone yfir fimm
hundruð bestu lög allra tíma. John
Lennon sagði í viðtali við Playboy-
tímaritið að lagið hefði ekkert með
Bítlana að gera og að hann skildi
engan veginn hvað Paul væri að
hugsa þegar hann semdi tónlist.
KOLBEINN ÞORSTEINSSON
bladamadur skrifar: kolbeinn@dv.is
SÁrið 1968 samdi
Paul McCartney
lagið Hey Jude.
Upphaflega hét
__ og varPaul með
sonJohns
Lennon í huga
því hjónaband Johns og konu hans
var að renna sitt skeið. Það eru fleiri
kenningar til um tilurð lagsins. John
Lennon taldi að lagið hefði verið
samið fyrir hann og skilaboðin væru
þau að hann ætti að yfirgefa Paul.
Hey Jude braut blað í sögu
popptónlistar því það er yfir sjö
mínútur að lengd og var sem slíkt
það fyrsta til að komast á topp
breska vinsældalistans. Það var
tilnefnt til Grammy-verðlaunanna
árið 1968, en hlaut ekki verðlaunin.
Árið 2004 var það i áttunda sæti yfir
fimm hundruð bestu lög sögunnar i
tímaritinu Rolling Stone
YESTERDAY
Lagið Yesterday
eralvinsælasta ® Wf
lag Bítlanna.
Þótt það hafi
fyrst konrið út á
plötunni Help
árið 196S hafði
það legið óhreyft i
þó nokkurn tíma. Paul sagði að lagið
hefði orðið til í draumi og lengi vel
hafði hann áhyggjur af því að hann
hefði ómeðvitað stolið lagasmíð
einhvers annars. Það var ein ástæða
þess að það var ekki gefið út strax.
Hin ástæðan var sú að félagar hans í
hljómsveitinni settu sig upp á móti
því að lagið yrði gefið út á smáskífu,
því það var að þeirra mati engan
veginn í anda Bítlanna. Það má til
sanns vegar færa því Yesterday var
fyrsta Bítialagið sem allir meðlimirn-
ir komu ekki að. Paul sá um
flutninginn við undirleik strengja-
kvartetts. Vinnuheiti lagsins var á
sínum tíma Scrambled eggs.
McCartney hefur orðiö mikils heiðurs aðnjótandi gegnum tíðina
undinum, saintals í ficiri en þrjú
þúsund og fimnt hundruö útgáfum
og hefur verið spilað oftar en sjö
milljón sinnum í útvarpl og sjón-
varpi í Randaríkjunum. Lag Pauls
Mull of Kintyre var mest selda lag
Bretlands frá því það kom út árið
1977 til ársins 1984. Árið 1990
spiiaði hann fyrir mestan fjölda
álteyrenda sem vitað var um er
hann hélt tónleika fyrir 184.000
manns í Rio de Janeiro í Bras-
ilíu. Sína jtrjú þúsundustu tón-
leika hélt hann árið 2004 í Rúss-
landi. Paul McCartney kont fram
2.523 sinnum með félögum sínuin
í Bítlunum. 12. júní 1965 var Paul
óskarsverðlauna fyrirlögsín Van-
illa Sky og Live and let Die í sam-
nefndum kvikmyndum. Árið 1970
fengu Bítlarnir óskarsverðlaun-
in fyrir bestu tónlist í kvilcmynd í
lcvikntyndinni Let it be. Grammy-
heiðursverðlaun fyrir framlag sitt
til tónlistar lilaut Paul McCartney
árið 1990 og í mars 1999 var hann
tekinn inn í frægöarhöll rokktón-
listarinnar sem stakur iistamaður.
Bítiarnir höfðu notið sama heið-
urs ellefu árum áður.
Árið 1983 var smástirnið 4148
uppgötvað og var það nefnt Mc-
Cartney Paul McCartney til heið-
urs.
Paul McCartney er sainkvæmt
Heimsmetabók Guinness farsæl-
asti lagasmiður og tónlistarmaður
í sögu popptónlistarinnar. Hann
hefur selt eitt hundrað milljón-
ir smáslcífa og fengið sextíu gull-
plötur. Tónlist hans hefur tuttugu
og níu sinnuin náð efsta sæti vin-
sældalista í Bandaríkjununt, jiar
af eru tuttugu lög ineð Bítlunum.
Svipaða sögu er að segja í Bret-
landi, en þar státar iiann af tuttugu
og fjórum lögum sem náð hafa
fyrsta sæti, þar af eru sautján með
Bítlunum. Lag McCartneys Yest-
erday er það popplag sem oftast
hefur verið flutt af öðrum en höf-
Bítlarnir 1967 Menningarleg áhrif
þeirra verða seint ofmetin.
McCartney ásamt félögum sínum
í Bítlunum sæmdur MBE-orðu
breska heimsveldisins. Hann var
aðlaður í mars 1997 og tileinkaði
sínum fyrrverandi félögunt aðals-
tignina. Hann var tilnefndur til