Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.1987, Qupperneq 179

MÚLAÞING
177
Stórfengilegasta sjónin verður samt málverk nátturunnar sjálfrar eins og hún
kemur fram í svo mörgum myndum. Náttúrufegurðin er mikil jafnt í norðlægum
löndum sem í suðlægum, það er aðeins tilbreytingin sem skiftist á.
Er ekki vorið fagurt? með sínu mikla blómskrúði og birtu og stóru sál og
björtu nóttum
Er ekki sumarið fagurt? méð sínum þroskuðu jurtum og trjám, þegar alt
hefur náð fullkomnun sem vaxið getur og alt stendur í sínum græna blóma.
Er ekki haustið fagurt? með sínum bleikrauða og gula lit sem slær yfir jörðina.
Með sínum lágu og björtu sólar geislum, og með bjart loftið og roðaskart
Er ekki veturinn fagur? með sínum hvíta hreinleik, tindrandi stjörnum,
glóandi norðurljósum og skínandi túnglsljósi sem gerir nóttina bjarta sem dag.
Er þetta ekki fagurt?
Hitt handritið er annars eðlis. Það hefur verið í bundinni bók, en
spjöldin eru horfin. Fremst í bókinni hefst skólauppskrift um bókhald
og vekur enga forvitni, en öðru máli er að gegna um síðari hlutann
sem hefst rétt framan við miðja bók og nær nokkurn veginn til bókar-
loka, 106 bls. Þetta er:
„DAGBÓK HALDIN Á EIÐUM“
1908 - 1912, en aðeins að sumrinu til, frá og með maímánuði og til
októberloka eða því sem nær hvert ár.
Dagbækur eru fjölmargar til og oft allmerkilegar samtímaheimildir
eins og blöð, fjölmiðlar í eðli sínu, en yfirleitt á þröngu sviði, einu
heimili og jörð að mestu leyti. Þær eru ekkert síðri en aðrar bækur,
fjalla um blátæran raunveruleika daganna, sýna heimilishættina og hin
skemmtilegasta lesning, einkum þeim sem þekkja til þess veruleika
sem þær nefna en lýsa ekki. Dagbækur eru hefðbundnar og mjög líkar
innbyrðis, sömu efnisatriðin í þeim flestum. Þeim má líkja við leiksvið.
Fyrst eru tendruð ljós á sviðinu með því að lýsa veðri. Svo koma
leikendurnir inn með því að lýst er athöfnum fólks daglangt. Leikendur
hreyfast um sviðið í daglegum störfum og afþreyingu og hreyfingarnar
árstíðabundnar eftir breytileik starfa vetur, sumar, vor og haust. Þá
skiptir miklu fyrir lesandann að kunna skil á verkunum, vita hvað felst
að baki orða og örstuttra setninga: slá, taka upp svörð, flytja torf,
binda bagga, stinga út úr húsi o. s. frv. Síðan kemur tilbreytingin,
gestkomur, óvæntir atburðir nær og fjær (einkum þó nær) kirkjugöngur,
skemmtanir, tilhald á hátíðum og tyllidögum, fæðingar, andlát, ferða-
lög. Sjaldnar glyttir í hugsanir skrifarans, mat, skoðanir eða tilfinning-
ar, en ber þó við. Sárasjaldan hjá Þorsteini.
12