Morgunblaðið - Sunnudagur - 13.12.2015, Blaðsíða 43

Bréfritari var í hópi þeirra sem fengið höfðu ein-
kunnina 0 með tveimur aukastöfum, 0,00, og var ekki
með kröfur um að fá fleiri aukastafi. Hann hét sjálf-
um sér því, að taka sig á og nýta sér góðvilja kenn-
arans til fulls. Annir við uppátæki, sem nú eru
gleymd, urðu til þess að það dróst til síðustu stundar
að hefja alvöruátak í þýskum stíl. En þó vannst verk-
ið léttar en fyrra skiptið og bjartar vonir vöknuðu.
Veruleikinn
Viku seinna mætti kennarinn með úrlausnina. Hann
var glaðbeittur og sagðist þakklátur að nemendur
hans hefðu mætt til leiks með breyttu hugarfari og
höfðu augljóslega hlustað á og tekið mark á áskor-
unum hans. Það lofaði góðu.
Svo las hann upp einkunn hvers og eins. Bréfritari
var framarlega í stafrófinu og kennarinn horfði næst-
um hlýlega til hans og sagði: Það er augljóst að þér
hafið tekið yður á, enda stefnið þér með þessu áfram-
haldi ótrauður í 0,00. Aðdragandinn annars vegar og
dómurinn hins vegar stönguðust nokkuð á og jók það
áfallið.
Nemendum í núllinu hafði fækkað nokkuð. Það var
huggun harmi gegn að bréfritari sat ekki einn eftir á
þeim stað og hið sameiginlega skipbrot þjappaði
hópnum saman. Einn núllarinn spurði hvernig á því
stæði að þeir, sem höfðu síðast fengið núll og nú voru
sagðir hafa tekið verulegum framförum, væru enn
með núll.
Kennarinn gladdist við þessa spurningu og hafði
augljóslega fengið hana áður á löngum starfsferli.
Hann sagði, að þetta væru ekki þau undur eins og
virtust við fyrstu sýn. Reglan væri sú, að 20 villur í
stíl þýddu að nemandi fengi núll. Nemandi, sem í
seinasta stíl hefði haft t.d. 50 villur hefði þá fengið
0,00. Nú væri sami nemandi kannski aðeins með 28
villur. Hann hefði því augljóslega tekið miklum fram-
förum en væri eftir sem áður áfram með 0,00. Fram-
farir nemanda, sem fengið hafði 0,00 í október og aft-
ur nú í nóvember, kynnu þannig að hafa verið mun
meiri en t.d. nemanda sem síðast hefði fengið 3,44 en
nú 3,88.
Þess vegna mætti augljóst vera að nýja núllið væri
um margt mun huggunarríkara en gamla núllið.
Í frímínútum báru núllarar sig saman og bölvuðu
ruglinu í þessu gewesen-fóli. Þeir höfðu jú allir haft
væntingar um að fá betri einkunn en síðast og það
væri vonlaust að útskýra áframhaldandi 0,00 fyrir
heimavígstöðvunum af nokkru viti. Það væru ekki til
nein góðkynja og illkynja núll nema í hausnum á karl-
inum við kennarapúltið. Þeir voru reiðir. Þeir höfðu
haft væntingar og væntingar geta ráðið úrslitum.
Þær voru ekki viðmiðunin fyrir einkunnir í 4 D, en
þær voru á hinn bóginn nánast eina viðmiðunin fyrir
einkunnir Parísarráðstefnunnar.
Væntingar rekast á vegg
Það er þess vegna sem þessi 40.000 manna ráðstefna
er svo víða að sjá einkunnina 0,000. Síðustu misserin
hafa væntingar vegna þessarar ráðstefnu vaxið dag
frá degi. Stjórnmálamenn, með einlæga sannfæringu
í málinu, hafa reynt að tala ráðstefnuna upp í þeirri
von að tækist það vel þá kæmust menn einfaldlega
ekki hjá því að taka afgerandi ákvarðanir og þær
helst bindandi. Þrýstingurinn yrði svo mikill.
Pólitíski rétttrúnaðurinn hefur einnig vitað hvað til
síns friðar heyrir. Reykvískur borgarstjóri hefur ekki
verið einn um sjónarspil og sýndarlæti sem enga
raunverulega þýðingu hafa. Fjölmargir svipaðir
menn hafa verið á fleygiferð með látalæti í aðdrag-
anda þessarar ólukkulegu ráðstefnu. Loftslagsmál
hafa seinustu árin bæst í hóp skraddarasaumaðra
mála sem leyfilegt er að nota án nokkurra raka og
enn síður sanngirni til að stilla andstæðingi upp í
óbærilega stöðu. Þeir eru opinberlega kallaðir afneit-
unarsinnar og vísindamenn úr þeirra röðum fá ekki
greinar sínar birtar, þótt óaðfinnanlegar séu að upp-
byggingu og nálgun, af því að hún er að einhverju
leyti á skjön við hina einu sönnu viðurkenndu niður-
stöðu. Slíkum höfundum er óðara skipað á bekk með
þeim sem telja jörðina flata, þótt þeir hafi ekki gefið
nokkurt tilefni til slíks skætings. Þessi árátta er því
miður vaxandi í þjóðfélagsumræðu.
Ekki ein á ferð
Hver kannast ekki við „alþjóðasamfélagið“ sem er
sagt vera á þessari skoðun eða hinni og eigi eða muni
grípa til sinna ráða, þótt enginn viti hvar það komi
fram. Og skammt undan er „fjölmenningarþjóð-
félagið“. Þeir, sem leyfa sér að spyrja, jafnvel aðeins
sjálfa sig, hvort það sé óhætt eða hollt fyrir lítið eða
meðalstórt þjóðfélag að taka hömlulaust og óskipu-
lega á móti útlendingum, eru sagðir haldnir for-
dæmalausum fordómum eða séu þrúgaðir innra hatri.
Hrópendurnir, handhafar stimplanna, skilja ekki
sjálfir orðið „fordóma“. Beiðni um opna umræðu er
sérstök ósk um að ákvörðun verði ekki reist á for-
dómum.
En beiðnin um umræðuna eina kallar iðulega á ónot
og öskur. Beiðnin ein er sögð sýna að málshefjandi sé
haldinn uppbelgdu þjóðernisofstæki (og þá eru menn
snarlega komnir með lögheimili í næstu götu við Hit-
lershjónin, ef ekki nær).
Vel meint en skaðlegt
Rétttrúnaðarofsinn er að koma þjóðunum í mikinn
vanda. Þótt flóttamannastraumurinn um landamæra-
lausa Evrópu virtist stefna í að verða óviðráðanlegur
þá mátti hvorugt ræða, ónýt landamæri eða straum
fólks. Annað stangaðist á við ESB-rétttrúnað og þar
voru ofstækisfullir „efasemdamenn“ sagðir vera á
ferð, sem varla hafa málfrelsi, og þetta með straum-
inn var augljóslega berstrípaður „rasismi“. Nútíma-
leiðtogarnir eru svo litlir karlar og kerlingar um
þessar mundir að enginn í slíkri stöðu andæfir þess-
ari grímuklæddu atlögu að málfrelsinu. Þvert á móti.
Sumir þeirra ýta undir hana.
Og þeir sömu eru sennilega óviljugir mjög að
tryggja að „Parísarráðstefnan“ fái 0,00 í einkunn og
gæti verið mjög langt upp í núllið, eins og hjá fúx-
inum í D-bekknum forðum.
Flöktandi forseti
Undanfarin misseri hefur Obama forseti oft verið
spurður um hryðjuverkavána, enda tilefnin ærin.
Forsetinn hefur útskýrt að hans „hernaðarplan“, sem
er ein best varðveitta leyniaðgerð sögunnar, virki.
Hryðjuverkamennirnir séu á hröðum flótta. En í
framhaldinu hefur Obama gjarnan bent á að það sé
hlýnun jarðar og viðbrögðin við henni sem sé hin
raunverulega vá. Og forsetinn er ekki einn um það að
fullyrða að hlýnunin sé ein helsta undirrót hryðju-
verka. Og hann gleymdi sjaldan að nefna ráðstefnuna
í París í þessu samhengi. Forsetinn og hver framá-
maðurinn af öðrum, jafnvel Karl Bretaprins, hafa
ítrekað opinberlega að París „sé síðasta tækifærið“.
Sé það rétt að París hafi verið síðasta tækifærið og
það hafi verið notað eins og gert var, hvernig er þá
hægt að halda öðru fram en að ráðstefnan sú sé
hreinasta fíaskó og geri stefnuna í Kaupmannahöfn
að sigurstund?
Án ábyrgðar
Fylgir því virkilega ekki nokkur ábyrgð að tala svona
eins og þessir leiðtogar hafa gert? Frakklandsforseti
tilkynnti í aðdraganda ráðstefnunnar í París að allt
ylti á því að ráðstefnan yrði bindandi. Allt. Yrði slík
binding ekki samþykkt stæðu líkur til þess að allt
væri tapað.
Það vissu flestir á þeirri stundu að nær óhugsandi
væri að ráðstefnan yrði bindandi að alþjóðalögum.
Nú í lok ráðstefnunnar er munurinn sá að nú vita það
ekki flestir heldur allir.
Bandaríkjaforseti kennir meirihluta repúblikana á
þingi um það að honum hefur ekki orðið neitt ágengt í
sínum stærstu málum. En á fyrstu tveimur árum sín-
um sem forseti var hann með meirihluta í báðum
þingdeildum! Hann og flokkur hans voru þá allsráð-
andi í Bandaríkjunum. Hvað gerði hann þá í loftslags-
málunum? (Eða í skotvopnamálum?) Ekki nokkurn
skapaðan hlut. Af hverju ekki? Meinar hann ekki það
sem hann segir? Jú, það er langlíklegast að hann geri
það. Vandinn er sá, að áhugi almennings á loftslags-
málum er mjög lítill í Bandaríkjunum.
Í skoðanakönnunum um mikilvægustu mál lenda
þau iðulega mjög aftarlega á meri. Og þótt forsetinn
hefði meirihluta í báðum þingdeildum á fyrri helm-
ingi fyrsta kjörtímabils og hann hefði meirihluta í
öldungadeidinni í sex ár af átta í sinni forsetatíð, þá
hafði hann ekki stuðning nærri allra demókrata á
þingi í þessum málum. Einmitt þeim málum sem
hann segir nú að séu og hafi verið sín mikilvægustu
mál, ásamt breytingum á heilbrigðiskerfinu.
Mikið talað, lítt hlustað
Gallup birti skýrslu nýlega og þar segir: „Hlýnun
loftslags“ hefur almennt mælst lægst á meðal Banda-
ríkjamanna þegar þeir eru spurðir hver séu helstu
áhyggjuefni þeirra í umhverfismálum í hvert sinn
sem Gallup hefur spurt á liðnum árum.
Í síðustu viku voru Kandamenn spurðir í annarri
könnun og þá töldu 13% þeirra loftslagsbreytingar á
meðal þeirra þriggja þátta sem þeir hefðu mestar
áhyggjur af.
Sameinuðu þjóðirnar standa nú fyrir gríðarmikilli
netkönnun til að upplýsa um þau atriði sem fólk setur
sem forgangsefni sín í lífinu. Könnunin kallast „My
World“. Þar er fólki gefinn kostur á að flokka 16 mál-
efni sem þeim sé mest umhugað um. Þegar hefur
náðst til 8,5 milljóna manna og fjölgar þeim sem taka
þátt ört, mest þó frá fátækari hluta heims.
Menntun, heilsa og atvinna og góð stjórnsýsla eru
langefst á blaði í þessari heimskönnun. Aðgerðir í
loftslagsmálum eru aftast í röðinni af 16 málefnum.
Raunar langaftast.
En valdamesti þjóðarleiðtogi veraldar segir framtíð
mannkyns ekki velta á því, hvort hryðjuverkamönn-
um gengi betur eða verr. Og þeir séu jú á undanhaldi
og komnir á flótta. Það eru því miður ekki nein merki
þess. Nema þá það, að vitað er að hryðjuverkamenn-
irnir hafa smyglað sér inn í hóp milljóna flóttamanna
sem eru á flandri um landamæralausa Evrópu.
Ógætilegar yfirlýsingar stjórnmálamanna, sem póli-
tískur rétttrúnaður virðist hafa náð heljartökum á,
hafa gert sitt til þess að gera allt það mál óviðráð-
anlegt. Það kann, því miður, að hafa hörmulegar af-
leiðingar.
13.12. 2015 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 43