Frón - 01.06.1944, Side 36

98
Jakob Benediktsson
einhliSa slitið sambandinu aS liSnum þrem árum og aS undan-
genginni þjóSaratkvæSagreiSslu í uppsagnarlandinu. Um þennan
rétt til einhliSa uppsagnar hefur engin ágreiningur veriS, enda er
t. d. einmitt bent sérstaklega á hann í bók Berlins prófessors um
sambandslögin. Á sjálfa uppsagnaraSferSina verSur nánar drepiS
síSar.
Samkvæmt skoSun þings og stjórnar íslendinga ber aS líta á
samþykkt Alþingis 17. maí 1941, um aS sambandslögin skyldu
ekki framlengd, sem gilda uppsögn sambandslaganna, enda var
hún tilkynnt dönsku stjórninni opinberlega. MeS samþykktum
Alþingis í vetur er því staSiS viS þriggja ára uppsagnarfrestinn,
]jar sem þjóSaratkvæSagreiSsla um sambandslögin skyldi ekki
fara fram fyrr en 20—23. maí, og aS henni lokinni skyldi Alþingi
leggja lokaúrskurS á sanibandsmáliS. Hér er því ekki aS ræSa
um brot á ákvæSum sambandslaganna né einhliSa uppsögn
andstætt samningi.
Misskilningur danskra blaSa á þessu atriSi mun einkum stafa
af því aS þessari síSustu samþykkt Alþingis er ruglaS saman
viS tillögurnar um afnám sambandslaganna, sem fram komu
1942, þar sem ætlazt var til aS ekki skyldi beSiS unz þriggja
ára fresturinn væri útrunninn. En þessar tillögur komu ekki til
samþykktar vegna íhlutunar Bandaríkjastjórnar, eins og kunn-
ugt er.
Pegar máliS var tekiS upp aS nýju voru aSstæSur á ýmsan
hátt breyttar og breyttust enn meir áSur en frumvarpiS var
afgreitt frá Alþingi. SíSan í fyrra vor hefur mikiS veriS um
máliS deilt heima, og margir málsmetandi menn hafa hallazt
aS þeirri skoSun, aS réttast væri aS fresta lokaákvörSunum
þangaS til hægt væri aS semja á venjulegan hátt viS Dani aS
striSinu loknu. Aftur á móti hefur því veriS haldiS fram, aS
íslendingum væri nauSsyn aS hafa ráSiS sambandsmálinu til Iykta
og hafa tekiS æSstu stjórn og meSferS utanrikismála aS fullu í
sínar hendur áSur en drægi aS stríSslokum og þeim alþjóSa-
samningum sem myndu koma þar á eftir. Pessum rökum hefur
aukizt styrkur eftir því sem stríSiS hefur dregizt á langinn, ekki
sízt eftir þá viSburSi sem gerSust hér í landi í fyrra, þegar útséS
var um aS hægt yrSi aS ganga til frjálsra samninga viS danska
þingræSisstjórn áSur en þriggja ára fresturinn væri útrunninn.
lslendingar hafa nú um nokkurra ára skeiS fariS sjálfir meS
utanríkismál sín og haft æSstu stjórn sína innanlands, og enginn