Skírnir - 01.09.1994, Qupperneq 175

SKÍRNIR
AÐ SYNGJA Á ÍSLENSKU
445
stóran þátt í bernskum blæ og léttleika vísnanna, þar tengjast 1.
og 2. lína, en 3. og 4. eru sjálfstæðar.)
Höfuðstafurinn hefur í för með sér tilfinningu fyrir nýju upp-
hafi, nýrri hugsun, eða setningu. Jónas forðast hann því sérstak-
lega þar sem hann vill að áhrif þræddra lína njóti sín til fulls.
Sterkir höfuðstafir hefðu dregið mjög úr hugnæmi þessarar fléttu:
því Markarfljót í fögrum skógardal
dunar á eyrum. Breiða þekur bakka
fullgróinn akur, fegurst engjaval
þaðan af breiðir hátt í hlíðarslakka
glitaða blæju [...]
Setningaskipanin situr hér í fyrirrúmi og setur öðrum brag-
röddum reglur. Það er undarlegt ef þeir sem harðast héldu fram
ágæti hefðbundinna stuðla hafa talið Jónas í sínum flokki.
I augum skáldsins eru stuðlar ekki regla heldur vopn sem þarf
að brýna og fága svo það bíti. Sjálft hljóð stuðlanna varðar álíka
miklu um þýðingu þeirra og staðan. I hljóði stuðlanna má greina
annað ráð Jónasar við stuðlavandanum.
Ekki ætti að fara fram hjá neinum dálæti þess sem yrkir á
hljóðunum / og h í kvæðunum tveimur. Þau ein eru um 40 af
hundraði stuðlahljóða þessara höfuðkvæða og í Gunnarshólma
standa þau sex sinnum annað á eftir hinu í stuðlum. I vitund
skáldsins virðist blásturshljóðið / tengjast b-inu nánar en önnur
önghljóð (til samanburðar má nefna að / og h heyrast helmingi
sjaldnar hvort heldur í Völuspá eða dálitlu úrtaki kvæða Einars
Benediktssonar).52 Sjö af átta fyrstu línum Islands eru merktar
þessum hljóðum og þetta er eitt af því sem gefur upphafinu ein-
stakan og eftirminnilegan blæ. Fábreytnin er þó ekki aðeins til
þess. Þegar við heyrum sífellt sömu stuðlahljóðin fer athyglin að
52 Þess ber að geta að h er algengur upphafsstafur í íslensku, svo í raun er það
tíðni f-sins sem er óvenjuleg í meðaltalinu. Þar sem þeir standa svo oft saman
er hins vegar freistandi að skoða samanlagða tíðni þeirra, semsé vægi hljóm-
blæsins f+h í forminu.