Morgunblaðið - 02.09.2015, Blaðsíða 17

FRÉTTIR 17Erlent
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 2. SEPTEMBER 2015
Farandmaður í Búdapest rífst við lögreglumann í gær,
ungversk stjórnvöld létu í gær loka um hríð aðaljárn-
brautarstöðinni, Keleti, í borginni. Lögreglumennirnir
ráku á brott mörg hundruð farandmanna, flóttamanna
og annarra frá Miðausturlöndum, sem þar hafa hafst
við undanfarna daga og vilja komast til auðugra Evr-
ópulanda. „Þýskaland, Þýskaland!“ hrópuðu margir í
hópnum og mótmæltu lokuninni.
Ungverjar segjast vera að halda uppi lögum og reglu
og framfylgja ákvæðum Schengen-samstarfsins. Þar er
ríkjunum gert skylt að sjá til þess að enginn farand-
maður fari um landið til annars Schengen-lands án
réttra skilríkja og vegabréfsáritunar.
Sumir farandmennirnir, sem margir eru frá Sýr-
landi, eru skilríkjalausir, flestir hafa ekki fengið um-
sókn sína um landvist eða hæli afgreidda. Ungverjar
benda eins og Grikkir og Ítalir á að fjöldi farandfólks-
ins sé á síðustu vikum orðinn svo mikill að útilokað sé
að afgreiða mál þeirra á viðunandi hátt enda oft flókið
að úrskurða hvort það eigi lagalega rétt á landvist. Allt
að þriðjungur fólksins eru konur og börn sem sum eru
illa haldin eftir erfitt og hættulegt ferðalag.
AFP
„Þýskaland, Þýskaland!“
Kristján Jónsson
kjon@mbl.is
Stuðningur vex nú óðfluga í Svíþjóð
við þá hugmynd að ríkið sæki um að-
ild að Atlantshafsbandalaginu,
NATO. Dagens Nyheter sagði í gær
að stjórn Miðflokksins styddi nú að-
ild, tillagan yrði lögð í dóm flokks-
manna eftir mánuð. Sett yrðu þó
skilyrði um að Norðurlöndin skuli
vera kjarnorkuvopnalaust svæði, er-
lendir hermenn hafi ekki bækistöðv-
ar í Svíþjóð og Svíar hefji aðildar-
ferlið með Finnum.
Stjórn Kristilega lýðræðisflokks-
ins, KD, í Svíþjóð hefur nú einnig
samþykkt tillögu um aðild og því er
sagt líklegt að borgaralegu flokkarn-
ir sameinist að lokum um hana.
Engum dylst að herská stefna og
ögranir Vladímírs Pútíns Rússlands-
forseta eru helsta ástæðan fyrir því
að aðild að NATO er nú á dagskrá í
Svíþjóð sem hefur forðast öll banda-
lög af slíku tagi í 200 ár. Svíar hafa
samt áratugum saman átt mikið
samstarf við NATO þótt hljótt færi í
kalda stríðinu. Þá var m.a. með leynd
samið um að ákveðnar hraðbrautir í
landinu yrðu notaðar sem flugbrauir
fyrir flugvélar NATO ef senda þyrfti
herlið á vegum bandalagsins til að
verja Svíþjóð.
Breytt afstaða Finna
Annað sem breytt hefur stöðunni
er að núverandi samsteypustjórn í
Finnlandi hefur ákveðið að láta meta
kosti og galla NATO-aðildar. Annie
Lööf, leiðtogi Miðflokksins sænska,
hefur lengi haft efasemdir um aðild
en segir nú flokksstjórnina álíta að
vera Svía utan bandalagsins auki
áhættu fremur en að tryggja öryggi
þjóðarinnar. Ebba Busch Thor, leið-
togi KD, bendir á að Svíar séu til-
tölulega lítil þjóð en á hernaðarlegu
mikilvægu svæði við Eystrasalt.
„Við álítum að við getum ekki
staðið ein en hljótum að vinna með
öðrum til að geta tryggt varnarmátt
landsins og það verðum við að gera
sem aðilar að NATO,“ sagði Busch
Thor. Þróunin í heimsmálunum,
herská stefna Rússa og Úkraínu-
stríðið, hefði verið hröð. Þess vegna
yrðu Svíar að gerast fullgildir aðilar.
Sendiherra Rússa í Svíþjóð er
Viktor Tatarintsev, sem var sendi-
herra á Íslandi 2006-2010. Hann var-
aði Svía og Finna nýlega við að
ganga í NATO. Rússar myndu
grípa til gagnað-
gerða „á
hernaðarsviðinu“. Hann sagði Pútín
forseta hafa gert mönnum það ljóst.
Einn af ráðgjöfum Pútíns, Sergei
Markov, sagði í fyrra að Finnar
gætu komið af stað „þriðju heim-
styrjöldinni“ með því að ganga í
NATO.
Í grein í US News &World Report
er haft eftir hernaðarsérfræðingum
að Rússar gætu gengið svo langt að
hernema lítið svæði í umræddum
löndum til að hræða menn og beitt
öflugum lygaáróðri til að rugla al-
þjóðasamfélagið í ríminu. Ef um lítil
svæði, Álandseyjar eða Gotland, yrði
að ræða gæti orðið erfitt fyrir stjórn-
ir Svía og Finna að réttlæta hernað
til að ná þeim
aftur.
Svíar og Finnar
ræða um fulla
aðild að NATO
 Borgaralegu flokkarnir í Svíþjóð
gætu ef til vill sameinast um stefnuna
Lítil vernd
» Bent hefur verið á að þótt
Svíar eigi mikið samstarf við
NATO njóti þeir ekki sömu
verndar og aðild myndi veita.
» Hægriflokkurinn (Mod-
eraterna) styður NATO-aðild
en hefur ekki viljað knýja á um
málið nema jafnaðarmenn taki
undir.
» Þjóðarflokkurinn sænski
hefur lengi stutt NATO-
aðildina. Kosið var nýtt
Lögþing í Fær-
eyjum í gær og
skv. kosninga-
spám í gærkvöldi
fór Jafnaðar-
flokkurinn með
sigur af hólmi,
bætti við sig um
6,5 prósentustig-
um. Flokkurinn
fékk mest fylgi, um 24,2%. Fólka-
flokkurinn fékk næstmest fylgi, 22%,
0,4 stigum minna en í síðustu kosn-
ingum. Sambandsflokkurinn
missti um það bil 4 stig og
fékk um 20% at-
kvæðanna,
sam-
kvæmt kosningaspánum í gær-
kvöldi, og útlit var fyrir að stjórnin
félli.
Kaj Leo Johannesen, lögmaður
Færeyja, hefur átt undir högg að
sækja eftir að ljóst varð að hann
hafði veitt þinginu rangar upplýsing-
ar í tengslum við umdeilda samninga
við danskt fyrirtæki um gerð jarð-
ganga milli Austureyjar og
Straumeyjar. Johann-
esen, sem er
leið-
togi Sambandsflokksins, hefur frá
2011 stýrt fyrstu hreinu borgaralegu
stjórn landsins frá 1985 ásamt
Fólkaflokknum og Miðflokknum, en
Sjálfstýriflokkurinn yfirgaf stjórn-
ina 2013 vegna deilnanna um jarð-
göngin.
Jafnaðarmönnum spáð
kosningasigri í Færeyjum
Kaj Leo
Johannesen
Allir með Sænskir og finnskir her-
menn á NATO-æfingu.