Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.06.2011, Qupperneq 51

Tímarit hjúkrunarfræ›inga – 3. tbl. 87. árg. 2011 47
stofnana. Hvetja þarf nemendur, sem
eru að velja sér lokaverkefni, til að skoða
samfélagsheilsu og heilsuúrræði tengd
hjúkrun utan stofnana ekki síður en
innan þeirra. Kennslufræði hefur ekki
verið á námskrá hjúkrunarfræðideildar
HÍ undanfarin ár en það er nauðsynlegur
undir búningur fyrir fræðslustarf stéttar­
innar að mati hópsins.
Hjúkrunarfræðingar eiga að vera færir
um að búa til fræðsludagskrá fyrir
mismunandi hópa skjólstæðinga,
halda fræðslufyrirlestra og búa til
kennsluefni. Leggja þarf meiri áherslu á
að hjúkrunarfræðingar kenni markvissar
fyrsta, annars og þriðja stigs forvarnir í
samskiptum við skjólstæðinga. Hópurinn
mælir með að kenna nemendum um
áhugahvetjandi samtalstækni og virka
hlustun í takt við nýtt viðhorf til ýmissa
heilbrigðisvandamála. Sömuleiðis var
talað um nauðsyn þess að kennarar
og hjúkrunarfræðingar vinni saman
að því að hvetja nemendur til dáða,
viðhafi jákvæða gagnrýni til að efla trú
nemenda á sér og hjálpi þeim til að
blómstra. Þjálfun í að færa rök fyrir
væru máli, skrifa pistla og taka þátt í
stefnumótun varðandi heilbrigðismál taldi
hópurinn einnig vera mikils virði. Aðili
í hópnum taldi að nemendur nytu sín
ekki sem skyldi í verklegu námi því þeir
séu of þjakaðir af bóklegum verkefnum.
Hópurinn taldi einnig mikilvægt að hvetja
hjúkrunarfræðinga til símenntunar,
auka þyrfti gildi og möguleika til endur­
menntunar, framhaldsnáms og sér­
menntunar.
Í niðurstöðunum kom fram að með
auknum tækifærum nemenda til að æfa
sig í mismunandi aðferðafræði ykist
færni í hjúkrun. Hópurinn ályktaði að
með reynslunámi í ákveðinn tíma í lok
grunnnáms (samanber kandídatsár
lækna) mætti auka sjálfsöryggi nemenda
áður en þeir hefja sjálfstæð störf og
gefa verðandi hjúkrunarfræðingum aukin
tækifæri til að þekkja eigin styrkleika og
veikleika. Hjúkrunarfræðingar þurfi að
vera góð fyrirmynd fyrir nemendur, vanda
orðræðuna og sýna starfinu virðingu
því hjúkrunarfræðingar séu áríðandi stétt
sem hefur mikið fram að færa til hagsbóta
fyrir samfélagið.
Forvarnir og tilvísanakerfi
hjúkrunarfræðinga
Hjá nokkrum umræðuhópum kom fram að
hjúkrunarfræðingar eigi að láta heilsueflandi
mál meira til sín taka en gert er til að
geta verið betri talsmenn skjólstæðinga.
Fjölbreytt úrræði í heilbrigðiskerfinu og
samhæfing á þjónustu miðuð við þarfir
skjólstæðinga skilar öllum hagkvæmni.
Leggja beri áherslu á að greina hvað
helst hamlar heilsu á hinum ýmsu stöðum
svo bregðast megi við og fyrirbyggja
vandamálin. Auka þurfi markvissar forvarnir
í heilsugæslu og virkja tilvísunarkerfi
sérfræðinga í hjúkrun. Mælt var með að
stéttin taki virkari þátt í mótun heilsustefnu í
verki. Þar voru nefnd dæmi um verðlagningu
eins og að mæla með að hafa hollustu
ódýrari en óhollustu, setja takmarkanir
á auglýsingar um óhollustu og draga úr
aðgengi að sælgæti í lausu máli sem selt
er í tonnatali í hverri viku, svo örfá dæmi
séu tekin. Hjúkrunarfræðingar sem hópur
láti í sér heyra í blöðum og á opinberum
vettvangi til að stuðla að forgangsröðun
heilsuvæðingar, séu sýnilegri og standi
saman, séu ekki hræddir við að koma fram
með eigin skoðanir. Einstaklingsframtakið
var einnig álitið mikils virði, til dæmis að
hver hjúkrunarfræðingur komi með eigið
framlag til heilsueflingar, stofni heilsunefnd
á sínum vinnustað, taki þátt í nefndum og
stjórnum eða skili heilsueflandi framlagi á
einhvern hátt.
Tafla 1. Heilsuefling á vinnustað og í einkalífi
Heilsuefling á vinnustöðum Heilsuefling stuðlar að vellíðan til lengri tíma
Á hverjum vinnustað er virk heilsunefnd, t.d. til að skipuleggja og
innleiða heilsueflandi dagskrá heilsudaga og þátttöku í hópeflingu
með „Ísland á iði“ og „Hjólað í vinnuna“.
Taka ábyrgð á eigin heilsu. Setja sér markmið, gera heilsuáætlun
og meta árangur reglulega, til dæmis að borða reglulega, sofa í 7­8
tíma, taka þátt í heilsudagskrá og viðhalda heilsuvenjum.
Íþrótta­ og tómstundahópur á vinnustöðum:
Gönguhópar hittist fast, t.d. einu sinni í viku, hádegisgöngur,
teygjuæfingar, taka þátt í daglegri morgunleikfimi RÚV (kl. 9.45),
golf, dans, jóga, sund, leikir, útivistarferðir, fjölskyldudagar.
Hreyfa sig í 30­60 mínútur á dag (styrktar­ og þolþjálfun,
sveigjanleiki og jafnvægi). Starfsmenn, sem hafa hömlun í stoðkerfi,
fái að sækja þjónustu til sjúkraþjálfara og nýta tækjasal. Stunda
nudd og slökun sem er aðgengileg og hagkvæm.
Starfsmenn fái tækifæri til að taka matarhlé og fara út af
vinnueiningu. Mötuneyti bjóði úrval hollra fæðutegunda. Ávextir
og heilsubitar séu aðgengilegir fyrir allar vaktir.
Borða reglulega hollan mat í hæfilegu magni. Drekka 6­8 glös af
vatni á dag og gefa sér tíma til að fara á salernið.
Námskeið séu haldin um til dæmis vinnuvernd, starfsstellingar,
smitleiðir, viðbrögð við eldsvoða og heilsuhvetjandi þætti.
Hugsa um heilsuna. Forðast sætindi, skyndifæði, unnar kjötvörur
og feita fæðu.
Heilsumat starfsmanna og heilsuráðgjöf fari fram samkvæmt
fyrirframákveðnu skipulagi.
Heiðarleg sjálfsskoðun, starfsmaður endurmetur heilsumarkmiðin
og umbunar fyrir velgengni.
Umhverfismat og efling vinnuanda. Vera vakandi fyrir því sem betur má fara.
Mat á vinnuálagi, streituminnkandi aðgerðir. Reykja ekki og forðast áfenga drykki.
Starfsmannasamtöl hvetji til heilsueflingar. Virða eigin heilsu og setja forvarnir í forgang.