Jökull


Jökull - 01.12.1972, Blaðsíða 42

Jökull - 01.12.1972, Blaðsíða 42
ergmg from the above-mentioned portal in the snout of Kverkjökull.1 *) This stream joins several other glacial melt-water tributaries from Dyngjujökull and Brúarjökull lobes to form the headwaters of the Jökulsá á Fjöllum drain- age system. Bright tones of the imagery clearly indicate higher water temperatures near the portal and decreasing temperatures down- stream. On the basis of the 1966 infrared imagery, the Kverkfjöll melt-water stream has reached an equilibrium temperature in relation to its environment 2 km downstream from the portal. Although surface temperature can be estimated only qualitatively from the imagery, Thorarinsson’s fielcl notes for this locality in- dicate that on 22 July 1963 he recorded a water temperature of 13°C 50 meters inside the mouth of the tunnel and 1° or 2° C lower at the portal; the discharge was 1.5 m3/sec. Advective heat transfer through Kverkjökull outflow tunnel From the foregoing volumetric discharge ancl temperature data, the lieat transfer by advec- tion from Kverkjökull outlet tongue can be estimated if several assumptions are made about the data and the source of the melt water. First of all, it is assumed that Thorarinsson’s observational data of 1963 are applicable to the infrared survey data of 1968. 1) The simplest advective heat flow estimate that can then be made would be based on the assumption that the entire volume of melt- water emerging from the portal was already in the liquid phase as a result of nongeothermal subglacial melting, and that is was then heated geothermally to a temperature of 13° C from an initial subglacial equilibrium temperature 1) Photogrammetric measurements on aerial photographs taken in 1960 and 1968 suggest that the snout of Ivverkjökull was in 1968 about 10 m above its position in 1960. At a point about 350 m east of the portal of the melt- water outflow stream, a recession of 30 m may have occurred since 1960. The snout of Kverk- jökull is thus about 1150 m above its position (on the 840 m contour) of 1914 as mapped by Trautz (1919), suggesting a recession of 50 m per year between 1914 ancl 1937. In 1968, the snout was entirely above the 900 m contour. 40 JÖKULL 22. ÁR of 0° C. Taking into account the specific heat of water (1 cal/g °C), a discharge of 1.5 m3/sec would yield 19.5 X 10° cal/sec (or about 80 X 10° watts). 2) There is, liowever, considerable evidence to suggest that the melt-water stream was heat- ed subglacially to a higher temperature than 13° C measured at the glacier portal, the interface between two different environments. The Hveradalur steam vents and solfataras causing perforations in the glacial cover gener- ally upstream from the portal indicate sub- glacial geothermal sources at temperatures pos- sibly higher than 100° C at their exit points. A north-northeast extension of the Hveradalur trend intersects Kverkjökull outlet tongue about 2(4 km upstream from the portal. If subglacial geothermal springs at this point approach 100° C, antl if they are indeed the source of the melt-water, the change in tem- perature of the stream with distance down- stream woulcl be 0.04° C/m. Energy exchange between the subglacial stream and its environment (involving radia tion, molecular heat conduction, eddy conduc- tion to the air in the subglacial tunnel, and latent heat of fusion of water under the glacier) would be supplementecl by heat loss by seepage through the stream bed. T’hese factors could easily account for the apparent heat loss before the stream emerged from the portal. Thorarinsson’s observation of tempera- tures 2° C liigher than portal temperatures 50 m inside the tunnel supports this reason- ing ancl also suggests a subglacal heat loss of 0.02 to 0.04° C/m.i) If we assume an initial temperature of 100° C at the exit points of the geothermal waters, 1) In the open-air environment downstream from the glacier portal, the infrared images indicate a continuecl heat loss to a point ap- proximately 2 km downstream, where a tem- perature equilibrium hacl been established be- tween the stream and its environment. If grouncl and water temperatures at the equi- librium point were 3° C, typical of ground temperatures at 800 m elevation at miclnight in August in the Odádahraun north of Vatna- jökull, the rate of cooling downstream from the portal would be 0.005° C/m.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.