Morgunblaðið - Sunnudagur - 17.04.2016, Blaðsíða 23

saman við Miley Cyrus eða Justin
Bieber,“ segir hann og útskýrir að
sambærilegt sé hvernig efnið sé
framreitt og borið á borð í gegnum
fjölmiðla.
Miku sker sig úr að öðru leyti.
„Hinn hlutinn af þessu er að Miku er
„crowdsourced“; lögin sem hún syng-
ur eru samin af aðdáendum hennar,
sem er allt öðruvísi en hjá til dæmis
Lady Gaga. Þetta er lýðræðslegra
módel,“ segir hann en aðdáendur
Miku nota hugbúnaðinn til að semja
lögin. „Hún kemur síðan fram undir
Creative Commons-afnotaleyfi þann-
ig að það breytir stöðunni lagalega
séð og einfaldar málin,“ segir hann en
leyfið virkar á heimsvísu og endist
jafn lengi og höfundarréttur.
Hvert afnotaleyfi gerir höfundum
kleift að viðhalda höfundarétti sínum
en jafnframt gefa öðrum almennt
leyfi til þess að afrita verkið og dreifa
því og notfæra sér það á ýmsan hátt,
að minnsta kosti á meðan það er ekki
í ágóðaskyni, eins og segir á vefsíðu
Creative Commons.
Hann segir að Miku geti mögulega
verið vísbending um í hvaða átt tón-
listariðnaðurinn sé að þróast. „Þetta
gæti verið áhugaverð fyrirmynd fyrir
tónlistariðnaðinn í heild. Miðlægt
módel tónlistariðnaðins er að hrynja
og þetta gæti verið ein af þeim áhuga-
verðu leiðum sem til eru til að byggja
upp tónlistariðnaðinn að nýju.“
Talið berst að því að ungir lista-
menn þurfi stundum að gefa tónlist-
ina en selji þess í stað ýmsan varning.
„Samningar snúast ekki lengur að-
eins um tónlistina heldur líka lifandi
flutning og varning,“ segir hann.
Prior segir að fyrirtækið tapi á tón-
leikum Miku því tæknin sé svo flókin.
„Tapið bætir það sér upp með sölu-
varningi,“ segir hann og minnir á að
allskyns krúttlegur varningur falli í
kramið í Japan.
„Það veldur manni samt áhyggjum
að Mika sé sextán ára skólastelpa.
Kyngerving ungs fólks er það sem er
uggvænlegt við þessa sögu,“ segir
hann.
Að lokum berst talið að Íslandi en
Prior hefur skrifað um landið. Orð-
ræðan um íslenska tónlist úti í heimi
hefur gjarnan tengst stórbrotnu
landslagi en Prior var viss um að
þarna lægi eitthvað meira að baki.
Hann hefur skrifað lærða grein þar
sem hann færir rök fyrir því að
ástæða velgengni íslensks tónlistar-
fólks sé félagsleg en ekki náttúrunni
að þakka.
Vildi forðast klisjurnar
„Félagsfræðingar hafa áhuga á þver-
sögnum og hér var möguleg þversögn
að þetta fámenna land væri svona
áberandi í tónlistarheiminum. Það var
upphafspunktur minn en ég vildi forð-
ast helstu klisjurnar um að þetta sner-
ist allt um stórbrotið landslag. Mér
fannst það ekki mjög fáguð útskýring.
Það eru til margir aðrir fallegir staðir
og þar eru ekki þessi tengsl milli tón-
listar og landslags,“ segir hann.
Hann fylgdist með hópamyndun
fólks, m.a. á tónlistarhátíðinni Ice-
land Airwaves og komst að því að fé-
lagslegi þátturinn hefði mikið vægi.
Hann skoðaði Reykjavík sérstaklega
og þéttriðið net tónlistarmanna þar
og ræddi við tónlistarmenn sem voru
ekki sáttir við „náttúruskýringuna“.
„Ég vildi skoða þetta gegn ríkjandi
meginstraumi um áhrif gjósandi eld-
fjalla og glansandi jökla en fjölmiðlar
í Bretlandi eru uppfullir af náttúru-
vísunum þegar rætt er um íslenska
tónlist en það er aðeins lítill hluti sög-
unnar.“
AFP
Hatsune Miku kom
fram sem heilmynd á
MTV-tónlistarverð-
launahátíðinni í Japan
árið 2014.
17.4. 2016 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 23
N
ýbýlavegur8.-200
Kópavogur-S:527
1717
-
dom
usnova@
dom
usnova.is
-w
w
w
.dom
usnova.is
Frítt verðmat
Viltu vita hvað þú færð fyrir
fasteignina þína ?
Fasteignasala venjulega fólksins...
Fagljósmyndun
Traust og góð þjónusta alla leið
Dægurtónlistarfræði eða „Popul-
ar Music Studies“ er þverfaglegt
fræðasvið sem hefur verið að
sækja í sig veðrið innan háskóla-
samfélagsins undanfarna ára-
tugi. Alþjóðleg samtök um
þessi fræði voru stofnuð árið
1981 (IASPM, International
Association for the Study of
Popular Music) og þeim til-
heyra félagsfræðingar, sál-
fræðingar, mannfræð-
ingar, heimspekingar,
sagnfræðingar, tónlistar-
fræðingar o.s.frv.. Tilurð
dægurtónlistarfræða
sem sérstakrar, fræði-
legrar nálgunar, er m.a.
vegna óánægju í garð
hefðbundinna tónlist-
arfræða (e. musicology)
sem rýndi þá nær eingöngu í
klassíska tónlist og popp-
tónlistarfræðingarnir sáu sig
tilneydda til að slíta sig frá
hefðbundnum tónlistar-
fræðum til að koma inn
áherslupunktum sem höfðu
lengi legið óbættir hjá
garði.
Hin mismunandi fög
koma að dægurtónlistinni
frá mismunandi vinklum og
reynt er að skilja hana í
ólíku samhengi, út frá póli-
tík, stéttaskiptingu, kynja-
hlutverkum, kynþáttum,
ungmennarannsóknum,
tónleikamenningu, fagurfræði,
miðlun (geisladiskar, vínyll,
streymi) eða samsetningu undir-
geira (þungarokk, raftónlist,
söngvaskáldatónlist o.s.frv.).
Umhverfi tónlistarinnar og
iðnaðurinn sem henni fylgir er
skoðaður (útvarp, útgáfufyrir-
tæki, fjölmiðlar, gagnrýnendur
o.s.frv.) en einnig hvernig hún
orkar á einstaklingana, hvort
heldur þeir eru áhorfendur eða
listamenn, og hvernig fólk bregst
við tónlist og nýtir sér hana í
daglegu lífi. Einnig er mikið verið
að rýna í yfirstandandi þróun og
nýmiðla, þ.e. hlutverk samfélags-
miðla, tónlistarveita, spilastokka
(iPod) og alnetsins almennt,
einkum með tilliti nýrra neyslu-
venja.
Dæmi um spurningar sem
hægt er að kasta fram á þessum
vettvangi eru t.d. eru Bítlarnir
eitthvað merkilegir tónlistarlega
séð? Hvernig er hægt að útskýra
velgengni Bjarkar? Er það eitt-
hvað í vatninu hérna sem stuðlar
að framgangi íslenskrar popp- og
rokktónlistar á erlendri grundu?
Er streymi og niðurhal af netinu
að drepa niður tónlist eða eru
þetta vegvísar til framtíðar? Var
pönkið bara rusl eða stór-
merkileg samfélagsbylting? Er
hægt að taka Kylie Minogue al-
varlega sem listamann eða er
tónlist hennar bara froða?
Hvað eru
dægurtónlistarfræði?
Listaháskóli Íslands og Háskóli Íslands standa í
sameiningu að fyrstu íslensku dægurtónlistar-
ráðstefnunni. Fer hún fram 22. apríl í báðum
skólum. Kl. 11.30 í Odda, HÍ, mun dr. Nick
Prior eiga opið samtal við Arnar Egg-
ert Thoroddsen, doktorsnema í tón-
listarfræðum og aðjúnkt við skólann,
en kl. 13.30 færast leikar yfir í LHÍ,
Sölvhólsgötu, þar sem Prior mun
opna ráðstefnuna með fyrirlestri.
Þvínæst kynna nemendur í námskeiðinu
Menningarfræði dægurtónlistar á tuttugustu
öld verkefni og svo flytja íslenskir sem er-
lendir fræðimenn erindi. Þau Þorbjörg
Daphne Hall, lektor við LHÍ, dr. Viðar Hall-
dórsson, dr. Davíð Ólafsson og Arnar Egg-
ert Thoroddsen eru fulltrúar Fróns en þær
Dr. Áine Mangaoang og Emily Baker,
doktorsnemi, koma frá háskólanum í Liv-
erpool. Ráðstefnu lýkur svo með pall-
borði og opnum umræðum og þar tekur
dr. Páll Ragnar Pálsson, tónskáld, tón-
listarfræðingur, gítarleikari Maus og
kennari við LHÍ þátt ásamt fyrirles-
urum. Ráðstefnan fer fram á ensku og að-
gangur er ókeypis. Lærðir sem leikir eru
hvattir til að mæta.
Ráðstefnan er haldin til að styðja við sýni-
legan vöxt í dægurtónlistarfræðum hér-
lendis. T.a.m. var námskeiðið „Félagsfræði
dægurmenningar“ haldið í fyrsta skipti í HÍ
síðasta vor og námskeiðið „Menningarfræði
dægurtónlistar á tuttugustu öld“ var haldið nú
í vor. Síðasta haust fór námskeiðið „Popp- og
rokktónlist í fræðilegu ljósi“ fram í Endur-
menntun og væntanlegir útskriftarnemar, bæði
í LHÍ eða HÍ, eru í auknum mæli farnir að skrifa
um dægurtónlistartengd efni.
Dagskrá dægurtón-
listarráðstefnunnar
AFP
Kylie
Minogue