Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.1987, Side 165

MÚLAÞING
163
svo að vel færi, enda það því erfiðara og vandasamara, sem fleiri
hestum var að stýra t. d. fyrir plógi. Auk þess voru ýmsir agnúar á því
að fá hestana sæmilega vel fóðraða, svo að þeir væru í fullum holdum
og kröftum þegar með vorinu.
Þó voru þetta aukaatriði. Aðalatriðið var, að það var að brjótast
um í huga mér (má gjarnan nefna það hugaróra ef vill) að þetta mundi
tilvalið verkefni til þess að beita því á smáþýfða, þurrlenda mýrarjörð,
eða það sem nefnist mitt á milli mýrar og harðvellis. En um slíka jörð
er mikið víða á Héraði, þar á meðal í Vallanesi. Á slíkri jörð er víða
sæmilegur grasvöxtur, en eftirtekjan svo lítil, vegna þess hve seinslæg
hún er, að sjaldan var lagt út í að slá slíkt þýfi, ef nokkuð greiðara
var til, þótt það væri til muna sneggra. Eg hafði jafnvel hugsað mér
verkfærin,1 sem traktorinn ætti að draga yfir slíka jörð. Voru þau tvö,
bæði þung og bæði veltandi, eiginlega tveir hæfilega þungir valtrarar.
Yfir þann sem gengi nær dráttarvélinni væru hæfilega þéttar raðir
oddmyndaðra stálblaða í lögun líkt og ristuspaðablöð, er skæru gegnum
þúfurnar í veltunni. Hinn síðari ylti á eftir, nægilega þungur til þess
að þrýsta niður hinum gegnskornu þúfum og láta eftir sig slétta jörð.
Eg hugsaði mér þetta sem þrælsterka járnhólka, er fylla mætti meira
eða minna með t. d. sandi til þess að takmarka þyngdina eftir ástæðum.
Hugsaði eg gott til að sjá slíkan útbúnað breyta mýramóunum í slétt,
véltækt engi. Eg þoldi ekki lengri bið, heldur vildi að byrjuð yrði vinna
með traktornum næsta sumar, 1921, ef hann á annað borð dæmdist
verkefninu vaxinn. Eg afréði því að bera fram á aðalfundi Sambandsins
25. júní 1920 tillögu um, að stjórninni veittist heimild til þess að kaupa
traktorinn, ef hún að fenginni reynslu og upplýsingum teldi hann hag-
nýtan fyrir íslenzka jörð. Þetta hefði eg ekki átt að gjöra, heldur kaupa
hann þegjandi og hljóðalaust. En eg var of loyal til þess. I meðvitund
minni var svo rík einhver hugmynd, sem eg reyndar hafði aldrei heyrt
nafn á, en sem nú er eitt þrástagaðasta nafn í orði, en hið fátíðasta í
verki, þ. e. nafnið eða nafnorðið „lýðræði". En eg var sem sagt nógu
lýðræðissinnaður, er nú mundi kallað, til þess að gjöra þetta axarskaft.
Það var vitanlega formið tómt að óska fjárveitingar fyrirfram í þessu
tilfelli. Stjórnin með ráðunaut sínum var ein hæf til þess að gjöra
tillögur um kaup eða ekki kaup, og fulltrúar búnaðarfélaganna á aðal-
fundi næsta ár2 höfðu ekkert annað að gjöra en að samþykkja tillögur
hennar, hvort sem þær yrðu með eða mót, eins og þeir höfðu þegar
1 „verkin" f handr.
2 Skammst. „n. á.“ í handr.