Dagblaðið Vísir - DV - 20.03.2015, Blaðsíða 29

Umræða 29Helgarblað 20.–23. mars 2015
Ég aðstoðaði
þau
Því var aldrei
lofað
Málið verður
kært
Harpa Kristjánsdóttir gullsmíðakennari segist ekki hafa selt nemendum verkfæri. – DV Gunnar Bragi Sveinsson segir engu hafa verið lofað um þjóðaratkvæðagreiðslu og ESB. – KastljósEinar Hugi Bjarnason segir Bent hafa ráðist á stjórnarformann ÍMARK. – DV
Myndin Bærilegt veður Eftir rysjótt veðurfar undanfarinna vikna og mánaða koma dagar með stilltu og mildu veðri þægilega á óvart. Einhverjir umhleypingar eru þó í
kortunum. mynd SiGtryGGur Ari
Á
rið 1882 létust tæplega þús­
und manns í mislingafar­
aldri á Íslandi. Þar af voru
um 650 undir fjögurra ára
aldri. Um 1,3% þjóðarinnar
létust á einu sumri, í einum faraldri
eins smitsjúkdóms.
Þessar hörmungar voru rifjaðar
upp í Læknablaðinu í fyrra í til­
efni þess að í fyrsta skipti í átján ár
greindist mislingatilvik á Íslandi.
Um var að ræða óbólusett barn sem
smitaðist erlendis. Í niðurstöðu
greinarinnar í Læknablaðinu sagði:
„Einnig þarf að hafa í huga að enginn
núlifandi einstaklingur hefur upplif­
að mislinga í líkingu við mislingafar­
aldra 19. aldar. Alvarleiki sjúkdóms­
ins hefur því líklega fallið í gleymsku
hjá mörgum. Því er mikilvægt að
auka vitund almennings um sjúk­
dóminn því mögulegt er að margir
haldi að um saklausan útbrotasjúk­
dóm sé að ræða og því óþarfi að
bólusetja börn gegn honum.“ Í sömu
grein var minnt á mikilvægi hjarð­
ónæmis og þá miklu hættu sem
stafar af mislingum ef ekki er hægt
að halda því nægilega háu.
Stærsti sigur læknavísindanna
Útrýming algengra smitsjúkdóma
með bólusetningum er almennt
talin einn stærsti sigur læknavísind­
anna á 20. öldinni. Enn er á meðal
okkar fólk sem horfði upp á börnin
sín deyja úr þessum sjúkdómum. En
því fólki fer fækkandi. Við erum far­
in að gleyma hvers konar sjúkdómar
þetta eru sem við sem höfum náð að
tempra með svona glæsilegum hætti
undanfarna áratugi. Og þegar maður
gleymir því er hætt við að virðingin
gagnvart hættunni minnki. Mikið
óskaplega væri kaldhæðnislegt ef
við, búandi við þennan lúxus sem
fyrri kynslóðir nutu ekki, glopruð­
um niður árangrinum af því að við
annaðhvort trúum ósönnuðum bull­
kenningum um einhverfu sem auka­
verkun bólusetninga eða hreinlega
gleymum að láta bólusetja börnin
okkar. Það er líka eitthvað kald­
hæðnislegt við að á sama tíma og við
setjum talsverðan fjárstuðning í að
bólusetja börn í þróunarríkjum sem
búa ekki við sama lúxus og við séum
við að líta á þessa þjónustu hér á
landi svo sjálfsagða að við erum farin
að vanvirða hana. Í vikunni flutti ég
fyrir hönd borgarfulltrúa Sjálfstæð­
isflokksins tillögu í borgarstjórn um
að gera að inntökuskilyrði í leikskóla
Reykjavíkur að börn hefðu fengið
lágmarksbólusetningar samkvæmt
tilmælum landlæknis, eins og þekk­
ist víða um heim. Þeirri tillögu var
hafnað.
Í umræðu um tillöguna var talað
um að í henni fælist mismunun.
Gagnvart hópnum sem einfaldlega
hefur trassað að láta bólusetja börn­
in væri þessi regla fyrst og fremst þörf
áminning um að drífa í því áður en
þau eru skráð á leikskóla. En það er
rétt að í tillögunni felist mismunun
gagnvart þeim foreldrum sem ekki
vilja taka þátt í að bera sameigin­
lega ábyrgð á að stemma stigu við
smitsjúkdómum. Hinir, sem axla þá
sameiginlegu ábyrgð, myndu njóta
sameiginlegrar þjónustu á kostnað
skattgreiðenda, án takmarkana.
Frelsið
Í umræðunni var einnig talað um
frelsi; að verið væri að skerða rétt for­
eldra til að taka ákvarðanir um vel­
ferð barna sinna. Um það er í fyrsta
lagi að segja að frelsi eins má ekki
ógna öðrum. Í öðru lagi má velta
upp hvort hreinlega sé rétt að tala
um sjálfsákvörðunarrétt fólks þegar
þessir örfáu sem kjósa að láta ekki
bólusetja börnin sín gera það í trausti
þess að flestir aðrir geri það og verja
með því óbólusettu börnin, svo lengi
sem hjarðónæmið helst nógu hátt.
Er rétturinn til sjálfsákvarðana um
öryggi réttmætur þegar ákvörðun­
in er tekin í krafti þess að aðrir halda
uppi öryggisstaðlinum? Ég er ekki
sannfærð. Einnig má velta upp hvort
við værum yfir höfuð að velta þess­
um meinta sjálfsákvörðunarrétti fyr­
ir okkur ef bólusetningar hefðu frá
upphafi verið lagaskylda. Ég leyfi
mér að efast um það. Ekki frekar
en að við séum að velta fyrir okkur
sjálfsákvörðunarrétti þess að öll
börn verði samkvæmt lagaskyldu að
fá grunnskólamenntun með sömu
námsskránni.
Þó að landlæknir hafi lýst áhyggj­
um undanfarið af ónógri þátttöku
í bólusetningum í vissum aldurs­
hópum er ástandið á Íslandi enn­
þá viðunandi. En það er auðvelt
að glopra árangrinum niður ef það
ágerist að foreldrar kjósi að bólusetja
ekki börnin sín. Það væri skelfilegt.
Með því myndum við vanvirða nafn
þeirra þúsund Íslendinga sem létust
í mislingafaraldrinum fyrir rúmlega
öld. Foreldrarnir sem misstu börn­
in sín hefðu gefið mikið fyrir frábært
og ókeypis heilbrigðiskerfi sem hef­
ur nánast útrýmt skæðum smitsjúk­
dómum. Það minnsta sem við getum
gert er að reyna að muna það og bera
fyrir því virðingu – sameiginlega. n
Fórnarlömb eigin árangurs?
„Hinir, sem axla
þá sameiginlegu
ábyrgð, myndu njóta
sameiginlegrar þjónustu
á kostnað skattgreið-
enda, án takmarkana.
Hildur Sverrisdóttir
varaborgarfulltrúi
Sjálfstæðisflokksins
Kjallari
1 Sögð rekin úr World Class vegna „ósiðsam-
legs athæfis“ Hjónunum Ósk
Norðfjörð og Sveini Elíasi Elíassyni var,
samkvæmt frétt sem birtist á vef Séð
og heyrt, úthýst úr líkamsræktarstöð
World Class í Laugum.
Lesið: 60.438
2 Var kærður fyrir dólgs-læti í flugvél Alfreð Örn
Clausen var handtekinn við komu sína til
landsins frá Toronto í Kanada síðastliðið
haust vegna óláta í flugvél Icelandair.
Lesið: 31.641
3 „Ég var mjög hissa þegar hann sagði þeim að
slökkva ekki á vélunum“ Jenny
Bone, fertug bresk kona, segir að læknar
hafi ráðlagt eiginmanni hennar að taka
vélar sem héldu henni á lífi úr sambandi.
Bone veiktist alvarlega af taugasjúk-
dómi sem kenndur er við Guillain-Barre.
Læknar gerðu alvarleg mistök við
meðhöndlun Bone. Þeir fullyrtu við John
Bone, eiginmann Jenny, að hún myndi
ekki lifa af – einkennin væru það alvar-
leg. Hún sýndi engin viðbrögð við áreiti
og töldu læknar að hún væri heiladauð,
sem hún var svo sannarlega ekki.
Lesið: 33.472
4 Hlakkar til fæðingarinn-ar „Ég hef það bara ótrúlega
fínt. Sá litli er hress og það er ótrúlegt
hvað hann getur sparkað og hreyft sig
þótt það sé næstum ekkert pláss fyrir
hann. Hann er sko alveg tilbúinn til að
koma í heiminn,“ segir Skagamærin
Alma Dögg Torfadóttir, barnsmóðir
knattspyrnukappans Garðars Gunn-
laugssonar.
Lesið: 23.463
5 Með tíu milljóna jeppa til einkanota Forstjóri
Byggðastofnunar, sérstakur saksóknari
og rektor Háskóla Íslands hafa bifreiðir
til eigin afnota samkvæmt ráðningar-
samningum. Örfáir ráðningarsamningar
ríkisstarfsmanna bjóða upp á slíkt.
Aðalsteinn Þorsteinsson, forstjóri
Byggðastofnunar, ekur um á Toyota
Land Crusier 150 GX, árgerð 2012, sem
kostaði 10,2 milljónir króna þegar hann
var keyptur.
Lesið: 18.984
Mest lesið
á DV.is