Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.10.2014, Page 20

Tímarit hjúkrunarfræðinga – 3. tbl. 90. árg. 201416
Í júlímánuði síðastliðnum særðust tólf starfsmenn og sjálfboðaliðar Palestínudeildar
Rauða hálfmánans í Jabaliya á Gaza og ráðist var á þrjá sjúkraflutningabíla.
Árið 2011 voru hjúkrunarfræðingar og læknar í Bahrain handteknir fyrir að veita
mótmælendum gegn ríkisstjórninni heilbrigðisþjónustu. Í Sýrlandi hafa sjúkrahús
orðið fyrir sprengjuárásum sem haft hafa í för með sér dauða mörg hundruð
sjúklinga og heilbrigðisstarfsmanna.
Æ meiri ógn steðjar að heilbrigðisstarfs­
fólki, sjúklingum og heilbrigðisþjónustu
á átakasvæðum. Sem dæmi má
nefna að á tímabilinu frá janúar 2012
til desember 2013 skráði Alþjóðanefnd
Rauða krossins (ICRC) 1.809 árásir eða
ógnanir gagnvart sjúklingum, heilbrigðis­
starfsfólki, sjúkraflutningafólki og heilsu­
gæslu stöðvum í 23 löndum.
Þrátt fyrir vissa tilhneigingu til að horfa
fram hjá vanda málinu er ofbeldi gagnvart
sjúklingum og heilbrigðis starfsfólki meðal
þeirra mannúðar mála sem mest eru
aðkallandi í dag, enda raskar það heil­
brigðis þjónustu þar sem hennar er mest
þörf. Það er því grundvallaratriði að
hjúkrunarfræðingar séu fyllilega með vitaðir
um mann réttindi sín og sjúklinganna, þær
siða reglur sem að störfum þeirra lúta og þá
lög gjöf sem sett hefur verið þeim til verndar.

Vaxandi athygli hefur beinst að þessu
vandamáli á alþjóðavettvangi. Í skýrslu
sem birt var í október 2013 setti sérstakur
erindreki Sameinuðu þjóðanna í málefnum
er varða réttinn til heilbrigðis fram tillögur
um raunhæfar og samfelldar aðgerðir
til að ná fullri viðurkenningu á réttindum
einstaklinga á átakasvæðum til heilbrigðis.
Athygli var einnig vakin á vandamálinu á
Alþjóðaheilbrigðisþinginu sem samþykkti
ályktun þar sem farið er fram á aukna
skýrslugjöf Alþjóðaheilbrigðismálastofnun
arinnar um árásir á heilbrigðisþjónustu
á átakasvæðum. Öryggisráð Sameinuðu
þjóðanna víkkaði út umboð sérstakra
fulltrúa aðalframkvæmdastjórnarinnar í
málefnum barna á átakasvæðum til að
gefa skýrslur um, og kalla til ábyrgðar,
þá sem ráðast á lækningastöðvar og
starfsfólk þeirra.
David C. Benton og Lindsey Williamson, williamson@icn.ch
Alþjóðaráð hjúkrunarfræðinga (ICN)
vinnur ötullega að því að vernda
heilbrigðisstarfsfólk og tryggja örugga
heilbrigðisþjónustu á ófriðartímum sem
og á friðartímum. Í tilefni af undirritun
samstarfssamnings við ICRC sagði
framkvæmdastjóri ICN, dr. David Benton:
„Það er dapurlegt til þess að vita að fjöldi
þeirra landa þar sem hjúkrunarfræðingar
sæta ofbeldi eykst stöðugt. Við verðum
að standa saman í glímunni við þennan
vanda. Sérhvert aðildarfélag getur haft
áhrif en sameinuð getum við haft enn
meiri áhrif.“
Tvö dæmi um hvernig ICN vinnur að því
að vernda heilbrigðisstarfsfólk og tryggja
örugga heilbrigðisþjónustu eru verkefnið
Heilbrigðisþjónusta á hættusvæðum, sem
unnið er í samstarfi við ICRC, og Bandalag
um verndun heilbrigðis á stríðstímum.
Heilbrigðisþjónusta á
hættusvæðum
ICN vinnur með Alþjóðanefnd Rauða
krossins að verkefninu Heilbrigðis­
þjónusta á hættu svæðum. Markmið
verk efnisins er að gera aðgengi að
HEILBRIGÐISÞJÓNUSTA Á ÁTAKASVÆÐUM