Morgunblaðið - Sunnudagur - 06.11.2016, Blaðsíða 43

6.11. 2016 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 43
fólk og samband þeirra. Er það rétt til getið?
„Ég hef áhuga á samfélaginu og eins og kem-
ur fram í bæði Gildrunni og Netinu þá hef ég
sérstakan áhuga á spillingu og valdbeitingu
valdamikilla aðila, til dæmis stórfyrirtækja og
það þarf ekki að leita langt til að rekast á efni-
við. Í okkar nýfrjálsu nýlendu, Íslandi, erum
við að mörgu leyti á svipuðum stað með mörg
mál og Afríku- og Suður-Ameríkuþjóðir, t.d.
varðandi auðlindir og nýtingu þeirra og vantar
trúlega einhverja áratugi eða árhundruð til að
ná samfélagsþroska hinna Norðurlandaþjóð-
anna.
Þetta er áhugavert og endalaus efniviður fyr-
ir rithöfunda þegar samsæriskenningar
blómstra og einstaklingar verða valdamiklir
sökum smæðar samfélagsins.“
Illskan afleiðing, ekki frumhvöt
Er einhver sérstök ástæða fyrir því að þú
fjallar um skuggahliðar mannlífsins; get ég
sagt sambland glansmyndar og glæps?
„Sögupersónurnar mínar eru þátttakendur
hvor í sínum hulduheiminum, önnur í dóp-
smygli og hin í fjármálamisferli. Og hinar per-
sónur bókarinnar tengjast þeim. Sagan í
grunninn snýst um það hvernig gott fólk getur
leiðst út að gera ljóta hluti, til að bjarga sér eða
sínum eða af því einfaldlega að það telur að það
sé að gera það sem það þarf að gera.
Ég hef ekki mikla trú á illskunni sem ein-
hverskonar frumhvöt. Ég held að illska sé frek-
ar afleiðing. Afleiðing af afskiptaleysi eða eig-
ingirni eða græðgi. Kannski er það út af þessari
nálgun minni á persónurnar sem fólk hefur
sagt mér að það hafi komið sjálfu sér á óvart
með því að vera farið að ,,halda með“ banka-
krimma og kókaínsmyglara! En þannig vil ég
hafa það. Ég er ánægð ef ég næ að skapa per-
sónur sem fólki þykir vænt um.“
Hefurðu fengist lengi við skriftir?
„Mér finnst gaman að skrifa. Ég hef skrifað
nytjatexta í mörg ár og geri enn, til dæmis
handbækur og vefsíðutexta og fleira tengt upp-
eldismálum, sem er mitt aðalstarf. Öll skrif eru
þjálfun, bæði verður maður liðugri í meðferð
tungumálsins, er fljótari að koma hugsunum
sínum í orð og svo er hið einfalda atriði að vera
snögg að pikka! Svo að bæði störfin mín þjálfa
mig, hvort fyrir annað.“Morgunblaðið/Árni Sæberg
Lukka og hugmyndavélin er skáldsaga fyr-ir börn, eftir Evu Rún Þorgeirsdóttur.Áður hefur hún sent frá sér jógabók fyr-
ir börn, árið 2011. „Bókin um Lukku er sem
sagt ekki frumraun en hún er fyrsta skáldsagan
mín. Ég hef fengist við skriftir af og til, í lausa-
blaðamennsku, en þegar ég er ekki að skrifa
barnabækur kenni ég jóga, mest börnum, og
þess vegna varð fyrri bókin til,“ segir Eva Rún í
samtali við Sunnudagsblað Morgunblaðsins.
Aðalpersónan, Lukka, er á ferðalagi með
bróður sínum og foreldrum; hjónakornin eru
fornleifafræðingar og sinna starfi sínu í smábæ
á Íslandi, en börnin snúa sér að öðru á meðan.
Lukka hefur yndi af uppfinningum og er einmitt
með í farteskinu hugmyndavél sem á eftir að
koma að góðum notum …
Krakkarnir flækjast óvænt í spennandi fram-
vindu sakamáls, þar sem íslenskt sauðfé hefur
horfið sporlaust í stórum stíl.
Hugmyndin að bókinni kviknaði fyrir meira
en áratug þegar Eva nam verkefnastjórnun í
Danmörku. „Við fjölluðum mikið um hug-
myndavinnu og ég fór að velta fyrir mér þessum
fallegu íslenskum orðum, ímyndunarafli og hug-
arflugi. Hvað myndi til dæmis gerast ef ímynd-
unarafl væri alvöruafl! Án þess að segja of mik-
ið þá var þetta kveikjan að sögunni. Þetta er
spennusaga með slettu af ævintýri.“
Eva Rún segir það hafa verið mjög skemmti-
legt ferli að vinna bókina. „Ég vann með frá-
bæru fólki, til dæmis Loga Jes Kristjánssyni
sem teiknaði myndir sem ég er mjög ánægð
með og gæða bókina lífi. Þar sem bókin er hugs-
uð fyrir krakka sem eru tiltölulega nýfarnir að
lesa bækur með töluverðum texta langaði okkur
að hafa mikið af myndum til að hjálpa þeim;
stökkið frá því að lesa myndabækur ætlaðar
yngstu börnunum og í að lesa skáldsögur getur
verið stórt og þess vegna vildum við hafa dálít-
inn myndasögubrag á teikningunum. Textinn
má ekki vera yfirþyrmandi fyrir börnin og
framvindan er líka mjög hröð í sögunni; kannski
má segja að hún sé myndasöguleg. Ég vona að
söguþráðurinn nái að halda athyglinni hjá ung-
um lesendum.“
Eva segir að þau Logi ætli að vinna meira
saman. „Við sinnum mjög ólíkum störfum, ég
kenni jóga og Logi er lögreglumaður, en við
deilum áhuga á því að búa til sögur. Við verðum
með ritsmiðju fyrir níu til tólf ára krakka í
Borgarbókasafninu síðar í nóvember; þá langar
okkur til dæmis til að leika okkur að þessum fal-
legu orðum sem ég nefndi áðan, hugarflugi og
ímyndunarafli. Ég aðstoða krakkana við að búa
til sögu og Logi hjálpar til við að teikna myndir.
Svo verður án efa framhald á sögunum af
Lukku, segir Eva Rún.
Ímyndunarafl sem alvöruafl
Eva Rún Þorgeirsdóttir og Logi Jes Kristjánsson, sem teiknar myndir í bókina um Lukku.
Eva Rún Þorgeirsdóttir hefur
það sem aðalstarf að kenna
jóga. Skrifaði jógabók handa
börnum fyrir nokkrum árum
en ryðst nú fram á ritvöllinn á
nýjan leik, með spennusögu.
Skapti Hallgrímsson skapti@mbl.is
Íslenskur sjávarútvegur
í alþjóðlegu samhengi
Eftir Ágúst Einarsson. Útg. Háskólinn á Bif-
röst og Háskólinn á Akureyri. 376 bls. innb.
[...] Ágúst Einarsson hef-
ur samið fróðlega og
skemmtilega bók, með al-
fræðilegu ívafi, um þessa
undirstöðu íslensks atvinnu-
lífs. Strax og bókinni er flett
blasir við yfirburðaþekking
Ágústs á viðfangsefninu [...]
Að hætti hagfræðinnar
fjallar Ágúst fyrst og fremst um áhrif af ólíku
skipulagi á hagkvæmni í sjávarútvegi og grein-
ing hans er í senn fagleg og í samræmi við
meginstrauma í fræðunum. Umfjöllunin er
stálheiðarleg og sanngjörn. Það er til fyr-
irmyndar að Ágúst hleypir sínum sjón-
armiðum ekki að fyrr en í lok bókarinnar í
stuttum undirkafla sem nefnist „tillögur til
umbóta“. Hann hefur áhyggjur af því að óviss-
an sem fylgir látlausum deilum um stjórnun
fiskveiða kunni að skaða þjóðarbúskapinn og
mælir með skynsamlegri málamiðlun [...] Bók
Ágústs er afrek. Hann stígur fram á ritvöllinn
herklæddur að fornum sið en jafnframt bros-
mildur, vitur, sanngjarn og afskaplega fróður
um viðfangsefnið. Og bókin er skemmtileg.
Þráinn Eggertsson
Smásögur heimsins – Norður-
Ameríka bbbbb
Smásögur eftir ýmsa bandaríska höfunda.
Rúnar Helgi Vignisson, Kristín Guðrún
Jónsdóttir og Jón Karl Helgason önnuðust
útgáfuna. Bjartur, 2016. Kilja, 264 bls.
Þetta er fyrsta verk í ritröð
sem mun eiga að verða fimm
bindi með úrvali smásagna
frá öllum heimshornum.
Leggja á áherslu á að kynna
„fjölbreyttar raddir, jafnt
sögur eftir þekkta smásagna-
höfunda tuttugustu aldar sem
minna þekkta. „Hafi sög-
urnar komið út á íslensku áður eru þær þýddar
aftur eða þýðingarnar endurskoðaðar,“ segir í
inngangi. [Þ]ýðendur eru undantekningarlaust
trúir frumútgáfunum en færa þær á hag-
anlegan og lipurlegan hátt á íslensku. Þá er á
undan hverri sögu stuttur inngangur þar sem
þýðandinn gerir grein fyrir höfundinum og
verkum hans á upplýsandi hátt; þessi lesandi
pirraði sig þó á skammstöfunum í þeim texta,
finnst að skammstafanir eigi ekki heima ná-
lægt fagurfræðilegum texta, ekki þarf lengur
að spara orðin eins og þegar ritað var á bókfell.
Þetta fyrsta bindi Smásagna heimins sýnir að
þær eiga svo sannarlega erindi á íslensku.
Þetta er feiknagott og vandað safn sem allir
unnendur góðra bókmennta eiga að kynna sér.
Einar Falur Ingólfsson
Villibráð bbbbm
Eftir Lee Child. Jón St. Kristjánsson þýddi.
Kilja. 399 bls. JPV útgáfa 2016.
Lee Child er með bestu
spennusagnahöfundum
heims. Jack Reacher ber höf-
uð og herðar yfir persónur í
slíkum bókum. Í eiginlegri og
óeiginlegri merkingu. Villi-
bráð er lostæti, hvernig sem á
hana er litið [...] Villibráð er
listilega vel skrifuð. Netið er
stórt en hringurinn þrengist stöðugt og spenn-
an heldur lesandanum við efnið. Inni á milli er
slegið á létta strengi, en hvort sem alvarlegir
hlutir eða léttúð ráða ferð á allt sinn stað og
tíma samkvæmt fyrirframákveðinni dagskrá.
Uppbyggingin er enda einn af helstu kostum
höfundar [...] Glæpasagan Villibráð er ein af
þessum spennusögum sem hefur allt. Þýðingin
er góð, þótt sá sem hér hamrar á lyklaborðið
hafi vanist því að talað sé um ríki í Bandaríkj-
unum og fylki í Kanada. Það breytir ekki því
að enn einu sinni fer Lee Child á kostum og
Villibráð er gómsætasti rétturinn á veisluborð-
inu um þessar mundir.
Steinþór Guðbjartsson
Úr umsögnum