Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.2002, Page 22

Pétur Pétursson
sínum. Sívökul og frjó hugsun Sigurbjörns gerði það þó að verkum að hann
vann úr þessum áhrifum fremur en að hann kynnti sig sem sérstakan tals-
mann þeirra. Þegar Sigurbjörn hefur tekist á við ný viðfangsefni vegur hann
og metur á breiðum grunni þekkingar og reynslu fremur en að hann sé að
miða við eitthvert eitt sjónarmið sem skyldugt. Guðfræðistefna Fridrichsens
er þannig að hún gefur ákveðinn fræðilegan biblíulegan grunn en er að öðru
leyti opin og aðlögunarbær. Þetta gæti verið skýringin á því að áhrifin frá
Fridrichsen liggja ekki í augum uppi. í þessu sambandi má geta þess að aðal
kennslugreinar Sigurbjörns fýrst eftir að hann kom sem fastur kennari við
guðfræðideild Háskóla íslands voru trúfræði og almenn trúarbragðafræði.
Síðar tók hann einnig við kennslu í predikunarfræði og messuflutningi.
Fridrichsen mótaði sérstaka stefnu innan nýjatestamentisfræðanna, sem
nefnd hefur verið biblíulegur realismi. Hún kom sér hjá því að glíma við
áleitnar spurningar, svo sem um kristindóminn sem söguleg trúarbrögð og
um sögulegt gildi frásagnanna um Jesú. Þessar spurningar koma óhjákvæmi-
lega upp í tenglsum við ritskýringu og heimfærslu textanna. í þessu sam-
bandi hafði Fridrichsen t.d. getað nýtt sér betur trúarbragðasöguna sem hann
var þó vel heima í. Leiðbeiningar hans við ritskýringu voru ekki nægilega
útfærðar svo þær mættu gagnast útleggingu ritningartextanna í predikuninni.
Styrkleiki Sigurbjörns og frumlegheit liggja hins vegar ekki síst á sviði
predikunarfræði. Það vita allir sem hlustað hafa á eða lesið ræður hans. Góð
þekking hans á almennri trúarbragðafræði gaf honum staðgóða þekkingu á
sérkennum kristindómsins og mikla færni sem trúvarnarmaður.
Vitanlega komu fleiri til sögunnar sem áhrifavaldar í guðffæði Sigurbjöms
en Fridrichsen. Sigurbjöm leitaði víða fanga. Hann fór í námsdvöl til háskólans
í Basel í Sviss og hlustaði þar á fyrirlestra Karls Barth. Hann fór einnig í náms-
dvöl til Cambridge og hann kynnti sér náið guðffæði Reinholds Niebuhr svo
eitthvað sé nefnt. Þá ber hér að sjálfsögðu að nefna það sem er meginuppistaðan
í guðffæði Sigurbjöms sem er hinn klassíski kristindómur eins og hann birtist
hjá Hallgrími Péturssyni, Jóni Vídalín og í sálmabókum kirkjunnar. í ævisögu
Sigurbjöms kemur greinilega fram hve ríkan þátt trúin, eins og hún lifði í
sveitunum í upphafi 20. aldar, átti í hugarheimi æskuáranna og hvemig hann
síðar á ævinni leitaði aftur í þann sjóð.
V
Þegar Sigurbjörn tók til starfa á íslandi eftir nám sitt í Svíþjóð féll hann ekki
inn í neina af þeim fylkingum sem fyrir voru innan kirkjunnar og hann féll
hvergi inn í flokka þótt árin liðu. Af hverju ekki? Jú, vegna þess að hann var
mótaður sem guðfræðingur í Svíþjóð á öðrum forsendum en þeir sem mest
20