Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.12.2009, Blaðsíða 26

Tímarit hjúkrunarfræ›inga – 6. tbl. 85. árg. 200922
Rétta lagið svo lystugt verði
Í sumar kom út hjá Máli og menningu
bók Ásu Margrétar, Matsveppir í náttúru
Íslands. Hún hafði þá unnið að bókinni
um nokkurra mánaða skeið en ræturnar
má rekja langt aftur. Þannig hefur Ása
í meira en þrjátíu ár farið ótalmargar
ferðirnar í skóga landsins til að tína
sveppi jafnframt því sem hún hefur aflað
sér góðrar þekkingar á þessu sviði því
sveppategundir eru eins ólíkar og þær
eru margar. Þannig eru sumar tegundir
góðir matsveppir en aðrar ber að forðast.
Þá þarf að hafa rétt lag á við að þurrka og
meðhöndla sveppi svo lystugir verði. Um
það má lesa í bók Ásu sem hefur fengið
góðar viðtökur.
„Þegar búið er að tína sveppina þarf að
hreinsa þá. Pípusveppir til dæmis eru
með rörum neðan á hattinum þar sem
flugur verpa og úr eggjum þeirra kemur
maðkur. Að því þarf að gæta sérstaklega.
Þegar geyma á sveppi til nota síðar eru
Vetrarforðinn. Þurrkaðir sveppir í krukku sem Ása segir að eigi
að duga til þriðju hverrar máltíðar út árið.
„Það var fyrir um þrjátíu
árum sem ég fór fyrst
að leggja mig eftir því
að tína sveppi og þekkja
tegundirnar.“
þeir annaðhvort frystir eða þurrkaðir.
Áður en sveppir eru frystir þarf að hita
þá á pönnu án feiti til að ná nokkru
af vatninu, sem í þeim er, úr þeim. Til
að þurrka sveppi þarf aftur á móti að
sneiða þá nokkuð þunnt og leggja á
smjörpappír og snúa þeim öðru hverju.
Sé síðarnefnda laginu fylgt tekur ferlið
nokkra daga,“ segir Ása sem eftir síðasta
sumar á sveppi sem hún geymir í boxum,
glerkrukkum og frysti í því magni að duga
ætti til þriðju hverrar máltíðar næsta árið.
„Sveppirnir þurfa að vera fullþurrkaðir
þegar þeir eru settir í krukkur og þá
Sigurður Bogi Sævarsson, sigbogi@simnet.is
SVEPPIRNIR ERU SPENNANDI
- segir Ása Margrét Ásgrímsdóttir, hjúkrunarfræðingur og
höfundur bókarinnar Matarsveppir í náttúru Íslands
„Kreppan hefur gjörbreytt viðhorfum þjóðar­
innar og nú er fólk miklu áhugasamara en
áður um að lifa af landsins gögnum og
gæðum. Síðasta sumar komu margir sér upp
garðshorni til að rækta matjurtir og þegar líða
tók á sumarið fóru margir í skógarferðir til að
tína sveppi. Sjálfri finnst mér sveppaferðir
skemmtilegar enda er þetta áhugamál þar sem
fjölskyldan getur sameinast. Í sveppaferðum
er sömuleiðis ákveðin spenna sem fylgir,
því aldrei er á vísan að róa hvar sveppi er
að finna,“ segir Ása Margrét Ásgrímsdóttir
hjúkrunarfræðingur.
geymast þeir best á dimmum stað. Svo
þegar á að setja sveppina til dæmis
í súpur eða sósur er nauðsynlegt að
bleyta þá upp í vatni,“ segir Ása sem
bætir við að aðalmunurinn á íslenskum
villisveppum og hefðbundnum ræktuðum
matsveppum sé sá að bragðið af
villisveppunum er sterkara.
Heiðmörk og Mógilsá
Fyrir tæpum tuttugu árum kom út bókin Villtir
matsveppir á Íslandi sem Ása Margrét og
Guðrún Magnúsdóttir bókasafnsfræðingur
skráðu. Sú bók seldist vel og hefur
nokkrum sinnum verið endurútgefin. En
Ásu fannst tími kominn til að skrifa nýja bók
og taka á viðfangsefninu með öðrum hætti
enda hefur hún aflað sér margvíslegrar
viðbótarþekkingar um sveppaflóruna. Þess
sér líka stað í bókinni sem Ása vann en hún
ásamt dóttur sinni, Auði Öglu Óladóttur, og
Eyjólfi Magnússyni, sambýlismanni hennar,
tók meginþorra myndanna.