Morgunblaðið - Sunnudagur - 27.11.2016, Blaðsíða 12

VIÐTAL
12 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 27.11. 2016
I
nn á kaffihúsið kemur kona sem gustar
af; hún arkar inn með sitt síða ljósa hár
og vatnsblá augu, rýkur á blaðamann og
kyssir í bak og fyrir. Furðulegt nokk
virðist það eðlilegt þótt það sé ekki
venja að fá koss frá bláókunnugum viðmæl-
anda. En hún er heldur ekkert venjuleg, hún
Björg Þórhallsdóttir, íslensk valkyrja sem hef-
ur búið nánast alla ævi í Noregi. Kannski er
nafnið hennar táknrænt því vissulega bjargar
hún fólki á ýmsan hátt. Eftir langt og innilegt
spjall er blaðamaður sannfærður um að
heimurinn þurfi á fleiri Björgum að halda.
Listakona á faraldsfæti
Björg býr á lítilli eyju rétt fyrir utan Ósló með
einkasyninum og augasteininum Tolla, sem
heitir Þórhallur í höfuðið á afa sínum. Hann er
þrettán ára og fylgir móður sinni víða um heim
því Björg er alltaf á faraldsfæti. Næsti við-
komustaður er Úganda í janúar, þar sem hún
hyggst hjálpa bágstöddum konum. En spólum
aðeins til baka.
Björg er fædd á Ísafirði árið 1974 og flutti
með foreldrum sínum til Noregs á unga aldri.
Hún er ein þriggja systra og er faðir hennar,
Þórhallur Guðmundsson, verkfræðingur og
móðir hennar, Herdís Pálsdóttir, er þerapisti.
Systir hennar, Dóra Þórhallsdóttir, er þekktur
uppistandari í Noregi. Sjálf er Björg lands-
þekkt í Noregi, bæði fyrir listaverk sín, bækur
og sorgarhreyfingu sem hún hefur hrint af
stað.
Björg lærði myndlist á Spáni, Frakklandi og
í Noregi og dvaldi hér á landi í eitt ár og lagði
stund á myndlist þegar hún var um tvítugt.
Eftir það hélt hún af stað út í heim, nánar til-
tekið til Suður-Evrópu, þar sem hún ferðaðist
um ásamt vinkonu, en þær unnu fyrir sér með
því að búa til glerlist fyrir kirkjur. Lífið var
ljúft og skemmtilegt.
Grét yfir földum listaverkum
Eftir nokkur ævintýraleg ár tók lífið óvænta
stefnu. „Ég var að búa til glerglugga fyrir
kirkjur úti um alla Evrópu. Svo var ég að búa
til glerglugga fyrir rosalega ríkan mann sem
bjó í Suður-Frakklandi. Við áttum að búa til
þrjá glugga og það tók alveg hálft ár. Þeim
fannst voða gaman að hafa svona ungar lista-
konur því þetta voru allt „business“-menn,
ég held að við höfum verið eins og hirðfíflin
voru í gamla daga,“ segir Björg og hlær hátt.
„Hann Ray, sem ég var að vinna fyrir, bauð
mér dag einn að skoða málverkasafnið sitt. Og
ég hugsaði, ó nei, hann ætlar að sýna mér „frí-
merkjasafnið“ sitt!“ segir Björg og skellihlær.
Hún segist hafa tekið vinkonuna með til halds
og trausts.
Lóð ríka mannsins var svo stór að það þurfti
að keyra á milli húsanna á golfbíl. Það gerðu
þau til að komast að húsinu sem geymdi lista-
verkasafnið. „Við komum að húsi sem ég hafði
ekki séð áður, það var alveg gluggalaust og
bara ein hurð. Svo opnaði hann dyrnar og
kveikti ljósið og þá byrjaði ég að gráta. Ég er
búin að vera að læra listasögu allan tímann
sem ég hef lært list, í tíu ár. Og oft hef ég séð
verk í bókum og hef hugsað, þetta vil ég sjá
þótt ég þurfi að fara hvert sem er í heiminum.
Og þá stendur oft undir: in private collection.
Og þá veit ég að maður á aldrei eftir að sjá
þessi verk. En svo opnaði hann þessa dyr og
þar blasti við Picasso frá bláa tímabilinu. Sem
ég elska og hélt ég myndi aldrei fá að sjá. Og
það var Rembrandt þarna. Og tárin bara
runnu. Þetta var eins og draumur að rætast,“
segir Björg.
„Svo var á einum vegg mjög stórt málverk í
olíu af manni sem var að synda í kafi. Og það
var eitthvað við hvernig ljósið skein á líkama
hans. Þetta var bara eitt fallegasta málverk
sem ég hafði séð, og ég skildi ekki hvernig
listamaður á okkar tímum gæti kunnað að
mála svona. Það tekur mörg ár að mála eitt
svona málverk. Hver gerir svona? Og þá sagði
Ray, það er Eric Scott, hann býr hérna rétt
hjá. Og þá keyrðum við golfbílinn að röð af bíl-
um og ég fékk að velja einn bíl og ég valdi
Bentley. Ég elska bíla!“ segir Björg, en hún
fékk að keyra þann bíl heim til listamannsins.
Would you like to marry me then?
Við hús Erics mátti finna kaffihús og gallerí og
settust þau niður á kaffihúsinu. „Þar sem við
sátum og biðum eftir að listamaðurinn kæmi
sé að maður kemur gangandi. Ég hugsaði
bara, jesús! Sex on legs!,“ segir hún og hlær.
„Ég var svo nervös að ég þurfti að biðja þjón-
ustustúlkuna að gefa mér eitthvað sterkara en
kaffi! Hann var svo myndarlegur. Og hann
settist niður og við byrjuðum að tala saman,
um listasögu. Eftir korter segir hann við mig:
So Björg, would you like to marry me then?“
Ásdís Ásgeirsdóttir asdis@mbl.is
Það var svakalega gaman og áhugavert að hitta Björgu. Það geislar svo af
henni og dugnaður hennar og kraftur er ótrúlegur. Hún er leiðtogi af guðs
náð og augljóst hvers vegna fólk hlustar þegar hún talar. Ég var sjálf
nánast dáleidd af sögu hennar sem er bæði merkileg, óvenjuleg og ótrúleg.
Björg Þórhallsdóttir
notar erfiða lífsreynslu
til hjálpar öðrum og þar
kemur listin við sögu.
Morgunblaðið/Ásdís
Kardínálarnir í Vatíkaninu táruðust
Björg Þórhallsdóttir hefur lifað ævintýralegu lífi. Áföll og sorgir hafa bankað upp á en alla reynslu nýtir hún til góðs. Í
Noregi er hún þekkt sem listakona, rithöfundur og fyrirlesari. Umfram allt vill hún þó hjálpa fólki og gera heiminn ör-
lítið betri. Hún hefur búið víða um heim og meðal annars lesið upp úr bók sinni fyrir kardínála í Vatíkaninu. Aðeins 26
ára giftist hún 56 ára breskum málara í Frakklandi eftir korterskynni. Þegar sonur þeirra, Tolli, var á þriðja ári féll eig-
inmaðurinn frá og fluttu mæðginin aftur til Noregs og tóku ekkert með sér nema málningardollur Picassos.