Skólavarðan - 01.11.2010, Blaðsíða 18

18
Skólavarðan 5. tbl. 2010sAmRæÐA
Á fyrsta kjörtímabili mínu í stjórn gamla Kennarasambandsins var
unnin mikil vinna við að setja sambandinu formlega skólastefnu.
Hún var svo samþykkt á þingi 1987. Á kjörtímabilinu þar á eftir var
unnið að gerð kjarastefnu sem var samþykkt 1989. Um svipað leyti
hófst umræða um það hvort rétt væri að kennarar settu sér siðareglur
á svipaðan hátt og margar aðrar fagstéttir höfðu gert. Undirritaður
var í hópi þeirra sem voru lítt áhugasamir um þennan gjörning og
var rökstuðningurinn helst sá að allt sem rætt var um að setja inn í
siðareglur kennara væri þegar að fi nna í lögum og reglugerðum sem
giltu um starf kennara.
Einnig var nokkur harka í viðhorfi sumra til siðareglna og jafnvel
vilji til að líta á þær fremur eins og lög en leiðbeiningar. Siðareglur
voru síðan á dagskrá á hverju einasta þingi gamla KÍ allt þar til sam-
bandið var lagt niður á þingi í nóvember 1999 án þess að tækist
að samþykkja reglurnar.
Strax eftir stofnun Kennarasambands Íslands í núverandi mynd
hófst þessi umræða að nýju og leiddi til þess að siðareglur kennara
voru samþykktar á þingi KÍ 2002. Í þessu ferli hefur umræðan smám
saman þróast og færst í þá átt að siðareglur skuli vera leiðarljós, eins
konar samantekt á atriðum til að leiðbeina kennurum í starfi , en ekki
til þess settar að dæma þá fyrir meint brot. Umræðan um hvort setja
beri kennurum siðareglur hefur jafnframt að hluta til snúist um hvort
starfandi ætti að vera siðanefnd sem hefði meðal annars það hlutverk
að taka við kærum vegna meintra brota á siðareglum og úrskurða í
slíkum málum. Eftir því sem ég best man hefur alltaf verið mikill
meirihluti gegn því að setja á stofn slíka siðanefnd enda hefur það ekki
verið gert. Fólki fannst fl ókið að geta lent í þeirri aðstöðu að þurfa að
dæma aðra kennara og ekki væri heldur gott að vera með dómstól sem
vísaði öllum málum frá. Auðvitað er þó hægt að hafa siðanefnd sem er
ekki dómstóll heldur fremur almennur álitsgjafi .
Inntak siðareglnanna er víðtækt og í þeim er komið inn á marga hluti
sem sjálfsagt er að hafa í heiðri í daglegum störfum kennara. Reglurnar
snerta með beinum hætti samstarf kennara innan skóla svo og samstarf
við foreldra og aðra hagsmunaaðila í skólastarfi .
Á undanförnum mánuðum hefur íslenska skólakerfi ð gengið í
gegnum miklar þrengingar. Niðurskurður á fjármagni til skólastarfs
hefur leitt til þess að álag á kennara og annað starfsfólk skóla hefur
aukist verulega. Kennarar og skólastjórnendur hafa lagt metnað sinn
í að láta nemendur gjalda sem minnst fyrir þetta og meðvitað eða
ómeðvitað hafa þeir fylgt siðareglunum hvað þetta varðar, það er að
setja hagsmuni nemenda ofar öllu öðru. Vari þetta ástand lengi er hættan
hins vegar sú að álag á kennara og stjórnendur verði svo mikið að það
fari að hafa áhrif á starfsandann í skólunum. Við slíkar aðstæður er
gott að hafa í huga 13. regluna í siðareglum kennara sem hljóðar svo:
„Kennurum ber að sýna hver öðrum fulla virðingu í
ræðu, riti og framkomu“.
Ég er hrifi nn af þessari reglu og vil halda henni á lofti. Fátt er mikil-
vægara þegar á móti blæs en að standa saman og vinna sem samstilltur
hópur að því að ná sem bestum árangri. Með því að allir hafi ofan-
greinda reglu í huga og vinni samkvæmt henni verður starfsandinn
betri og um leið líðan allra á vinnustaðnum. Þetta leiðir til þess að
hópurinn sem heild er líklegri til að ná árangri í starfi sínu og stuðla
með því að betri líðan nemenda og betri árangri af skólastarfi nu. Þjóð-
félagið þarf á því að halda að skólarnir komist sem mest ólaskaðir
í gegnum þrengingarnar sem nú steðja að. Kennarar og skólastjórar
eru í lykilaðstöðu til að svo megi verða og því er ábyrgðin mikil.
Inntak siðareglnanna er víðtækt og
í þeim er komið inn á marga hluti
sem sjálfsagt er að hafa í heiðri í
daglegum störfum kennara.
Texti: Eiríkur Jónsson formaður KÍ
Mynd: Arnþór Birkisson
Þrettánda reglan