Frón - 01.06.1944, Page 42

104
Jakob Benediktsson
samþykkt meS þjóSaratkvæSagreiSslu. Sé slík krafa Alþingis
ekki samþykkt viS þjóSaratkvæSagreiSslu, skal Alþingi þegar í
staS rofiS og efnt til nýrra kosninga.
MarkverSasta ákvæSiS um valdsviS forseta stendur í 26. gr.:
»Ef Alþingi hefur samþykkt lagafrumvarp, skal þaS lagt
fyrir forseta lýSveldisins til staSfestingar eigi siSar en tveim
vikum eftir aS þaS var samþykkt, og veitir staSfestingin því
lagagildi. Nú synjar forseti lagafrumvarpi staSfestingar, og fær
þaS þó engu síSur Iagagildi, en leggja skal þaS þá svo fljótt sem
kostur er undir atkvæSi allra kosningabærra manna í landinu
til samþykktar eSa synjunar meS leynilegri atkvæSagreiSslu.
Lögin falla úr gildi, ef samþykktar er synjaS, en ella halda þau
gildi sínu«.
önnur ákvæSi um vald forseta eru í meginatriSum hin sömu
og áSur voru í gildi um vald konungs. AS lokum er ákveSiS, aS
þegar stjórnarskráin hafi öSlazt gildi, skuli sameinaS Alþingi
kjósa forseta Islands fyrsta sinni eftir reglum um kjör forseta
sameinaSs Alþingis, og skuli kjörtímabil hans ná til 31. júlí 1945.
Vald forseta er eftir nýju stjórnarskránni aS því leyti minna
en konungs var, aS forseti hefur ekki synjunarvald gagnvart
samþykktum Alþingis, en getur hins vegar skotiS þeim undir
þjóSaratkvæSi, ef hann er Alþingi ósammála. PjóSinni sjálfri er
aftur á móti fengiS aukiS vald í hendur, þar sem hún á bæSi aS
kjósa forseta beinum kosningum og skera úr, ef ágreiningur
verSur milli hans og meiri hluta Alþingis. Hér skal engu spáS
um hvernig hin nýja stjórnarskipun muni reynast, en allir
íslendingar munu geta tekiS undir þá ósk aS hún megi verSa
giftudrjúgt skref í rétta átt.