Morgunblaðið - 15.12.2015, Blaðsíða 14

14 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 15. DESEMBER 2015
ÖMMUR VITA BEST.
Þess vegna notum við bara Pillsbury Best í baksturinn.
Próteinríka, ameríska, vítamínbætta hveitið sem amma notaði
– og amma hennar líka.
„Þar sem áður var aðeins snauður,
svartur sandur vex nú alaskaösp
sem bindur gríðarmikið magn kol-
efnis á hverju ári. Með hjálp alaska-
lúpínu má nota hina víðfeðmu sanda
Suðurlands til kolefnisbindingar upp
í alþjóðleg markmið Íslendinga í
loftslagsmálum.“ Þannig segir með-
al annars í grein eftir Halldór Sverr-
isson, Aðalstein Sigurgeirsson og
Þorberg Hjalta Jónsson á heimasíðu
Skógræktar ríkisins.
Lúpína með öspunum
Þar segir að sumir hafi talið að
skógrækt á auðnum væri illmöguleg,
en nú hafi verið sýnt fram á hið
gagnstæða. Í tilraun á Markarfljóts-
aurum hafi komið í ljós að 23 ára
alaskaösp bindi 9,3 tonn af koltvísýr-
ingi árlega á hverjum hektara. Há-
marksbinding verði líklega þegar
trén eru um 30-40 ára gömul. For-
sendan fyrir þessari miklu bindingu
sé að lúpína vaxi með öspunum því
hún bindi nitur úr andrúmsloftinu.
Árin 1992 og 1993 réðst Rann-
sóknastöð skógræktar á Mógilsá í að
leggja út margþættar tilraunir með
ræktun aspar á Markarfljótsaurum í
Rangárvallasýslu. Prófaðar voru
mismunandi aðferðir við undirbún-
ing gróðursetningar, þakningar-
aðferðir, og reyndir ólíkir klónar og
plöntugerðir.
Mikill vaxtar-
sprettur síðustu ár
Tilraunirnar voru mældar á fyrstu
árunum en svo ekki fyrr en á síðasta
vori að byrjað var að mæla þær upp.
Þótt hvorki sé mælingum lokið né
úrvinnslu þeirra mælinga sem
komnar eru í hús þykir lifun í til-
raununum mjög góð, nánast óháð
meðferð og hafa mjög fáar plöntur
drepist. Vöxtur var hægur í byrjun
og lengi framan af, en nú eru tré af
klóninum „Iðunni“ sem þarna vaxa
að meðaltali 4,33 m á hæð á 23. ári.
Trén hafa tekið mikinn vaxtar-
sprett á síðustu árum sem ráða má
af lengd árssprota. Meginskýringin
er vafalaust sú að lúpína hefur náð
að breiðast út í tilraununum. Lúp-
ínan sér um að binda úr lofti það
næringarefni sem mestur skortur
var á í þessum næringarsnauða
sandi við upphaf tilraunar, þ.e. nitur.
Einnig hafa mörg hlý sumur verið á
síðasta áratug.
Sýnt fram á möguleika
„Á okkar nánast skóglausa landi
liggur því beint við að rækta meiri
skóg, sem auk bindingarinnar hefur
margvísleg umhverfisgæði í för með
sér. Margir skógar framleiða einnig
verðmætar viðarafurðir og eru fyrst
og fremst ræktaðir vegna þeirra.
Gróðurlitlar auðnir blasa við víða
á láglendi Íslands. Þessi svæði binda
varla margar sameindir af koltvíox-
íði. Allur sjálfbær gróður sem nær
að festa rætur á auðnunum er því
mikil framför hvað varðar bindingu.
Sumir hafa talið að skógrækt á
auðnum væri illmöguleg, en nú hefur
verið sýnt fram á hið gagnstæða.
Landgræðsluskógaverkefnið, Kol-
viðarverkefnið, Húsgull og skóg-
græðsla skógræktarfélaga og ann-
arra áhugamanna víða um land ber
þessu vitni,“ segir í greininni.
aij@mbl.is
Mikil binding á sandinum
 Árleg kolefnisbinding 9,3 tonn á hekt-
ara á Markarfljótsaurum og fer vaxandi
Ljósmynd/Halldór Sverrisson
Vöxtur Asparklónninn Iðunn var notaður í tilraun á Markarfljótsaurum. Trén
voru orðin 4,33 m á hæð á 23. ári og árleg binding á hektara 9,3 tonn CO2.
Breyting Þar sem áður var svartur
sandur vex nú alaskaösp. Með hjálp
alaskalúpínu má nota sanda Suður-
lands til kolefnisbindingar.
Tvö ný uppsjávarskip eru væntanleg
til landsins næstu daga. Von er á
Víkingi AK, nýju skipi HB Granda,
til Akraness fyrir lok þessarar viku
og stefnt er að því að Beitir, skip
Síldarvinnslunnar, komi til Nes-
kaupstaðar fyrir jól.
,,Siglingin hefur gengið mjög vel.
Við höfum verið með meðvind svo til
alla leiðina og algengur siglingar-
hraði er um 13,5 til 14,0 mílur. Að
öllu forfallalausu ættum við að vera í
heimahöfn á Akranesi fyrir næstu
helgi,“ er haft eftir Albert Sveins-
syni, skipstjóra á Víkingi AK, á
heimasíðu HB Granda.
Um miðjan dag í gær var skipið
suður af Írlandi. Lagt var af stað frá
Tusla við Istanbul að kvöldi 5. des-
ember sl. og á föstudag var farið um
Gíbraltarsund og út á Atlantshaf.
Víkingur er systurskip Venusar sem
kom til landsins í vor.
Stærsta uppsjávarskipið
Síldarvinnslan í Neskaupstað festi
í haust kaup á danska uppsjávar-
skipinu Gitte Henning og gekk Beit-
ir NK 123 upp í kaupin. Skipið er
smíðað í Litháen og kom nýtt til
Danmerkur í apríl 2014. Það er 86,3
metrar að lengd, 17,6 metrar að
breidd og 4.138 brúttótonn. Skipið
verður stærsta uppsjávarskipið í ís-
lenska flotanum.
Seljendur Gitte Henning hafa
skrifað undir smíðasamning á nýju
skipi, sem er stærra en Beitir eða
90,45 metra langt og 17,8 metra
breitt. Hyggjast þeir gera Beiti út á
meðan á smíði þess stendur. Það
skip mun þá verða stærsta uppsjáv-
arskip sem byggt hefur verið og á að
bera 3600 t. af hráefni. aij@mbl.is
Víkingur og
Beitir væntan-
legir fyrir jól
 „Verið með með-
vind svo til alla leið“
Til Neskaupstaðar Nýr Beitir NK,
bar áður nafnið Gitte Henning.
Sigurður Bogi Sævarsson
sbs@mbl.is
Í gær var Fokker-flugvélinni TF
JMM flogið sína síðustu ferð frá Ís-
landi og til nýrra eigenda í Afríku-
ríkinu Kongó. Þetta er hluti af end-
urnýjun á flota Flugfélags Íslands
sem hefur til skamms tíma gert út
sex Fokker-vélar, en nú eru aðeins
fjórar eftir. Fyrsta Bombardier
Q400-flugvél FÍ verður tekin í notk-
un í febrúar næstkomandi og aðrar
tvær komnar fyrir sumarið og þá
fer síðasti Fokkerinn úr þjónustu
félagsins.
„Þrátt fyrir að Fokker-vélarnar
séu orðnar meira en tuttugu ára
gamlar er samt ágætur markaður
fyrir þær. Við fengum mjög ásætt-
anlegt verð. Það er gjarnan sagt að
endingartími Fokker-véla sé 90
þúsund flugtök og lendingar. Okk-
ar vélar eru með um það bil helm-
inginn af því og þær eiga því tals-
vert eftir enn eins og sést á
viðbrögðum kaupenda,“ sagði Árni
Gunnarsson, framkvæmdastjóri FÍ,
samtali við Morgunblaðið. Það var
fyrirtækið Compagnie Africaine
d’Aviation sem keypti Fokkerinn
sem verður notaður til innanlands-
flugs í Kongó. Flugmenn FÍ ferja
vélina til Ítalíu þar sem Kongó-
mennirnir taka við gripnum og
fljúga áfram suður á bóginn.
Fyrsta Bombardier Q400-vélin
sem FÍ fær er væntanleg til lands-
ins um miðjan febrúar og hinar
tvær koma ekki löngu síðar. Allt
hefur þetta kallað á mikið undir-
búningsstarf og þjálfun flugmanna
félagsins sem að undanförnu hafa
verið við æfingar í flughermum í
Kanada, Noregi og víðar. Munu
flugmennirnir með þessu öðlast
réttindi á bæði Q400 og Bomb-
ardier Q200 en fyrir á félagið tvær
slíkar. Tilkomu Q400-vélanna
fylgja ýmsar breytingar í starfsemi
FÍ. Þar má nefna reglulegar ferðir í
samstarfi við Icelandair til Aber-
deen í Skotlandi og flug til Syðri-
Straumfjarðar, Kangerlussuaq á
vesturströnd Grænlands, hefst á
vordögum.
Brottför Fokkerinn JF JMM fyrir
utanförina frá Reykjavík í gær.
Fokker til Kongó
 Bombardier
Q400-vél FÍ vænt-
anleg í febrúar