Dagblaðið Vísir - DV - 20.03.2015, Blaðsíða 54

54 Menning Helgarblað 20.–23. mars 2015
og
Smáratorgi · Korputorgi
HUNDAFÓÐUR
FÆST HJÁ OKKUR
K
ona situr á dyraþrepi við
Vatnsstíg og veit varla hvað­
an hún er komin, hver hún
er. Tilvera hennar er hrun­
in og svo virðist sem persóna
hennar hafi sokkið öll ofan í sama
hyldýpið. Aðeins ein manneskja kem­
ur henni til hjálpar, manneskja sem
ekki getur hjálpað sér sjálf, en nýja
tilveran er skammlíf og skilar kon­
unni aftur út í hyldýpið, inn í einhvers
konar limbó hvaðan engin undan­
komuleið er í sjónmáli. Hún virðist að
eilífu týnd. En þegar allt virðist glatað
fær hún liðsinni úr óvæntri átt.
Hvorki þægileg né einföld
Segulsvið Sigurðar Pálssonar byrjar í
miðri frásögn, í óreiðunni, en smátt
og smátt er undið ofan af sálarflækj­
um Unnar, konunnar á Vatnsstígn­
um. Jafnframt því byggist smátt og
smátt upp merkingarheimur verksins
sem nokkuð óljós er í fyrstu, en eftir
því sem á líður áttar áhorfandinn sig
á því að það er ekki röklega heildin
sem færir honum merkingu Segul­
sviðs, heldur upplifunin, og þá fara
byggingareindir verksins að hlaðast
upp. Við búum ekki við þann lúxus
að vita meira en aðalpersónan. Það
mætti halda því fram að verkið fylgi
eftir hugarflæði Unnar, gamalreynd
frásagnaraðferð sem þó er sjaldséð
á leiksviði. Þannig líður verkið áfram
eins og í geðrofi eða draumi.
Saga Unnar er hvorki þægileg né
einföld. En hún er á köflum fjarstæðu­
kennd og þar með hlægileg, þótt
undiraldan sé alltaf alvöruþrungin.
Þessari stemningu er náð fram
með lagskiptum leik persónanna. Í
grunninn er veruleikinn, fáránlegur
sem hann virkar, og hann er grund­
vallaður í tempruðum og blæbrigða­
litlum (með kraftmiklum undantekn­
ingum) leik Eggerts Þorleifssonar og
Ólafíu Hrannar Jónsdóttur í hlutverki
Gísla og Systu. Þeim tókst að vera
sprenghlægileg án þess að þau virtust
reyna það og rýni grunar reyndar að
hefðu þau farið leið gamanrútínunn­
ar hefði þetta ekki gengið upp. Í sama
flokki persóna er Diddi DJ leikinn af
Snorra Engilbertssyni: jarðbundinn,
tempraður, tilfinningaríkur en brot­
hættur. Í miðið hvíla persónur Næt­
urinnar og Rigningarinnar, leiknar af
nöfnunni Lilju Nótt Þórarinsdóttur
og Svandísi Dóru Einarsdóttur. Þeirra
persónur eru dyntóttar og óútreikn­
anlegar og fara allan tilfinningaskal­
ann. Persóna Unnar, leikin af Elmu
Stefaníu Ágústsdóttur, er aftur á móti
örvæntingarfull að mestu og hennar
persónu fylgir kraftmikill og óbeisl­
aður, tilfinningaþrunginn leikur. Í
stöku senu keyrði það um þverbak
að rýni fannst en alltaf skilaði hún sér
heim aftur. Allt tekið saman var leikur
nokkuð jafn í sýningunni þótt sviðs­
framkoman hefði fylgt áðurnefndri
lagskiptingu sem vandasöm er í fram­
kvæmd, og það er mikill kostur.
Nótt og Rigning
Það er áhugavert í sýningunni
hvernig myndlíkingar verða hreint
út sagt bókstaflegar en hið hlut­
bundna einhvern veginn hverfur. Í
Nóttinni umbreytist fólk, það get­
ur upplifað drauma sína og það
getur öðlast sáluhjálp með því að
kasta af sér sinni raunverulegu
persónu. Við fáum ósköp lítið að
kynnast persónunum á þeirra eig­
in forsendum. Við kynnumst helst
myndlíkingum, persónugerving­
um, framsetningum. Rigningin ger­
ir ekki annað en að þrífa upp eftir
aðra og fær ekkert í staðinn nema
leiðindi, þess vegna er hún skap­
stygg og uppfull af vandlætingu:
enginn annar veit hversu ómiss­
andi hún er. Saman geta Nóttin og
Rigningin breytt persónum og skol­
að burtu því sem fyrir var svo úr
verður nýtt upphaf.
Leikmynd Gretars Reynissonar er
algjör gersemi. Á yfirborðinu er ekk­
ert merkilegt við leikmyndina, bara
glerveggur, veggur með snúnings­
hurð, en í samspili við lýsingu og
myndbandshönnun Halldórs Arnar
Óskarssonar og Magnúsar Arnar Sig­
urðssonar lifnar allt verkið við. Hægt
er að opna sviðsmyndina eins og
skápa sem opna á nýjar minningar, og
ein tekur við af annarri, og svo áður
en varir er áhorfandinn aftur kominn
í núið með svo lítilli fyrirhöfn að má
teljast afrek.
Mikill galdur
Myndrænt standa nokkrar senur
sérstaklega upp úr en frá þeim má
rýnir ekki segja nema skemma fyrir
öðrum. Væntir hann að leikhópur­
inn viti hvaða senur hann meinar
svo ekki er úr vegi að rýnir laumi
einu litlu bravói til leikhópsins fyr­
ir þessar litlu perlur sem ómögu­
legar hefðu verið ef ekki hefði verið
fyrir frábært samspil sviðsetningar,
leikmyndar, myndbanda, tónlistar
Úlfs Eldjárns og hljóðmyndar hans
og Kristjáns Sigmundar Einarsson­
ar. Allt rann þetta listavel saman í
höndum Kristínar Jóhannesdóttur.
Það er ekki oft sem leikhúsrýnir
DV veit varla hvað segja skal en nú
hefur Sigurði Pálssyni og leikhópi
Þjóðleikhússins tekist að koma hon­
um í klandur. Hér hef ég reynt að
koma orðum að almennum atrið­
um, en þar sem merkingarheim­
ur verksins er svo háður upplifun
áhorfandans er erfitt að takast á við
ítarlegri greiningu. Ef einhver spyr
sig hvað það merkir þá eru það með­
mæli.
Þegar röðin gekk niður af áhorf­
endapöllum Kassans eftir sýningu
spurði kona á undan mér hvað mér
hefði fundist um sýninguna, nánast
eins og hún vissi að ég þyrfti að geta
komið því í orð fyrir dagblaðið. Ég
varð hálfhvumsa en tókst þó að koma
því upp úr mér að þarna hefði mik­
ill galdur verið framinn. „Fannst þér
ekki?“ sagði hún þá. Jú. Það fannst
mér. n
„Það mætti
halda því fram
að verkið fylgi eftir
hugarflæði Unnar,
gamalreynd frá-
sagnaraðferð sem
þó er sjaldséð á leik-
sviði.
Segulsvið
Höfundur: Sigurður Pálsson
Leikstjórn: Kristín Jóhannesdóttir
Leikarar: Eggert Þorleifsson, Elma Stefanía
Ágústsdóttir, Lilja Nótt Þórarinsdóttir, Ólafía
Hrönn Jónsdóttir, Snorri Engilbertsson,
Svandís Dóra Einarsdóttir.
Tónlist og hljóðmynd: Úlfur Eldjárn og
Kristján Sigmundur Einarsson.
Leikmynd: Gretar Reynisson
Búningar: Þórunn María Jónsdóttir
Sýnt í Þjóðleikhúsinu
Arngrímur Vídalín
ritstjorn@dv.is
Leikhús
Arngrímur Vídalín er orðlaus eftir að hafa séð göldrótt Segulsvið Sigurðar Pálssonar
Margbrotin
MerKingarMiðja
Með börnin
í bíó
Alþjóðleg barnakvikmyndahátíð
í Reykjavík verður haldin í þriðja
skipti í Bíó Paradís 19. til 29.
mars. DV tók saman þrjár áhuga­
verðar myndir sem sýndar verða
á hátíðinni.
Antboy 2: Rauða refsinornin
Opnunarmynd hátíðarinnar er
önnur mynd Asks
Hasselbalch um
pöddustrák­
inn. Pelle er
lítill og aumur
13 ára strák­
ur sem býr yfir
ofurkröftum.
Sem Pöddustrák­
urinn verndar hann íbúa í danska
bænum Middelund og berst við
Rauðu refsinornina, en sem Pelle
dáist hann að Idu bekkjarsystur
sinni úr leyni. Sýningar verða 21.,
22., 25. og 28. mars.
Hagamús:
Með lífið í lúkunum
Klassísk heimildamynd Þor­
finns Guðnasonar um íslensku
hagamúsina. Þor­
finnur, sem var
einn virtasti
heimilda­
mynda­
gerðarmað­
ur Íslands,
lést fyrr á
árinu, 55 ára að
aldri. Í myndinni er fylgst með
ástum og örlögum músa parsins
Óskars og Helgu í harðri lífsbar­
áttu við náttúru og menn. Sýn­
ingar verða 23. og 29. mars.
Strákurinn og heimurinn
Brasilísk tölvu­
teiknimynd
sem bland­
ar saman
myndum
og tónlist
til að koma
mikilvægum
boðskap til skila.
Í myndinni er tekist á við hnatt­
væðingu og mörg þau vandamál
sem henni fylgja. Myndin var
meðal annars valin besta myndin
á kvikmyndahátíðinni í Lissabon
í Portúgal. Sýningar verða 22., 25.
og 28. mars.