Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.1987, Page 154

152
MÚLAÞING
ing að starfsemi eins og skiljanlegt er. Þó gátum við hafið þegar þetta
sumar þá starfsgreinina, sem eg jafnan taldi í fremstu röð eins og á
stóð þar eystra. En það voru félagsplægingar. Svo stóð nefnilega heppi-
lega á, að fyrstu námssveinarnir, er byrjað höfðu plæginganám við
Eiðaskóla haustið 1902, höfðu lokið því námi þetta vor 1904. Taldi
skólinn hinn efnilegasta þeirra mundu hæfan til að taka að sér plæg-
ingarnar. Var það Elliði G. Norðdal úr Mosfellssveit syðra, og tók
hann að sér plægingarnar á 31 dagsláttu, er fengizt höfðu pantanir fyrir
veturinn áður í þremur næstu hreppum, Skriðdals-, Valla- og Eiða-.
Voru það smáblettir á mörgum bæjum, Va - 1 dagslátta, aðeins í
Vallanesi tvær dagsláttur. Byrjaði eg þá á plægingu svonefndra Kross-
brekkumóa utan við Vallanestúnið.
Á þessum fyrsta aðalfundi Sambandsins var stjórnin endurkosin að
öðru en því, að í stað Jónasar skólastjóra, sem færst mun hafa undan
vegna anna, var kosinn Sigfús bóndi Halldórsson á Sandbrekku, sem
þá tók við gjaldkerastarfinu. Á aðalfundi 1905 skipti aftur um gjaldkera
og var þá Björn Hallsson kosinn í stað Sigfúsar. Og á fundinum 1906
sú stjórn endurkosin, sr. Einar Þórðarson, eg og Björn. Að liðnu þessu
ári heltist úr lestinni sr. Einar Þórðarson sem stjórnandi. Síðasta for-
mannsverk hans var að semja skýrslu um starfsemi Sambandsins 1903
- 1906, stílaða til aðalfundar 1907. Skýrslan er dagsett að Bakka í
Borgarfirði 9. febrúar 1907, og henni fylgdi ósk um að verða ekki
endurkosinn. Ástæðuna þekktu allir. Hann hafði flúið frá Hofteigi og
sótt um Desjarmýri í von um að sjávarloftið í Borgarfirði yrði sér
hollara en fjallaloftið á Jökuldal. En svo varð ekki. Heilsu hans hafði
hnignað ár frá ári, enda hafði hann mjög sjaldan getað sótt fundi
Sambandsins og hér um bil aldrei stjórnarfundi. En vitanlega hefði
hann haldið formannssætinu, meðan hann lifði, sem fyrsti hvatamaður
að stofnun Sambandsins, hefði hann ekki afsalað sér því sjálfur. Skýrslu
sr. Einars er að finna í Búnaðarritinu 1907, bls. 65 - 73. Á þessum 3%
árum hafði, eins og skýrslan sýnir, aðallega verið unnið að stefnumálum
Búnaðarfélags íslands með aðstoð þess og samvinnu, enda voru vart
föng á öðru fyrstu byrjunarárin. En það varð til þess að færa þá
starfsemi til Austurlands, er lítt eða ekki hafði þekkt hana áður. Þýð-
ingarmikil var ráðning ráðunauts, Halldórs Vilhjálmssonar haustið
1905, svo og stofnun gróðrar- og tilraunastöðvar. En auk þess, og alveg
sérstætt fyrir Austurland, voru félagsplægingarnar, er komust á 1904
og eitthvað í Vopnafirði 1905. En svo stöðvuðust þær um nokkur ár
fyrir vöntun verkefnis. Áhugaleysið var svo mikið meðal bænda og