Skírnir - 01.01.1948, Blaðsíða 215

Skírnir
Ritfregnir
209
lenzkri bókmenntasögu, og ber að gjalda höfundi fyrir hana miklar
þakkir.
Stefán Einarsson hefur engan veginn látið sitja við þessa bók
eina til að kynna útlendingum íslenzkar bókmenntir síðustu tíma.
Auk ýmissa ritgerða í ameriskum timaritum er þar einkum að nefna
mikinn og góðan hlut hans í Columbia Dictionary of Modern Euro-
pean Literature (1947), þar sem hann skrifar yfirlitskaflann um
islenzkar (og einnig um færeyskar) bókmenntir og sérgreinar um
20 íslenzk skáld og rithöfunda. Virðist mér þetta verk hans tiltölu-
lega betur af hendi leyst en bókmenntasagan, bera víða vitni enn
meiri dómgreind og glöggskyggni og vera furðulega greinargott,
þótt stuttort sé og allt auðvitað miklu ágripskenndara en er í
History of Icelandic Prose Writers 1800—1940.
Einnig hefur Stefán lagt til íslenzkrar bókmenntasögu meiri og
að ýmsu leyti merkilegri skerf en felst i þessu riti, þar sem eru
allar sérrannsóknir hans, en um þær hefur hann birt margar tíma-
ritsgreinar, og er nú verið að gera úr garði safn ritgerða hans,
gamalla og nýrra, og nefnist Skáldaþing. Þar verður vafalaust að
finna enn fleiri nýjungar og meiri rannsóknir einstakra efna en við
verður komið í bókmenntasöguyfirliti.
íslenzkar bókmenntir eftir 1600 eru eins og mikið landflæmi,
þar sem aðeins hafa verið könnuð og kortskráð einstök svæði og
sundurlaus. Flestir ágætustu fræðimenn okkar hafa fengizt miklu
meira við fornbókmenntirnar, en siðari aldirnar setið á hakanum.
Það ber því að fagna hverjum góðum liðsmanni, sem bætist i flokk
þeirra, er láta nýrri bókmenntimar til sín taka. Einn nýtasti mað-
urinn í þeirri sveit er Stefán Einarsson.
Steingrímur J. Þorsteinsson.
Saga Óláfs konungs hins helga. Den store saga om Olav den hel-
lige. Utgitt for Kjeldeskriftfondet av Oscar Albert Johnsen og Jón
Helgason. I—II. Oslo 1930-41. xx, 1163 bls.
Heimsstyrjöldin síðari kom í veg fyrir að minnismerki Snorra
Sturlusonar yrði reist í Reykholti á sjö hundruð ára ártíð hans. En
haustið 1941 var Snorra reistur annar minnisvarði þó að það gerð-
ist með kyrrlátari hætti og minni mannsöfnuði en á Snorrahátíð-
unum 1947—48. Sá minnisvarði er bókin sem nefnd er hér að ofan.
Habent sua fata libelli — bækur eiga sín örlög — og svo er um
þessa; hún átti sér langan aðdraganda og var lengi í smíðum. Eftir
að Sigurður Nordal hafði sannað með ljósum rökum í doktorsrit-
gerð sinni að Snorri hefði samið sérstöku söguna um Ólaf helga á
undan Heimskringlu, varð þörfin á viðhlítandi útgáfu sérstöku
sögunnar enn brýnni en áður. Rannsóknir Sigurðar á texta Ólafs
sögu ruddu nýjar brautir og vísuðu á leiðina sem útgefandi sög-
unnar hlaut að fara. Enda varð þess ekki langt að bíða að málið
14