Frón - 01.06.1944, Page 33

Að yrkja á íslenzku
95
illa sviknir ef hann fer ekki bráSum aS þjást eSa minnast á
eitthvaS sem brást. Ef minnzt er á borg eru allar líkur til aS
torg sé í aSsigi. MeSan íslendingar kváSu drottningakvæSi var
þaS ekki efamál aS framarlega í fyrsta erindi var rímaS saman
drottning og lotning. ÞaS verSur ekki taliS íslenzku til gildis aS
hún sé vel fallin til mikillar sundurgerSar á sviSi rímsins, af
því aS orSaforSi hennar er mestallur samkynja og einnar ættar.
FrændþjóSir vorar á NorSurlöndum hafa, svo sem kunnugt er,
ekki látiS sér fyrir brjósti brenna aS gína yfir fjölda erlendra
orSa, sem viS höfum veriS harla ófúsir aS hleypa inn, og því er
ekki aS leyna aS tökuorS, einkum rómönsk, geta oft í ljóSum
þeirra skapaS tilbreytingu sem viS eigum ekki kost á aS neyta.
Ofan á þetta bætist sú staSreynd aS hjá okkur gildir þaS
ósveigjanlega áherzlulögmál aS heimta einlægt mestan þunga
á framsamstöfu orSsins. Ef viS segSum prinsessa meS áherzlu á
annarri samstöfu eins og Svíar, væri okkur hægSarleikur aS koma
þessu orSi fyrir í ljóSum á líkan hátt og Fröding:
Och tank den fagra prinscssan,
som gick förbi har i jáns
och hade lengult om hjássan,
hon vore allt mat för máns.
En eins og viS kveSum aS orSinu er þaS einstæSingur í málinu
og verSur ekki fellt í rím. Sama máli er aS gegna um mörg
tökuorS önnur. OrS eins og stúdent, Berlín, París mundu meS
áherzlu á síSari samstöfu falla greiSlega inn í íslenzkar rímrunur:
mennt, kennt, sent; lín, vín, skín; ís, rís, vís o. s. frv. En eins
og sakir standa er okkur þess varnaS aS koma þeim viS í rími.
Og þó er hér sem ella aS líkn leggst meS þraut. Eitt íslenzkt
skáld hefur rímaS saman ‘deliríum’ og ‘keliríum’, og ef viS
svipumst til annarra þjóSa getum viS meS sanni sagt: Fár mun
eftir leika!
Sá sem vel vandar til orSfæris síns mun jafnan veita því
sérstaka gát aS orSin falli vel hvert aS öSru. Yfirleitt mun
reynast heppilegt aS forSast sem mest aS skipa saman tveimur
orSum þar sem hiS fyrra endar á sama hljóSi sem hiS næsta
byrjar, því aS þá hættir orSaskiptunum til aS verSa óglöggum.
Ekki er lipurt aS láta samhljóSendur þyrpast, eins og í línunni:
hve íslenzk menning reyndisf sfundum smá.
Slíkt heyrist bezt ef IesiS er hátt.