Jökull - 01.12.1972, Blaðsíða 95

inn á jökulsporðinn. Sumir steinarnir eru allt
að 2 X 2 metrar. Jökullinn er lítið sprunginn.
Skaflar í námunda við jökulinn hafa rýrnað
verulega, en þó er æði mikið eftir. Nýsnævi féll
á jökulinn í septemberlok."
Gljúfurárjökull
Vignir Sveinsson frá Þverá segir í bréfi 12.
sept. með mælingaskýrslunni: „ . .. svo virðist
sem stór sprunga sé komin þvert yfir jökulinn
ofanverðan, þó aðeins öðru megin við stóran
klettahaus, Blekkil, sem rís upp úr miðjum
jöklinum. Þessi sprunga hefur ekki sézt fyrr en
í sumar, og þegar horft er á þetta héðan frá
Þverá í Skíðadal, mætti álíta, að jökullinn hafi
sprungið frá fjallinu og lækkað um nokkra
metra, en jaðar jökulsins er óhreyfður. Engar
sprungur eru í jöklinum neðan til, en ein-
hvern tíma á miðju sumri hefur mikið vatn
runnið ofan af jöklinum og grafið 1,5 metra
djúpan farveg meðfram jökulröndinni. Enginn
nýr snjór er á jöklinum, enda snjór til fjalla
með minnsta móti.“
Hálsjökull í SvarfaÖardal
Helgi Hallgrímsson, náttúrufræðingur, Akur-
eyri, setti upp jöklamerki (nr. 188) við jökul-
röndina 3. okt. 72. í bréfi til mín tekur Helgi
fram m. a.: „... ef dæma skal eftir nýlegum
mórenum, sem eru mjög greinilegar, virðist
jökullinn hafa dregizt saman um 500—600 m
frá síðustu aldamótum. Eldri mórenur, um 150
—200 m utar í dalnum, gætu verið frá því um
1800. Nú 3. okt. var snælínan í urn 900 m hæð
á jöklinum."
Langjökull
Framhlaup Vestari-Hagafellsjökuls hófst síðla
árs 1971, og því lauk um mánaðamótin maí—
júní 1972. Áður en vor- og sumarleysing hófst
náði jökullinn nokkrum metrum lengra fram
en í ágústmánuði. Aksel Piihl tekur fram á
mælingaskýrslunni, að jökuljaðar sé ósléttur og
brattur, og alófær gangandi manni.
Eystri-Hagafellsjökull er þunnur og sléttur.
Hann virðist ekki hafa hreyfzt um árabil.
Hofsjökull
í mælingaskýrslunni tekur Halldór Ólafsson
fram, að engar meiri háttar breytingar sjáist á
Nauthagajökli. Hann er sléttur og brattur sem
fyrr. Bunga, sem sást ofarlega upp úr jöklinum
í fyrra haust (71), virðist lítið sem ekkert hafa
breytzt. Litla lónið er óbreytt á sínum stað aust-
an við mælilínuna uppi við jökuljaðar.
Vesturjaðar Múlajökuls er úfinn og sprung-
inn. Stál jökuljaðars er 10—12 m hátt. Á kafl-
anum milli mælistaða Múlajökuls eru víða
djúpar gjár, sem ná frá jaðri og langt inn í
jökulinn. Virtist sem jökullinn hefði rifnað til
botns út við jaðarinn og svo langt inn sem kom-
izt varð með góðu móti eftir þessum gjám.
Skýrsla Halldórs Ólafssonar haustið 1971
sýndi ótvírætt, að framhlaup var þá að hefjast
í Múlajökli. Á milli mælinga 1971 og 1972 hef-
ur sunnanverður Múlajökull lilaupið fram um
363 metra. Gangur var i Múlajökli fram á vor
1972, en í september, þegar Halldór mældi,
virtist honum jökullinn kominn í kyrrstöðu.
Halldór lýsir honum svo: „Jökullinn er ferlega
sprunginn, og sundurrifinn langt upp eftir. Við
jökulröndina er 10 m hátt stál. Jökullinn hefur
gengið yfir lónið, sem komið var í fyrra (71)
við jökuljaðar. Nú er ekkert lón í mælilínunni.“
Sólheimajökull
Valur Jóhannesson tekur fram í mælinga-
skýrslunni, að aurborni jökulbunkinn, sem
hann hefur getið um áður, skagi nú 25 metra
fram úr Vesturtungunni. Áin kemur undan
jökli fast uppi við hlíðina að vestan. Jökullinn
er þykkari en í fyrra haust. Þótt jökullinn hafi
hopað við Jöliulhaus um 1 m, lieldur hann samt
áfram að hækka. Sprungur hafa aukizt við
Jökulhaus. Þrátt fyrir 9 m hop á árinu hefur
Austurtungan hækkað verulega. Valur tekur ár-
lega myndir af jökuljaðrinum, þær eru varð-
veittar með mælingaskýrslunni.
Oldufellsjökull
1 bréfi til mín með mælingaskýrslunni segir
Kjartan Jóhannesson m. a.: „Öldufellsjökull
hefur stytzt um 219 m, síðan ég setti þar niður
merki 30. ágúst 1966. Samtímis hefur jökullinn
orðið brattari frá ári til árs, a. m. k. neðan til.
Hann hefur þvi varla minnkað jafnmikið og
styttingin gefur til kynna." Enn heldur Kjart-
an áfram að rekja þróunarsögu Öldufellsjökuls
hinna síðari ára, og kemst að þeirri niðurstöðu,
að hann muni hafa hlaupið fram 1964. „Það
ár mynduðust sprungur norðan í Norður-Hnjúk
upp af Öldufellsjökli og voru þær sprungur
JÖKULL 22. ÁR 93