Morgunblaðið - 02.09.2015, Page 12

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 2. SEPTEMBER 2015
Karl Á. Sigurgeirsson
Hvammstanga
Mikil aukning er orðin milli
ára í umferð og heimsóknum
ferðamanna til Hvamms-
tanga og um Húnaþing
vestra. Unnur Valborg Hilm-
arsdóttir, framkvæmdastjóri
Selaseturs Íslands, segir
gesti á Upplýsingamiðstöð
Selasetursins vera nú í
ágústlok orðna um þrjúþús-
und umfram allt árið í fyrra.
Reiknar hún með að gesta-
fjöldi ársins verði um 25
þúsund, sem yrði þá um
fjórðungs aukning milli ára.
Aukningin í ár er langmest í
maí og er það svipað og í
fyrra, en þá var aukningin
mest utan háannatíma, þ.e. í
maí og september.
Tæplega helmingur gesta
fer inn á sýningu Selaseturs-
ins, en nú stendur yfir vinna
við hönnun endurbóta á sýn-
ingunni. Stefnt er á að ljúka
þeirri vinnu í ár og verður þá
hægt að fara að leita að fjár-
magni til endurbótanna. Þörfin
fyrir upplýsingamiðlun til ferða-
manna allt árið um kring er allt-
af að aukast og vonandi verður
þess ekki langt að bíða að hægt
verði að hafa opið allt árið.
Mikil umferð
fyrir Vatnsnes
Áberandi er hve mikil um-
ferð er fyrir Vatnsnes. Þar
eru nokkrir staðir, sem auð-
velt er að sjá seli og komast
sumstaðar mjög nærri honum,
eins og á Illugastöðum. Eig-
endur jarðarinnar hafa byggt
skoðunarhús á tanga við selaslóðina og er
mikil aðsókn að þeim stað. Einnig eru
þekktir skoðunarstaðir við Svalbarð og
Ósa nærri Hvítserk. Áhuga ferðamanna
á Vatnsnesi má eflaust einnig rekja til
skáldsögu Hönnu Kent, áströlsku skáld-
konunnar, um Agnesi Magnúsdóttur og
Illugastaðamálin, en Vatnsnesið er mikið
sögusvið þeirra atburða.
Selatalningin fór fram við Miðfjörð og
Vatnsnes þann 19. júlí s.l. Voru í ár taldir
446 selir við ströndina, samanborið við
ríflega 600 dýr í fyrra. Þess ber þó að
geta að aðstæður á talningardeginum í ár
voru með versta móti, rigning og rok en
veðurfar hefur mikil áhrif á hversu marg-
ir selir liggja á landi. Hins vegar gáfu
flugtalningar á árinu 2014 í nokkrum
stærstu látrum landsins til kynna um-
talsverða fækkun landsels. Það er því af-
ar brýnt að fjármagn fáist til frekari
rannsókna á stærð selastofnsins, til að
staða hans við Íslandsstrendur verði
skýrari.
Í nokkur ár hefur selaskoðun á sjó ver-
ið í boði á Hvammstanga. Í sumar hafa
feðgarnir, Eðvald Daníelsson og Sölvi M.
Eðvaldsson farið fjölmargar ferðir á báti
sínum, Brimli, á selaslóðir inni á Miðfirði.
Veður hafa að vísu stundum hamlað ferð-
um, en sífellt fleiri ferðamenn nýta sér
þessa afþreyingu. Að jafnaði er boðið upp
á þrjár ferðir á dag.
Framkvæmdastjóraskipti
Þann 1. október n.k.lætur Unnur Val-
borg af störfum hjá Selasetri Íslands og
tekur Sigurður Líndal við starfi fram-
kvæmdastjóra. Sigurður er Húnvetning-
ur að ætt, frá Lækjamóti í Víðidal, en
hefur verið búsettur í London s.l. 20 ár
og starfað þar sem leikari og leikstjóri.
Hann hefur undanfarin ár starfað hjá
Expedia, alþjóðlegum ferðarisa. Hann
mun búa á Hvammstanga, með fjöl-
skyldu sinni.
Selurinn dregur að fólkið
 Mikil fjölgun ferðamanna um Húnaþing vestra  Búist við 25 þúsund gestum í
Selasetur Íslands  Mikil umferð fyrir Vatnsnesið  Endurbætur á selasýningunni
Morgunblaðið/Karl Ásgeir Sigurgeirsson
Feðgarnir Eðvald Daníelsson og Sölvi M. Eðvaldsson reiðubúnir til þjónustu.
Helgi Bjarnason
helgi@mbl.is
Gott útlit er með kornuppskeru
um Suður- og Vesturland og
jafnvel norður í Skagafjörð. Á
austanverðu Norðurlandi og
Austurlandi er ekki útlit fyrir
góða uppskeru og jafnvel líkur á
að ekki taki því að þreskja korn-
ið.
Vorið var kalt og því var korni
sáð seinna um allt land en í
meðalári. Á Suðurlandi fór að
hlýna um miðjan júlí og ágúst var
ágætur fyrir kornið. „Það sem ég
sé í kringum mig er virkilega
spennandi,“ segir Ólafur Egg-
ertsson, bóndi á Þorvaldseyri
undir Eyjafjöllum. Hann segir að
mikið korn sé í öxunum og það
gefi fyrirheit um mikla uppskeru,
að því gefnu að bændum takist að
ná korninu í hús. Ólafur áætlar 4-5
tonn á hektara, sem er tvöfalt
meira en tvö síðustu ár. Kornið er
talsvert á eftir, miðað við meðalár,
og enn er hálfur mánuður í að
bændur á Þorvaldseyri fara að slá.
Það er þremur vikur seinna en oft-
ast áður.
Næturfrost skemmir
Jónatan Hermannsson, lektor
við Landbúnaðarháskóla Íslands
og tilraunastjóri á Korpu, segir
að akrar séu almennt fallegir og
heilbrigðir en kornvöxturinn sé
skammt á veg kominn miðað við
það sem þurfi að vera á þessum
tíma árs. Næturfrost var á
Norður- og Austurlandi um helgina en
Jónatan segist ekki hafa fengið fréttir
af áhrifum þess á kornakra. Næturfrost
geti stöðvað vöxtinn. „Þrjár hlýjar vikur
geta breytt miklu en það gerist ekki
mikið í 5-10 stiga hita,“ segir Jónatan.
Róbert Jósavinsson, bóndi í Litla-
Dunhaga í Hörgárdal, segir að akrar
hafi aðeins gulnað eftir frostnóttina.
Hann segir að það komi í ljós síðar
hvaða áhrif frostið hafi. Hann segist
ekki hafa skoðað kornið síðustu daga en
telur útlitið ekki bjart. „Það er miklu
seinna á ferðinni en í fyrra, það munar
að minnsta kosti þremur vikum,“ segir
Róbert. Viðbrigðin eru mikil, því að
metuppskera var á Norðurlandi í fyrra.
Tilbúinn í kraftaverk
Sömu sögu er að segja af Austur-
landi. „Við förum úr besta árinu í það
versta. Það gerir muninn enn meira slá-
andi,“ segir Eymundur Magnússon,
bóndi í Vallanesi á Fljótsdalshéraði.
Hann telur ekki útlit fyrir kornupp-
skeru í ár. Kornið sé komið stutt á veg.
Tíminn styttist sem það hafi til að vaxa.
Kraftaverk þurfi til að einhver upp-
skera fáist.
Eymundur á helst von á því að hann
þurfi að plægja kornið niður í akrana og
nota það sem áburð fyrir næsta ár. „En
ég er alltaf tilbúinn í kraftaverk,“ bætir
hann við.
Höggið er mikið fyrir Vallanesbónd-
ann, sem framleiðir og selur lífrænar af-
urðir og er kornið uppistaðan í mörgum
afurðum. Segist hann þó enn eiga birgð-
ir af korni frá fyrra ári og munu nýta
þær sem best.
Gefast upp á baslinu
Ef uppskeran á Suðurlandi verður
ekki þeim mun meiri er útlit fyrir að
heildaruppskeran í landinu dragist
verulega saman. Það er ekki eingöngu
vegna lélegrar uppskeru á sumum land-
svæðum heldur einnig vegna þess að
nokkuð er um að kornbændur hafi dreg-
ið úr sáningu eða jafnvel hætt. Basl síð-
ustu tveggja ára og kalt vor hefur dreg-
ið kjarkinn úr sumum. Þá hefur
ágangur gæsa og álfta ekki hjálpað til.
Róbert í Litla-Dunhaga segist hafa
minnkað kornræktina stórlega. Margt
komi til. Hann nefnir sérstaklega að
heimsmarkaðsverð á korni hafi lækkað.
Hann hafi selt kornið til fóðurfyrirtækis
og nú sé lítið upp úr ræktuninni að hafa.
„Ég held að menn hafi verið of fljótir
á sér í vor að hætta. Ég tala bara fyrir
mig. Við höldum okkar striki hér og
bættum heldur í. Kornræktin er fastur
liður í okkar rekstri. Hún gengur upp
og niður, eins og í öðru, en við gefumst
ekki upp á meðan við sköðumst ekki á
því,“ segir Ólafur á Þorvaldseyri.
Tekur því ekki að þreskja
 Uppskerubrestur á Norður- og Austurlandi  Kornakrarnir líta vel út á Suður-
og Vesturlandi en enn vantar 2-3 vikur upp á að kornið verði hæft til þreskingar
Morgunblaðið/Helgi Bjarnason
Kornrækt Menn verða seinir með uppskerustörfin á Suðurlandi í haust, eins og á
síðasta ári. Kornvöxtur er skammt á veg kominn og óvissa er með uppskeru.
Innlent
Laðar að Selasetrið á Hvammstanga, við höfnina, þéttsetinn staður.