Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.10.2014, Qupperneq 45

Tímarit hjúkrunarfræðinga – 3. tbl. 90. árg. 2014 41
Ritrýnd fræðigrein
SCIENTIFIC PAPER
Eins og mynd 1 sýnir er meginþemað, viðbragðsgeta, undir
áhrifum frá hinum þemunum þar sem þau hafa öll bein áhrif á
viðbragðsgetu starfsmanna í kjölfar stórslysa og hamfara.
Viðbragðsgeta
Þátttakendur í öllum rýnihópum voru sammála um að atburður
þyrfti ekki að vera mjög stór til þess að verða Sjúkrahúsinu
á Akureyri ofviða. Slíkt færi þó eftir eðli og alvarleika atburða
hverju sinni og mikilvægt væri að reyna að gera sér grein
fyrir þeim hættum sem kynnu að steðja að á upptökusvæði
Sjúkrahússins á Akureyri.
Í öllum rýnihópum komu upp umræður varðandi innköllun á
starfsfólki og þau vandamál sem geta skapast náist ekki að
kalla inn til dæmis lækna og meðlimi viðbragðsstjórnar.
… við megum ekki gleyma því að við erum svo lítil að það
þarf ekki stóran atburð til að hann keyri okkur í kaf ...
… veiku hlekkirnir eru hreinlega að fá inn mannskap til að
vinna … hvað gerum við ef það verður stórslys og það er
bara einn svæfingarlæknir á staðnum?…
Flestir höfðu einungis lesið þann hluta viðbragðsáætlunar
sem fjallar um þeirra eigin deild og þeirra eigið starfshlutverk.
Áætlunin í heild sinni þykir fremur flókin en þó gagnleg til að
kynna sér eigið starfshlutverk. Fram kom að viðbragðsáætlun
sjúkrahússins er afar sjaldan virkjuð og töldu þátttakendur
í tveim rýnihópum það vera galla í skipulaginu og valda því
að tækifæri til að láta reyna á viðbragðsáætlunina glötuðust.
Þátttakendur eins rýnihóps héldu því fram að endurskoða þyrfti
viðbragðsáætlunina með það í huga að hægt væri að virkja allt
nema viðbragðsstjórnina.
… hræðslan við að kalla eitthvað hópslys er allt of mikil …
enginn tekur af skarið og skilgreinir þetta sem hópslys þó að
við séum alveg að drukkna ...
… við þurfum ekki viðbragðsstjórnina en við þurfum alla hina
... mér finnst vanta eitt bil í áætlunina …
Starfshlutverk og stjórnun
Þátttakendur í rýnihópum bentu á að ekki væri sjálfgefið að
þeir fengju að sinna sínu venjulega starfshlutverki við virkjun
viðbragðsáætlunar. Flestir þátttakendur töldu sig geta átt það á
hættu að vera settir í hlutverk sem þeir væru ekki vanir að sinna.
… ég held að það fatti líka ekki allir hvað þetta er mikið sem
er ætlast til af okkur sem þá hugsanlega vaktstjóri á einhverri
vakt þar sem kemur upp hópslys …
Starfshlutverk geta þannig ýmist falið í sér sambærilega
vinnu og í daglegu starfi, annaðhvort sem stjórnandi eða sem
almennur starfsmaður, eða að þess er krafist af starfsmanni
að hann sinni hlutverki sem hann hefur litla eða enga reynslu
af úr sínu daglega starfi. Mynd 2 gefur yfirlit yfir það hvernig
hjúkrunarfræðingar og læknar í rýnihópunum sáu fyrir sér að
hlutverk þeirra gæti orðið í stórslysum og hamförum.
Allir voru sammála um það að styrk stjórnun skipti höfuðmáli
og lykilhlutverk í stórslysaviðbragði væri í raun í höndum þeirra
sem fara með stjórnendahlutverk á sjúkrahúsinu. Hinn almenni
starfsmaður ætti í krafti menntunar sinnar og reynslu sem
fagmaður að geta unnið flest störf njóti hann styrkrar stjórnunar.
… er það ekki það sem skiptir höfuðmáli, að stjórnunin sé í
lagi … upp á að annað gangi vel …
Þau hlutverk sem starfsmönnum Sjúkrahússins á Akureyri er
ætlað að gegna við virkjun viðbragðsáætlunar geta skarast
Starfshlutverk
og stjórnun Hæfni
Viðbragðsgeta
Þjálfun
Þekking á eigin
hlutverki
Grunnhæfni
Þjálfun í gegnum
daglegt starf
Mismunandi
hlutverk
Félagsleg hæfni Stórslysaæfingar
Skörun á
hlutverkum
Sérhæfð hæfni Verkþáttaæfingar
Mynd 1: Þemu og meginþema.
Starfsmaður/fótgönguliði
á heimavelli
Starfsmaður er í hlutverki og
umhverfi sem hann þekkir, s.s.
þeir starfsmenn sem vinna við
umönnun sjúklinga á sinni deild.
Starfsmaður/fótgönguliði
á útivelli
Starfsmaður er settur í
hlutverk sem hann gegnir ekki
venjulega, s.s. að vinna á
öðrum deildum eða á vettvangi
slyss, t.d. í greiningarsveit.
Stjórnandi á heimavelli
Starfsmaðurinn er í hlutverki
og umhverfi sem hann þekkir,
s.s. hjúkrunardeildarstjórar og
margir læknar.
Stjórnandi á útivelli
Starfsmaðurinn er settur
í hlutverk sem hann
gegnir ekki venjulega, s.s.
stjórnandi deildar í fjarveru
hjúkrunardeildarstjóra,
meðlimur í viðbragðsstjórn,
stjórnandi greiningarsveitar,
stjórnandi læknir á SBM.
Mynd 2: Starfshlutverk í stórslysum og hamförum. SBM er slysa­
og bráðamóttaka á Sjúkrahúsinu á Akureyri.
Hjúkrunarfræðingur eða læknir á SAk