Morgunblaðið - Sunnudagur - 27.11.2016, Blaðsíða 14

segir Björg með breskum hreim. „Og ég sagði
auðvitað já.“
Og meintirðu það?
„Já. Ég fylgi alltaf hjartanu. Svo fórum við
stuttu síðar til Miami og giftum okkur en ég
flutti beint inn til hans. Ég lét ekkert mömmu
og pabba vita og auðvitað var pabbi ekkert
glaður. Stuttu síðar héldum við almennilegt
brúðkaup, þriggja daga brúðkaup í Suður-
Frakklandi og fengum lánað húsið hjá Dave
Stewart sem var með Annie Lennox í Euryth-
mics,“ segir Björg, en nýi eiginmaðurinn var
þrjátíu árum eldri en hún. „Ég var 26 en hann
56.“
Sambúðin reyndist ekki áfallalaus. „Hann
var alkóhólisti en það vissi ég ekki þegar ég
giftist honum. Það var bara partí á hverjum
degi og ég tók ekkert eftir því. Það var alltaf
voðalega gaman. En svo varð ég ólétt og þá
hætti ég að drekka,“ segir hún og útskýrir að
þá hafi hún áttað sig á alkóhólisma eigin-
mannsins. „En ég er samt voðalega þakklát.
Ég er virkilega búin að elska mann og hann
elskaði mig. Ég þorði að elska. Ég þorði að
fylgja hjartanu og er búin að læra helling af
því. Mér finnst alla vega að ég sé búin að lifa
lífinu,“ segir hún.
Björg segir að hún hafi oft flutt út frá hon-
um og hann hafi reynt að hætta að drekka.
„Maður hættir ekkert að elska manneskju þótt
hún drekki. Ég var líka svo ung. Ef þetta væri
núna væri ég farin.“
„Ég missti allt þegar hann dó“
Eric lést úr astma þegar sonur þeirra Tolli var
þriggja ára. „Ég var í Noregi að keyra og ná-
granninn hringdi í mig með fréttirnar. Ég
elskaði hann enn þegar hann dó, ég missti allt
þegar hann dó,“ segir Björg, en hún hefur ver-
ið ein með drenginn síðan þá. Hún segist hafa
lítinn tíma fyrir ástarsamband. „Ég er svo
heppin að það hefur gengið vel í listinni og ég
ferðast svo mikið að ég hef eiginlega ekki tíma
til þess. Ég hef alveg átt kærasta inni á milli en
það er ekkert sem skiptir meira máli en Tolli
og þar sem ég hef svona lítinn tíma vil ég nota
þann tíma með honum. Samt langar hann ekk-
ert allt of mikið að vera með mér!“ segir hún
skellihlæjandi, en drengurinn er orðinn tán-
ingur.
Eftir dauða Erics tók við erfiður tími. „Ég
man svo lítið frá þessum tíma, ég var svo ótrú-
lega leið. Ég var í svo djúpri sorg. Ein vinkona
mín frá Spáni tók allt spariféð sitt og flutti frá
Spáni til mín til að passa upp á mig. Ég var í
svo djúpri sorg að ég var ekki góð mamma og
hún hjálpaði mér með hann. Finnst þér það
ekki fallegt?“ spyr hún og ekki er hægt að
neita því.
Fyrrverandi konurnar hirtu allt
Eric hafði átt þrjár eiginkonur og fjögur börn
áður en Björg kom inn í líf hans. Björg segir að
fyrrverandi konurnar hafi hreinlega hirt allt
dánarbúið. „Ein þeirra kom frá Englandi með
vörubíl, stoppaði fyrir utan galleríið og tók öll
málverkin. Fólk er svo rosalega frekt. Og það
var enginn sem gerði neitt. Hún tók með sér
allt, en skildi tvær myndir eftir. Síðustu mynd-
in sem hann málaði, mynd af Tolla á strönd-
inni, og svo var voðalega skrítið að hún tók
ekki nektarmyndina af mér,“ segir hún og
hlær.
Björg átti rétt á arfi en ákvað að sækja ekki
rétt sinn. „Þær voru svo leiðinlegar og mér var
alveg sama. Þegar maður er svona langt niðri
hefur maður ekki orku í svona slag. Eric hafði
þekkt Picasso og átti þrjár dollur sem Picasso
blandaði málningu sína í og það var enginn
sem vissi hvað þetta var. Þannig að ég er með
þær heima og þegar ég er að mála blanda ég
málningu í þeim,“ segir hún.
Björg segir að barnið hafi fundið fyrir sorg-
inni. „Tolli fann stressið og var að kasta upp í
tvær vikur og ég þurfti að passa upp á þetta
litla barn þannig að ég vildi bara frið. Þannig
að ég kom heim til Noregs og það eina sem ég
var með var kerra og ein ferðataska og tvö
málverk. Svo var ég með poka af mínum
grafíkverkum. Ég var ekki með neinn pening.
Við höfðum verið með sameiginlegan banka-
reikning og þegar þessar konur komu tóku
þær líka minn pening. Þannig að ég missti allt.
En ég hugsaði bara, veistu hvað? Ég get bara
búið til pening. Ég nenni ekki að slást, ég bý
bara til nýjan pening. Þannig að ég gekk á
milli gallería og sýndi myndirnar mínar. Og
fyrsta galleríið sem ég kom inn í var fólk sem
var að skoða það sem var þar fyrir. Svo sá það
verkin mín og spurði hvort það mætti kaupa
eftir mig,“ segir Björg og eftir það fór boltinn
að rúlla.
Hjartafriður hjálpar fólki í sorg
Björg málar, gerir grafíkverk og semur ljóð.
Hún hefur gefið út dagbækur sem eru skreytt-
ar myndum og ljóðum eftir hana en það er ekki
allt og sumt.
„Ég hef haldið sýningar úti um allan heim
og er með sýningar í Noregi og svo hef ég gef-
ið út tólf bækur. Ég gaf út eina barnabók sem
heitir Pabbi býr á himnum. Þegar Eric dó
startaði ég líka uppákomu,“ segir Björg og út-
skýrir að hún hafi átt frumkvæði að og stýrt
nokkurs konar samkomu þar sem fólk safnast
saman til að tala um sorg og dauða og finna
hjálp í samkenndinni. „Í fyrsta skipti komu
fimm hundruð manns, annað árið komu tvö
þúsund og þriðja árið komu fimm þúsund
manns. Það heitir Hjartafriður, eða Hjerte-
fred á norsku. Þetta er haldið niðri við á fyrir
utan Ósló og þar kemur drengjakór og syngur
Requiem og svo eru fleiri hundruð ljós sem eru
fljótandi á ánni og svo kemur óperukór á vagni
og syngur,“ segir hún.
Dauðinn þarf ekki að vera tabú
„Það sem gerðist þegar Eric dó var að það voru
svo margir sem þorðu ekki að tala við mig.
Hræddir um að segja eitthvað vitlaust. En það
eina sem ég vildi var að fólk knúsaði mig. En í
staðinn fjarlægðist fólk af því að dauðinn er svo
mikið tabú. Það er svo mikill ótti. Ég hafði
búið í Mexíkó í eitt ár og þegar
fólk dó þar sátu ættingjar uppi á
gröfinni, töluðu, borðuðu og voru
að hlæja og gráta. Og það gerði
það að verkum að sorgin rann af
þeim. Ég vildi búa til eitthvað sem
væri svo fallegt og fullt af kærleik.
Ekki eitthvað dimmt eins og mér
fannst dauðinn vera í okkar lönd-
um. Eins og í kirkjunni, allt er svo
alvarlegt. Í dag er þetta á 26 stöðum
í Noregi,“ segir hún, en í kringum
3-5 þúsund manns sækja hverja
samkomu árlega. „Það er til svo
margs konar sorg; sorg þegar þú ert að skilja,
þegar þú verður veikur og missir heilsuna, sorg
yfir að þú fékkst ekki þá æsku sem þú hefðir
kosið,“ útskýrir Björg.
„Ég fann bara upp á þessu af því að ég hafði
þörf á því og núna fæ ég fleiri þúsund bréf á
hverju ári frá fólki sem hefur farið á Hjerte-
fred, fólki sem hefur byrjað að gráta og getur
ekki hætt. Það fær útrás fyrir sorginni. Það er
gott að tala um dauðann, þá verður það norm-
alt. Það er alveg ótrúlegt. En ég hefði aldrei
getað gert þetta ef ég hefði ekki sjálf verið bú-
in að upplifa svona stóra sorg og ef svona
margir hefðu ekki hjálpað mér. Það eru fleiri
hundruð manns sem vinna í sjálfboðavinnu við
þetta. Ég er búin að gera þetta núna í ellefu ár.
Ég ákveð hvernig þetta á að vera og svo er það
gert eins og á öllum hinum stöðunum,“ segir
hún. „Nú er byrjað að nota þetta í kirkjum í
Noregi líka og það er alltaf einhver sem talar,
sem deilir með öðrum reynslu sinni af því
hvernig það er að missa einhvern.“
Barnabók, ferðabók og ljóðabækur
Fyrir nokkrum árum var Björgu boðið að
koma í Vatíkanið að hitta páfann. „Ég hitti
hann og alla kardínálanna og las upp úr bók-
inni minni Pabbi býr á himnum. Og þá tár-
uðust allir kardínálarnir. Svo kom nunna
gangandi með vagn og bauð mér martini.
Þetta var súrrealískt,“ segir hún og skellihlær.
Spurð á hvaða tungumáli hún las upp fyrir
menn Páfagarðs segist Björg hafa snarað bók-
inni yfir á ítölsku. „Ég tala fullt af tungu-
málum, spænsku og ítölsku eftir að hafa búið
þar,“ segir Björg, en hún hefur ekki enn gefið
út barnabókina hérlendis.
„Ég er búin að skrifa sex ljóðabækur og síð-
ustu þrjár bækurnar eru um lífsspeki, hvernig
hægt er að lifa hamingjusömu lífi. Þetta eru
ekki sjálfshjálparbækur. Síðasta bókin mín
Vejen til lykke var yfir 40 vikur á metsölulista
í Noregi. Ég er einn söluhæsti rithöfundurinn
í Noregi, síðasta bókin mín seldist í yfir 20
þúsund eintökum og hinar bækurnar hafa
verið endurútgefnar fimm eða sex sinnum,“
segir Björg, en hér á landi má kaupa dagbæk-
urnar hennar Tíminn minn og á næsta ári
verður gefin út hérlendis metsölubókin Vejen
til lykke.
„Svo er ég líka fyrirlesari. Rétt áður en ég
kom hingað talaði ég fyrir framan níu hundruð
konur, í þrjá klukkutíma. Með systur minni,
Dóru. Hún er rosalega fyndin. Hún hefur
tvisvar verið tilnefnd sem besti uppistandari
Noregs,“ segir Björg.
Björg segist vera mikill Íslendingur og
heimsækir hér ættingja á hverju ári. „Ég er
núna að skrifa ferðabók um Ísland. Ég veit að
það er vandamál að ferðamenn fara allir á
sömu staðina, það þarf að dreifa þeim meira,
þannig að ég ætla að skrifa um staði, eins og
Vestfirði, þar sem ekki eru margir túristar en
þar sem vilji er fyrir fleiri túristum. Reyna að
fá þá til að koma líka á öðrum tímum ársins,
eins og núna,“ segir Björg og sýnir mér mynd
af bókinni.
Er hún tilbúin? spyr blaðamaður hissa.
„Nei, bara forsíðan!“ segir hún og skelli-
hlær. „Ég er búin að selja hana í allar bóka-
búðirnar, ég er að skrifa hana núna. Ég er búin
að ferðast mikið og er að setja hana saman.“
Ákvað að framleiða betra freyðivín
Björg segir þær systur hafa lært af foreldrum
sínum að komast áfram með dugnaði. „Pabbi
er voða mikill Íslendingur og hefur kennt okk-
ur að standa okkur. Maður á að standa sig og
vinna vel,“ segir hún.
Þótt blaðamanni finnist þegar hér er komið íBjörg á forsíðu norska kvennablaðsins Tara .
Einkasonurinn Tolli ferðast víða með Björgu.
’ Ég var svo nervösað ég þurfti að biðjaþjónustustúlkuna aðgefa mér eitthvað sterk-
ara en kaffi! Hann var
svo myndarlegur. Og
hann settist niður og
við byrjuðum að tala sam-
an, um listasögu. Eftir korter
segir hann við mig: So Björg,
would you like to marry me then?
Systurnar, Dóra og Björg, bjuggu saman á
Hawaii. Dóra er vinsæll uppistandari.
Eiginmaðurinn Eric lést árið 2005.
VIÐTAL
14 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 27.11. 2016