Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.06.2011, Blaðsíða 20

Tímarit hjúkrunarfræ›inga – 3. tbl. 87. árg. 201116
Christer Magnusson, christer@hjukrun.is
Suzanne Gordon er íslenskum
hjúkrunarfræðingum vel kunn. Hún
hefur oft komið til Íslands og skrifað
margar bækur um hjúkrunarfræðinga.
Var hún væntanleg til Íslands í maí
sl. en komst ekki vegna eldgossins í
Grímsvötnum. Til stóð að hún héldi
fyrirlestra um efni bókarinnar, sem hér er
til umfjöllunar, á Sjúkrahúsinu á Akureyri,
á Landspítala og á norrænu svæfingar­
og skurðhjúkrunarráðstefnunni. Seinna
erindið var haldið í netvarpi en það var
ekki opið öllum. Við verðum því að láta
okkur bókina nægja í bili.
Súpan á að vera heit og sterk
Á bókarkápunni er mynd af súpuskál
og hitamæli sem sýnir 186 gráður á
Fahrenheitkvarðanum en það er um 85
Celsíusgráður. Ekki veit ég hvað það
táknar. Hugsanlega táknar það ekki neitt,
súpan var bara það heit þegar mælt var.
Maður getur hins vegar látið sér detta í hug
að ýjað sé að því að hjúkrunarfræðingar
nái sjaldan að koma suðu upp á súpunni.
Suzanne Gordon segir í inngangi sínum
að hjúkrunarfræðingar hafa tilhneigingu
til að gera lítið úr eigin hlutverki, þeir
tali um að þeir séu að samhæfa starf
heilbrigðisstarfsmanna eða séu jafnvel
bara til staðar fyrir sjúklinginn. Lítið sé
talað um hlutverk hjúkrunarfræðinga í
stefnumótun og stjórnun heilbrigðismála.
Titill bókarinnar, „Þegar kjúklingasúpa
nægir ekki,“ vísar til venjunnar í
enskumælandi löndum að láta sjúka
fá kjúklingasúpu en hún er talin allra
meina bót. Súpan hefur svo orðið
myndlíking fyrir því að fá sér eitthvað
sér til hughreystingar. Kjúklingasúpa er
því eins konar sálarbót. Hugtakið er
notað í bókaröð með meira en 200
bókum, meðal annars einni sem fjallar
um hjúkrunarfræðinga. En sálarbót
nægir ekki, hún dugar bara til huggunar,
segir Suzanne Gordon og bætir við
að kjúklingasúpu­bækurnar séu oft
frekar væmnar og tilfinningaþrungnar.
Hjúkrunarfræðingar þurfa frekar
innblástur og eldmóð og er tilgangur
bókarinnar að veita hann.
Raunir og barátta
Í bókinni eru 73 sögur og eru tvær þeirra
íslenskar. Dagbjörg Bjarnadóttir skrifar
um reynslu sína af landsbyggðarhjúkrun
við Mývatn og Guðrún Aðalsteinsdóttir
rifjar upp hvernig hún bjargaði lífi
sjúklings og hvetur hjúkrunarfræðinga til
að gorta meira yfir hvað þeir séu að gera
dags daglega. Sumar sögurnar eru svo
magnaðar að maður trúir þeim varla eða
verður jafnvel bálreiður yfir hvernig komið
When Chicken Soup Isn´t Enough: Stories
of Nurses Standing Up for Themselves,
Their Patients, and Their Profession.
Höfundur: Suzanne Gordon (ritstj.).
Útgefandi: ILR Press, Ithaca, 2010. ISBN:
978­0­8014­4894­2. Bókin er 250 bls.
er fram við söguhetjuna. Ein sagan fjallar
til dæmis um bráðahjúkrunarfræðing
sem slasaðist illa þegar sjúklingur réðst
á hann. Óhappaskýrslurnar hurfu,
sjúkrahúsið bað hjúkrunarfræðinginn að
draga ákæruna til baka og vitni fengu
ekki að fara á réttarhöldin í vinnutíma.
Hjúkrunarfræðingurinn hafði verið
starfsmaður ársins en var nú álitinn
vandræðagemlingur.
Kaflaheitin segja margt um hvað bókin
fjallar og hver hugsunin er með henni.
Fyrsti hluti bókarinnar fjallar um hvernig
hjúkrunarfræðingar reyna að sigrast á
erfiðleikum þrátt fyrir erfiðar forsendur þar
sem það virðist vera fyrirframákveðið að
þeir skuli tapa stríðinu. Annar hlutinn heitir
„Við þurfum ekki að éta börnin okkar“
en heitið vísar í að hjúkrunarfræðingar
taka oft ekki nógu mikið tillit til þeirra
sem eru nýbyrjaðir á vinnustaðnum eða
koma með nýjar hugmyndir. Ein saga í
þessum hluta fjallar um hjúkrunarfræðing
sem gerði það sem flestum á Íslandi
þykir sjálfsagt – hann gekk um deildina
og kynnti sig fyrir sjúklingunum þegar
hann byrjaði á vaktinni. Það fannst
flestum samstarfsmönnum hans hins
vegar skrýtið og óþarfa tímaeyðsla. Í
þriðja hlutanum eru tíu sögur af því
þegar hjúkrunarfræðingar þurfa að rengja
lækni og lýsa sögurnar hversu erfitt það
getur reynst. Bókinni lýkur með tveimur
hlutum þar sem hjúkrunarfræðingar
halda hópinn og halda áfram baráttunni.
Suzanne Gordon er mikil baráttukona
með rætur sínar í kvennahreyfingunni og
er því viðeigandi að skilja lesandann eftir
með baráttuandann í hámarki.
Málsvari sjúklingsins
Bókin fjallar mikið um það að vera mál­
svari sjúklingsins. Suzanne Gordon segir
BÓKARKYNNING
MAGNAÐAR SÖGUR UM RAUNIR HJÚKRUNARFRÆÐINGA