Peningamál - 01.02.2000, Side 4

Peningamál - 01.02.2000, Side 4
PENINGAMÁL 2000/1 3 hækkun húsnæðisliðar. Enn virðist ekki farið að draga verulega úr hækkun markaðsverðs húsnæðis því að í desember og janúar hækkaði húsnæðisliður vísitölunnar um 2% sem er meira en á sama tíma fyrir ári. Verður að líta á það sem vísbendingu um áframhaldandi mikla eftirspurn eftir húsnæði á höfuðborgarsvæðinu því að árstíðasveifla gefur ekki tilefni til svo mikillar verðhækkunar. Matvara hefur hækkað mun meira í verði en í helstu viðskiptalöndum Auk húsnæðiskostnaðar er það ekki síst verðþróun innlendra og erlendra matvæla sem skilur á milli Ís- lands og helstu viðskiptalanda. Innlend matvara hækkaði um 6,8% á síðasta ári og 7,4% ef búvara er undanskilin. Innflutt mat- og drykkjarvara hækkaði á sama tíma enn meira eða um 7,8%. Síðustu tvo mán- uði ársins hækkuðu þessir liðir (innlend matvara án búvöru) um 2,3% og 2,2%. Umskiptin í verðþróun matvæla urðu tiltölulega skyndileg, því að í júlí nam 12 mánaða verðhækkun mat- og drykkjarvöru ein- ungis 2,1%. Þessi hækkun er ekki einungis athyglis- verð vegna þess hve mikil hún er, heldur virðist verð- þróun innlendra og erlendra matvæla einkennilega samstíga, þrátt fyrir að erlend verðþróun matvæla sé allt önnur og töluverðar gengisbreytingar hafi orðið sem ætla mætti að leiddu til verðlækkunar á innflutt- um matvælum, eins og ráða má af innflutnings- skýrslum. Samkvæmt upplýsingum frá Þjóðhagsstofnun lækkaði meðalverð á innfluttum mat- og drykkjar- vörum, öðrum en áfengi, til dreifingaraðila um 2% á tímabilinu janúar til nóvember 1999 frá sama tíma- bili árið áður. Á sama tímabili hækkaði meðalverð á innfluttum mat- og drykkjarvörum í vísitölu neyslu- verðs um 1%. Frá desember 1998 til desember 1999 hækkaði verð á mat- og drykkjarvörum hér á landi um 6,8% en stóð í stað á evrusvæðinu, eftir tímabil verðhjöðn- unar síðastliðið sumar. Heldur meiri hækkun varð í Bandaríkjunum og á Norðurlöndunum var einnig um hóflega hækkun að ræða, en í Bretlandi og Þýska- landi lækkaði matvælaverð um rúmlega 1½%. Sá munur sem er á verðhækkunum á mat- og drykkjarvörum á Íslandi og í helstu viðskiptalöndum verður ekki heldur skýrður með gengisþróun krón- unnar, enda hefur gengi hennar hækkað gagnvart vegnu meðaltali gjaldmiðla viðskiptalandanna og mest gagnvart evrópskum gjaldmiðlum. Það er því eðlilegt að leita skýringa í mikilli innlendri eftirspurn Breyting síðastliðna 12 mánuði Vísitala neysluverðs 1998-2000 J F M A M J J Á S O N D J F M A M J J Á S O N D J F 1998 1999 2000 0 1 2 3 4 5 6 % Mynd 1 Tafla I Framlag undirliða til hækkunar vísitölu neysluverðs 1999 Vísitölubreytingar Áhrif á hækkun síðastliðna vísitölu síðastl. Allar tölur eru í % 3 m. 12 m. 3 m. 12 m. (1) Búvörur án grænmetis ...... 5,3 2,8 7,7 3,2 (2) Grænmeti .......................... -47,6 2,4 -12,2 0,4 (3) Aðrar innlendar mat- og drykkjarvörur............... 10,7 7,4 14,8 8,2 (4) Aðrar innlendar vörur....... 3,8 3,0 4,1 2,5 (5) Innfl. mat- og drykkjarv. .. 11,5 7,8 7,6 4,1 (6) Nýir bílar og varahlutir..... 1,3 1,5 2,2 2,1 (7) Bensín ............................... -4,3 24,7 -3,7 16,2 (8) Aðrar innfluttar vörur ....... -1,3 -0,5 -4,2 -1,2 (9) Áfengi og tóbak................ 1,9 1,6 1,4 0,9 (10) Húsnæði............................ 8,4 14,8 21,9 31,1 (11) Opinber þjónusta .............. 14,8 5,3 35,4 10,4 (12) Önnur þjónusta ................. 5,0 5,5 25,1 21,9 Samtals ...................................... 4,4 5,8 100,0 100,0 Innlendar vörur (1-4) ................ 2,9 4,4 14,4 14,3 Búvörur og grænmeti (1-2)....... -3,9 2,7 -4,5 3,6 Innlendar vörur án búvöru og grænmetis (3-4).................... 7,7 5,5 18,9 10,7 Innfluttar vörur alls (5-9) .......... 0,4 3,7 3,3 22,2 verð hefur einnig hækkað mjög mikið í Bretlandi sem þó býr við verð- bólgu á svipuðu stigi og önnur Evrópulönd, en þar er öðrum aðferðum beitt við mælingu húsnæðiskostnaðar sem kann að skýra hvers vegna hækkun á markaðsverði húsnæðis kemur ekki fram með jafnskýrum hætti í bresku neysluverðsvísitölunni. Gengi breska pundsins hefur að auki hækkað mun meira en krónan á síðustu árum og hefur það haldið verðbólgu niðri.

x

Peningamál

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Peningamál
https://timarit.is/publication/1144

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.