Dagblaðið Vísir - DV - 20.03.2015, Blaðsíða 34

Helgarblað 20.–23. mars 201534 Fólk Viðtal
blaðamaður fiskar eftir hugarástandi
hans. En þegar hann var raunveru-
lega 35 ára, lifði hann allt öðru lífi.
Var með ung börn á sínu framfæri og
stundaði lögmennsku. Nú eru börn-
in þrjú uppkomin og hann orðinn
tvöfaldur afi. „Ég á tvo afastráka sem
eru á öðru og sjöunda ári. Það er
mikil gleði og blessun sem fylgir því
að vera með þessum strákum,“ seg-
ir Árni Páll og brosir hlýlega þegar
hann talar um afastrákana.
Hann segir afahlutverkið mjög
ólíkt föðurhlutverkinu. „Það er þver-
sögn, en það er í því fólgin ákveðin
fjarlægð sem skapar ákveðna ná-
lægð. Þetta er skilyrðislausari ást. Ég
var mjög upptekinn af því sem for-
eldri að börnin mín yrðu að haga sér
almennilega, hvort þau væru nógu
hrein og snyrtileg, hvort þau væru
nógu kurteis og margt fleira. Ég hafði
líka áhyggjur af því hvort börnunum
mínum myndi farnast nógu vel og
hvort ég stæði mig nógu vel. Ég spái
lítið í þetta með barnabörnin, þau
eru bara alltaf stórkostleg. Munur-
inn á foreldrinu og afanum er að það
er engin krafa um frammistöðu eða
annað. Þetta er allt önnur tilfinning.“
Gaf út blað um stjórnmál 10 ára
Árni Páll fór seint í framboð, fyrst
árið 2007, þá rúmlega fertugur. Áhugi
hans á pólitík kom þó snemma fram
og hann var ungur að árum kom-
inn með ríka réttlætiskennd og vildi
hjálpa þeim sem minna máttu sín.
„Ég skynjaði mjög ungur mismun-
andi aðstæður fólks. Sá til fólks sem
á þeim tíma þótti forríkt og fólks
sem hafði færri tækifæri. Ég skynjaði
þennan aðstöðumun sterkt á ömmu
minni, sem ég var mjög hændur að.
Hún fæddist inn í mikla fátækt og
hafði fá tækifæri. Ég skynjaði það á
henni að það var ekki gefið að njóta
góðra aðstæðna og það hafði mikil
áhrif á mig.“ Hann var aðeins tíu ára
gamall þegar hann gaf fyrst út blað
um stjórnmál, ásamt félögum sín-
um. Þeir vildu láta rödd sína heyrast
í samfélaginu. „Við skrifuðum meðal
annars um áhyggjur okkar af aðskiln-
aðarstefnunni í Suður-Afríku, mis-
skiptingu og aðstöðumun.“
17 ára pabbi og einangraðist
Hann fæddist á Snæfellsnesinu
en flutti 6 ára í Kópavog þar sem
hann sleit barnsskónum. „Ég náði
að upplifa það að búa í sveit og svo
var ég alltaf í sveit á sumrin eft-
ir það. Alltaf þegar ég kem vestur í
fæðingarsveitina mína þá fæ ég kitl
í hjartað – svona sælusting. Það er
mjög skrýtið,“ segir Árni Páll. Hann
brosir og lítur dreyminn fram fyrir
sig. Þær eru augljóslega góðar, minn-
ingarnar úr sveitinni.
Árni Páll var ekki bara bara mikill
áhugamaður um stjórnmál sem barn
og unglingur, heldur var hann mikið
félagsmálatröll. Menntaskólinn við
Hamrahlíð var því hinn fullkomni
skóli fyrir hann, enda mikið félags-
líf í boði. „Mér fannst það stórkost-
legt þegar ég byrjaði í Hamrahlíð-
inni hvað ég gat fengið að hafa miklar
skoðanir. Ég var svo heillaður af fé-
lagslífinu að ég gleymdi að mæta í
skólann,“ segir hann og skellir upp
úr. „Ég átti í gríðarlegum erfiðleikum
með að halda aftur af mér í félagslíf-
inu og tók þátt í öllu.“
Þegar hann varð faðir 17 ára
hægðist hins vegar aðeins á virkn-
inni í félagslífinu. Og breytingarnar
á högum unglingsins urðu miklar á
skömmum tíma. „Ég og barnsmóð-
ir mín hófum sambúð og þetta hafði
auðvitað áhrif á lífið. Það var mik-
il lífsreynsla að verða pabbi á þess-
um tíma. Eftir á að hyggja einangr-
aðist ég mikið félagslega við þetta
en fékk mikið á móti. Ég tók mikið
þroskastökk, eltist svolítið fyrir aldur
fram og viðhorfið til lífsins breyttist.“
Varð ábyrgðarfyllri
Árni Páll telur að óvæntar barneigin-
ir á þessum aldri hafi líka gert hann
ábyrgðarfyllri. Hann tók strax námið
fastari tökum og með mikilli seiglu
tókst honum að útskrifast á tilsettum
tíma, þrátt fyrir að hafa verið utan
skóla að hluta. „Ég er ekkert viss um
að ég hefði sett undir mig hausinn og
drifið mig í að klára menntaskólann
og svo drifið mig í lagadeildina ef ég
hefði ekki haft þessa ábyrgð að hugsa
um,“ segir hann hreinskilinn.
„Það eru meiri líkur en minni að
fólki takist ekki að halda dampi og
klári á réttum tíma þegar það er kom-
ið með börn og að vinna með námi.
Og þess vegna skiptir svo miklu máli
að framhaldsskólinn sé opinn fyr-
ir fólk. Þess vegna var ég svo ósáttur
við þá ákvörðun ríkisstjórnarinnar að
loka framhaldsskólunum fyrir þeim
sem eru eldri en 25 ára, núna í haust.
Ég tengdi mjög sterkt við þetta, því
ég hefði hæglega getað verið í þeirri
stöðu að hafa dottið út úr skóla á
sínum tíma. Og ég þekki marga sem
hafa dottið út úr skóla af einhverjum
ástæðum sem þeir hafa enga stjórn
haft á. Það hefur komið sér vel fyrir
þetta fólk að geta nýtt sér aðgang að
gjaldfrjálsum framhaldsskóla.“
En hann er sáttur við það hvern-
ig allt fór og hvernig lífið hefur þró-
ast í kjölfarið. „Blessunarlega getur
maður ekki skrifað lífssögu sína aft-
ur. Og þegar ég horfi til baka þá sé ég
bara blómabraut. Mér finnst allt hafa
tekist afskaplega vel og orðið mér til
gleði og þroska.“
Laug því að kunna frönsku
Aðspurður vill hann yfir höfuð ekki
viðurkenna að neitt verkefni í líf-
inu hafi verið honum ofviða, enda sé
hann duglegur við að búta verkefni
niður í smærri einingar og takast á við
þau þannig. Ef hann langar að gera
eitthvað, þá tekst honum það yfir leitt
– með þrautseigjuna að vopni.
Það reyndi til dæmis mikið á þessa
þrautseigju þegar hann fór til Belgíu
í framhaldsnám í Evrópurétti. „Mig
langaði mikið í þennan ákveðna skóla,
sem þykir mjög góður, en gallinn var
að námið var að hluta til á frönsku.
Og ég sagðist í umsókn minni treysta
mér til að standast próf.“ Það full-
yrti Árni Páll gegn betri vitund – alla-
vega á þeim tíma – enda kunni hann
ekki stakt orð í frönsku. „Ég sat bara á
bókasafninu með lögfræðibækurnar,
fransk-enska orðabók og ensk-ís-
lenska orðabók og fletti upp einföld-
ustu orðum. Framan af var ég eins og
hálfviti og þegar ég skrifaði frönsku
í fyrsta skipti á ævinni þá var það í
fjögurra tíma skriflegu prófi,“ segir
hann og hlær þegar hann rifjar þetta
upp. „Ég var oft kominn að því að gef-
ast upp en þetta tókst. Gallinn er hins
vegar að ég tala í dag mjög forneskju-
lega og lögfræðilega frönsku.“
„Sjitt, ég náði ekki að klára“
Erfiðasta verkefnið í lífinu, hingað til,
er þó líklega að gegna starfi félags-
málaráðherra árið 2009. „Það er eina
tímabilið í lífi mínu þar sem mér leið
alla daga eins og ég væri að sökkva.
Það var sama hvað ég kom seint heim
á kvöldin, ég hugsaði alltaf með mér:
„Sjitt, ég náði ekki að klára þetta og
sjitt, ég náði ekki að koma þessu af
stað.“ Þetta var auðvitað mjög grimmt
gagnvart fjölskyldunni. Undir öllum
venjulegum kringumstæðum er það
meira virði að vera með fjölskyldu
sinni, en þarna voru svo sérstakar að-
stæður og mikið hættuástand ríkj-
andi, að vinnan varð að ganga fyrir.
Það hefur oft verið sagt að enginn liggi
á dánarbeðinum og óski sér þess að
hann hefði eytt meiri tíma í vinnunni,
en í sannleika sagt voru þetta þannig
tímar að maður hefði líklega alltaf
séð eftir að hafa ekki gert meira þegar
horft væri til baka.“
Hann er stoltur af því að hafa
unnið dag og nótt á þessum tíma.
Nánast sleitulaust í marga mánuði.
Og með því – meðal annars – náð að
koma af stað verkefnum og úrræðum
fyrir ungt og atvinnulaust fólk. „Sum-
ir vilja vera stjórnmálamenn til að fara
með völd og útdeila gæðum til vildar-
vina sinna. Fyrir þá er best að stjórna
þegar allt er með kyrrum kjörum. En
fyrir mig, sem hafði hugsað um mis-
skiptingu og glötuð tækifæri frá því
ég var lítill krakki, þá var þessi staða
þannig, þótt hún væri erfið, að það var
hægt að láta til sín taka og breyta ein-
hverju sem máli skipti.“
Fann ekki fyrir höfnun
Árni Páll er feginn að hafa ekki verið
með ung börn á þessum tíma, enda
nógu erfitt að þurfa að vanrækja upp-
komin börnin og konuna, Sigrúnu
Eyjólfsdóttur. Hún sýndi þó ástandinu
mikinn skilning, sem og fjölskyldan
öll. „Þetta hékk alveg, en reyndi auð-
vitað á,“ viðurkennir hann.
Árni Páll gegndi þó ekki ráð-
herraembætti heilt kjörtímabil, en
hann fór úr félagsmálaráðuneytinu
í efnahags- og viðskiptaráðuneytið
og var svo settur af sem ráðherra eft-
ir 500 daga í því starfi, eða svo. Að-
spurður hvort hann hafi verið sár eða
svekktur yfir þeirri ákvörðun þáver-
andi forsætisráðherra, Jóhönnu Sig-
urðardóttur, vill hann ekki meina það.
Hann hafi alltaf vitað að starf hans
sem ráðherra yrði ekki eilíft.
„Það var verið að fækka ráðuneyt-
um og gera fleiri breytingar og því
upplifði ég þetta ekki sem höfnun.
Svo skynjaði ég að fólk kynni vel að
meta það sem ég hefði gert. Þetta var
merkileg reynsla og ég hugsaði mikið
um hvernig ég gæti unnið úr henni. Ég
velti því fyrir mér þá hvort ég ætti bara
að hætta í stjórnmálum. Fara. Þetta
væri kannski bara orðið gott. En svo
fannst mér ekki rétt að hverfa bara af
vettvangi heldur fannst mér ég skulda
félögum mínum að setja fram mínar
hugmyndir um leiðina áfram og gefa
þeim færi á að styðja þær eða fella.
Þess vegna gaf ég svo kost á mér í for-
mannsframboð.“
En sér hann fyrir sér að starfsferlin-
um ljúki í pólitík, eða að hann snúi sér
að öðrum verkefnum eftir einhver ár?
„Ég er búinn að vera svo stutt í þessu
að í næstu kosningum verða ekki
komin nema tíu ár. Ég held að þær
ráði svolítið miklu um framhaldið.
Ég hef aldrei hugsað það sérstaklega
hvernig framtíðin verði fyrir mig. Ég
ætla að nálgast þetta áfram með þeim
hætti að þetta snúist ekki um mig,
heldur um hugmyndir. Að finna réttu
leiðina áfram. Annars er best að gera
hæfilega lítið af áætlunum og vera
tilbúinn að njóta dagsins og skynja
hann,“ segir hann yfirvegaður og snýr
pennanum í höndunum.
Erfiður tími að ganga í garð
Það er ekki hægt að sleppa Árna Páli úr
viðtali án þess að ræða dökkan hör-
undslitinn sem margir hafa velt fyr-
ir sér hvaðan kemur. Hann er reynd-
ar ekkert óeðlilega brúnn akkúrat
núna, þrátt fyrir Afríkuferð í janúar
sem glæddi hann smá lit. Sjálfur vill
hann meina að hann verði hálf grár
yfir vetrartímann, en viðurkennir þó
að yfirbragðið sé heldur dekkra að
staðaldri en hjá hinum venjulega Ís-
lendingi. „Ég er yfirleitt alltaf brúnn
við hliðina á öðrum,“ segir hann kím-
inn og brettir upp skyrtuermina til
að sýna sólbrúnan handlegginn. Jú,
blaðamaður getur staðfest að Afríku-
sólin gerði sitt gagn.
Ótrúlegt en satt dugir íslenska
sumarsólin hins vegar vel til þess
að hörund hans haldist dökkbrúnt
langt fram eftir hausti. Og hlutirnir
gerast hratt um leið og fyrstu geisl-
arnir láta sjá sig á vorin. Hann gæti
eflaust náð lit þennan bjarta dag í
mars, ef hann sæti úti í sólinni í smá-
tíma. „Þegar sólin fer að hækka á lofti
þá rennur erfiður tími í garð. Það fara
allir að tala um þetta. Þegar ég fer í
sund þá gerist þetta strax. Mér finnst
þessi umræða mjög athyglisverð, því
þótt hún sé á gamansömum nótum
eru oft í henni nett rasískir undirtón-
ar. En það er hollt fyrir Íslendinga að
átta sig á að við erum ekki öll bleik á
litinn,“ segir hann og hlær.
„Það er mikið talað um þetta við
mig, en bræður mínir eru miklu
dekkri en ég. Þannig að ég ráðlegg
öllum sem hafa áhyggjur af mér
að skoða þá. En liturinn kemur frá
henni Guðríði, ömmu minni, sem
mér þótti mjög vænt um. Þess vegna
gleðst ég nú alltaf þegar menn eru
að tala um þetta og hugsa alltaf til
hennar,“ segir hann einlægur að lok-
um og leggur Samfylkingarpennann
frá sér. n
„Það var mikil lífs-
reynsla að verða
pabbi á þessum tíma.
Eftir á að hyggja ein-
angraðist ég mikið fé-
lagslega við þetta en
fékk mikið á móti.
Aftur í formanninn
Árni Páll býður sig fram
til formanns Samfylk-
ingarinnar í annað sinn
á landsfundi flokksins
sem fer fram um
helgina. Mynd SiGtryGGur Ari

BEINT FRÁ VERKSMIÐJU
okkar eigin framleiðsla
hágæða
PLANKAPARKET
ENGIR MILLILIÐIR
LÆGRA VERÐ
108 Reykjavík • S. 581 2220 • 840 0470 • www.parketverksmidjan.is
ENGIR MILLILIÐIR
LÆGRA VERÐ
BEINT FRÁ VERKSMIÐJU
okkar eigin framleiðsla
hágæða
PLANKAPARKET
Síðumúla 31 • 108 Reykjavík • S. 581 2220 • 840 0470 • www.parketverksmidjan.is
ENGIR MILLILIÐIR
LÆGRA VERÐ
BEINT FRÁ VERKSMIÐJU
okkar eigin f
PLANKAPARKET
840 0470 • www.parketverksmidjan.is
ENGIR MILLILIÐIR
LÆGRA VERÐ
BEINT FRÁ VERKSMIÐJU
okkar eigin framleiðsla
hágæða
PLANKAPARKET