Jökull - 01.12.1972, Blaðsíða 83

Mynd 4. Aðalsprungan eða gjáin efst í jökl-
inum og sigdældin. Hinar venjulegu vegg-
sprungur eru ofar.
Fig. 4. The rnain fissure uppermost on the
glacier. The ordinary fissures (Bergschrund) at
the rock tuall are further up.
Photo Helgi Hallgrímsson, July 23, 1971.
halli upp í 950—970 m hæð, þar sem jökull-
inn jaðrar við bergið. Lengd jökulsins er á að
gizka 1 km og breiddin um 500 m.
Um 100—150 m utan við jökultunguna eru
áberandi jökulöldur, sem vitna um mesta fram-
skrið jökulsins á síðari öldum (líkl. um 1800).
Allur jökullinn er ferlega sprunginn (eins og
sjá má af meðfylgjandi myndum), ef frá er talið
um 50—100 m breitt stykki upp við bergstálið
í botni skálarinnar, sem einnig er hærra en
meginjökullinn. Stærsta gjáin er við þetta
stykki. Gengur hún þvert yfir jökulinn, og
norðan hennar hefur austurhluti jökulsins sigið
um nokkra tugi metra, en jakakurl hefur hrúg-
azt upp við suðurvegginn. 1 sprunguveggnum
má greina allt að 15—20 árlög, en hvergi sést
þó niður í botn á henni. (Ekki varð komizt
nær sprungunni en 150—200 m).
Svo virðist sem ytri hluti jökulsins hafi hækk-
að nokkuð, einkum fremst á stallinum, er áður
var nefndur, og jökultungan, sem gengur niður
af honum, er öll í stykkjum og stykkin víða
hrúguð hvert ofan á annað. Tungan virðist
vera fremur þunn, varla meira en 4—7 m, enda
grillir víða í botn í sprungunum næst jöðrum
hennar.
Þegar jökullinn hljóp, hefur hann verið þak-
inn þykkum nýsnjó frá vetrinum, og 23. júlí
var þetta snjólag víða um 2—3 m þykkt. Jökul-
tungan hefur ruðzt út yfir nýsnjóinn í dalbotn-
inum, og sumpart rifið liann upp og ýtt hon-
um í garða. Má af því draga þá ályktun, að
tungan liafi gengið töluvert fram við hlaupið.
Af samanburði við loftmyndir og umsögnum
kunnugra manna virðist mega ætla, að jökul-
tungan hafi fyrir hlaupið náð lítið fram yfir
stallinn, og hefur hún því lengzt um á að gizka
100—150 m. Isinn í tungunni er allmikið bland-
aður aur og grjóti og lagskipting hans mjög
óregluleg. Virðist svo sem lögin liggi yfirleitt á
hliðinni, í langsstefnu jökulsins. Efri hluti jök-
Mynd 5. Teigadalsjökull, austurhlið, nálægt
miðju, rétt ofan við stallinn.
Fig. 5. Teigadalsjökull, eastern side, near
middle, just above the step in the bedrock.
Photo Helgi Hallgrimsson, July 23, 1971.
Mynd 6. Sprungur í jöklinum á stallinum.
Fig. 6. Crevasses in the glacier above the step
in the bedrock.
Phoio Helgi Hallgrimsson, July 23, 1971.
JÖKULL 22. ÁR 81