Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.12.2009, Blaðsíða 22

Tímarit hjúkrunarfræ›inga – 6. tbl. 85. árg. 200918
Alþjóðasamfélagið hefur gefið margvísleg
loforð um þróunaraðstoð og má þar
nefna mikilvægar samþykktir eins og
þúsaldaryfirlýsinguna þar sem markmiðið
er að útrýma fátækt og stuðla að mann­
réttindum og félagslegu réttlæti. Eitt af
átta þúsaldarmarkmiðum Sameinuðu
þjóðanna er að lækka dánartíðni barna
um 2/3 frá árinu 1990 til 2015.
Á síðasta ári dóu 8,8 milljónir barna
undir 5 ára aldri í heiminum samkvæmt
tölum frá Barnahjálp Sameinuðu þjóð­
anna (UNICEF). Það sorglega er að
flest þessara dauðsfalla eru af orsökum
sem hægt að koma í veg fyrir með vel
þekktum aðgerðum. Flest þeirra verða
vegna vandamála tengdum barnsburði
og sjúkdómum á nýburaskeiðinu en þar
á eftir koma lungnabólga, niðurgangur,
malaría og mislingar. Vannæring er líka
undirrótin í rúmlega helmingi tilfella.
Með einföldum aðgerðum eins og
brjóstagjöf, notkun sykursaltlausnar við
niðurgangi og viðeigandi lyfjameðferð við
bakteríusýkingum og malaríu er áætlað
að hægt sé að koma í veg fyrir um 63%
þessara dauðsfalla, samkvæmt rannsókn
Sigurðar Ragnarssonar og fleiri frá 2006.
Allt eru þetta aðgerðir sem okkur á
Vestur löndum finnst sjálfsagðar og þetta
sýnir mikilvægi góðrar og aðgengilegrar
heilbrigðisþjónustu og nauðsyn áfram­
haldandi uppbyggingar hennar með
þróunaraðstoð.
Eins og kemur fram í veftímariti Þróunar­
samvinnustofnunar Íslands 14. október
síðastliðinn hefur það sýnt sig nú þegar,
að þjóðir með mikinn fjárlagahalla eru
farnar að skera niður framlög til þróunar­
mála og Ísland er eitt þeirra.
Samkvæmt gögnum frá Barnahjálp
Sameinuðu þjóðanna er talið að fylgni
sé á milli tekjusamdráttar og ung­
barna dauða og eftir því að dæma á
efnahagskreppan í heiminum eftir að
auka dánartíðni barna og leiða til þess
að börnum fækkar í skólum Afríku. Að
mati fulltrúa Barnahjálpar Sameinuðu
þjóðanna í Afríku sýnir reynslan, meðal
annars af þurrkatímabilum í Afríku og
fjármálakreppunni í Asíu, að fátækt
fólk sker niður kostnað við mat og
læknishjálp og tekur börn úr skóla. Þessi
áhrif kreppunnar eru nú þegar farin að
sjást.
Samkvæmt veftímariti Þróunarstofnunar
Íslands 27. maí 2009 hétu leiðtogar
fjármálaveldanna átta (G8) árið 2005 að
tvöfalda framlög til þróunarmála en á
þeim tíma var uppsveifla og samt gekk
loforðið ekki eftir. Hvernig verður þetta
þá núna, á tímum mikillar niðursveiflu?
Getum við svikið þau loforð sem við
höfum gefið þeim sem standa verst?
Ég skora á Elmu Rún Ingvarsdóttur að
skrifa næsta þankastrik.
Góðu fréttirnar eru að dauðsföllum barna
hefur fækkað um 28% á árabilinu 1990
til 2008, eða úr 12,5 milljónum árið 1990
í 8,8 milljónir árið 2008 samkvæmt mati
UNICEF. Dauðsföllum barna undir 5 ára
aldri hefur því snarfækkað, eða nánast
50% í Rómönsku­Ameríku, á eyjum
Karíbahafsins, í Mið­ og Austur–Evrópu,
löndum Sovétríkjanna fyrrverandi, í Austur­
Asíu og við Kyrrahaf. Samkvæmt UNICEF
eiga um það bil 98­99% barnadauðsfalla
sér stað í þróunarlöndunum. Þrátt fyrir
að svo mikið hafi dregið úr barnadauða
er hann þó enn mikill í sumum löndum,
sérstaklega í Afríku sunnan Sahara þar
sem flest fátækustu og vanþróuðustu ríki
heims eru.
Það sem veldur áhyggjum nú og ógnar
framförum í baráttunni gegn barnadauða
er efnahagskreppan sem nú gengur yfir.
HÖFUM VIÐ EFNI Á ÞVÍ AÐ SKERA
NIÐUR Í ÞRÓUNARMÁLUM?
Við göngum þessa dagana í gegnum erfiða tíma og í öllum þessum
um ræðum um niðurskurð hefur verið talað um að skera ætti niður í fram­
lögum okkar til þróunaraðstoðar.
ÞANKASTRIK
Ingibjörg Ösp Ingólfsdóttir, ingibjorg80@gmail.com
Þankastrik er fastur dálkur í blaðinu og höfundur hvers pistils stingur upp á þeim næsta. Í Þankastriki gefst hjúkrunarfræðingum
færi á að tjá sig um ýmislegt sem varðar hjúkrun og er þeim hjartfólgið. Pistlarnir geta fjallað um ákveðin málefni, sögur af kynnum
við sjúklinga eða starfsfólk, eitthvað sem hefur orðið höfundum til hugljómunar eða hvaðeina annað sem tengist starfinu og
hugmyndafræði þess.
Ingibjörg Ösp Ingólfsdóttir er hjúkrunarfræðingur
á barnadeild Sjúkrahússins á Akureyri og
meistaranemi í þróunarfræðum við Háskóla Íslands.