Þjóðmál - 01.12.2012, Síða 46

Þjóðmál - 01.12.2012, Síða 46
 Þjóðmál VETUR 2012 45 skiptum Finna og þá sérstaklega rétt hæð alþjóðasáttmála og lögum og reglum ESB . Að auki var óskað álits á dómskerfinu og endurskoðunarvaldi dómstóla . I . Í almennum athugasemdum Fen eyja nefnd - ar innar (General remarks) um stjórn ar- skrá Finnlands er bent á að nauð syn legt sé að gæta að orðalagi ákvæða hennar, stjórnskipunarhefðum og „stjórn skip unar- menningu“, ekki síst ef ríkt hafi stöðug- leiki og samfella í stjórn skipunar málum yfir lengri tíma . Því er haldið fram að samkvæmt norrænni hefð sé lögð mikil áhersla á gögn frá undirbúningi að samningu stjórn- arskrárinnar þegar ákvæði hennar séu túlkuð . Samkvæmt álitsgerð nefndarinnar er áhersla á samfellda þróun í fullu samræmi við finnska stjórnarskrárhefð auk þess sem starfshættir stjórnarskrárnefndar finnska þjóðþingsins vegi þungt . Lögð er áhersla á að ekki sé gert ráð fyrir að finnska þingið setji lög sem stangist á við alþjóðlegar skuld- bindingar lýðveldisins . II . Í kaflanum um grundvallarréttindi og -frelsi segir m .a . að mannréttindaákvæði stjórn arskráa lýðræðisríkja beri að túlka til samræmis við alþjóðlegar mann rétt inda- skuldbindingar viðkomandi ríkis . Tekið er fram að þau ríki sem lengi hafi búið við harðstjórn og stjórnskipunarlegt ófrelsi hefðu gert vel í því að setja ákvæði alþjóð- legra mannréttindasáttmála orðrétt í eigin stjórnarskrá . Þetta eigi þó ekki við um ríki sem hafi lengi búið við stöðugt lýðræðislegt stjórnarfar . Þau tryggi mannréttindi oftast betur en alþjóðasáttmálar krefjast en ákvæði sáttmálanna miða hins vegar við að tryggð séu lágmarksmannréttindi . Í álitinu segir að ríkjum sé einnig frjálst að vega það og meta í samræmi við eigin hefðir og menningu hvernig jafnvægi sé háttað milli réttinda sem stangast á innbyrðis (bls . 4) . III . Í þriðja kafla álitsins er fjallað um þjóð- ar atkvæðagreiðslur og þjóðarfrumkvæði . Þar kemur fram að hugmyndir um þessi atriði hafi verið settar fram í erindi Finn- lands til Feneyjanefndarinnar án þess að frekari útfærsla hafi fylgt . Sérfræðingar nefnd ar innar leggja áherslu á að þótt nær öll þjóðríki hafi einhvers konar ákvæði um beint lýðræði í stjórnarskrám sínum þá sé þar einungis um að ræða viðbót við ráðandi fyrir komulag sem sé fulltrúalýðræði með einum eða öðrum hætti . Raktir eru kostir og gallar sem þjóðar- atkvæðagreiðslur geta haft í för með sér . Kostir eru m .a . taldir vera þeir að með þjóðaratkvæðagreiðslu fái þjóðin notið fullveldisréttar síns og þannig megi leita álits almennings á mikilvægustu málum á milli reglulegra kosninga til löggjafarþings viðkomandi ríkis . Hins vegar verði ekki fram hjá þeirri sögulegu staðreynd litið að þjóðaratkvæðagreiðslur (e . plebiscite) hafi verið misnotaðar í þeim tilgangi að réttlæta einræðislegar tilhneigingar . Almennt megi segja að þjóðaratkvæðagreiðslur geti verið ógn við þingfest lýðræði og þjóni þá oftar en ekki skammtímahagsmunum einstakra stjórnmálamanna . Sérfræðingarnir taka það fram að hvað sem öllum hættumerkjum líði þá hafi vægi þjóðaratkvæðagreiðslna aukist á liðnum áratugum en upphaf þeirrar þróunar megi rekja til 21 . gr . mann- réttindayfirlýsingar Sameinuðu þjóðanna frá 1948 . Sérfræðingarnir benda á að rannsóknir Feneyjanefndarinnar sýni ljóslega að til hög- un þjóðaratkvæðagreiðslna í lýðræðisríkj- um Evrópu sé með mismunandi hætti og því verði ekki haldið fram að ein leið í þeim efnum sé betri en önnur . Þeir takmörkuðu möguleikar sem finnska stjórnarskráin bjóði upp á í þessu sambandi verði því ekki taldir til vansa fyrir stjórnskipun landsins . Í
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97

x

Þjóðmál

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Þjóðmál
https://timarit.is/publication/1175

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.