Frón - 01.06.1944, Side 8

70
Jón Helgason
þannig aS vandlega sé gætt hlutfallsins milli stórra steina og
smárra, en jafnframt sé okkur villt sýn, svo að viS sjáum engan
mun steinanna, allir sýnist jafnstórir. I’egar viS lesum fornan
skáldskap meS nútíSarframburSi fer nokkuS af íþrótt skáldsins
forgörSum. Vísa eins og þessi:
Þar var eggja at
ok odda gnat,
orðstír of gat
Eiríkr at þat
fær annan hljóm þegar lesiS er at, gnát o. s. frv., eins og nú tíSist,
en ef haldiS er fornum snöggum framburSi: át, gnát o. s. frv.
Stundum hættir okkur til aS skipta bragliSum öSruvísi en
samtíSarmenn munu hafa gert. í Lilju er María mey ávörpuS
»megindrottningin manna og engla«, og naumast efi á aS flestir
mundu nú flytja:
megin|drottningin | manna og [ engla *.
En þegar viS hugsum út í aS megin var á 14. öld ekki framboriS
meiin eins og nú, heldur hafSi stutt e og lint g (eins og í vegur),
þá sést aS orSiS getur varla hafa tekiS þeirri teygingu aS þaS
fyllti heilan bragliS. Hér mun eiga aS lesa:
megindrottn|ingin | manna og ] engla,
enda njóta hendingar (-tng- og eng-) sín þá betur. — Smámunir!
AS vísu, en engu skáldi mun þó standa alveg á sama hvernig
fariS er meS kveSskap þess.
Um suma ljóSasmiSi síSari alda sem ort hafa erindi í fornum
stíl hefur stundum veriS svo aS orSi komizt aS þeim hafi tekizt
svo vel aS engu sé líkara en hér hafi skáld fornaldar sjálf veriS
aS verki. Hitt er þó sönnu nær, aS þaS mun einkar fátítt aS
slíkar vísur væru líklegar til aS geta blekkt nokkurn þann sem
dýpra hefur komizt í fornum bragreglum en rétt aS kynna sér
yzta borSiS. Hér skal nefnt eitt lítiS dæmi. Fyrir nálega 100 árum
flutti Jón Thoroddsen þrjár dróttkveSnar vísur í samsæti Hafnar-
íslendinga á gamlárskvöld og færSi í þeim Jslandi heillaóskir.
MiSvísan er þannig:
1 Bragliðir verða í þessari ritgerð stundum greindir með lóðréttum
strikum. A eftir slíku striki fer ávallt áherzlusamstafa (ris). Áherzlulaus
forskotssamstafa er greind frá hinum með hornklofa.