Læknablaðið - 01.10.2016, Qupperneq 13

LÆKNAblaðið 2016/102 429
Þriðjungur sjúklinga á háþrýstingsmeðferð fyrir aðgerð var án
blóðþrýstingslyfja við síðustu eftirfylgd. Þriðjungur hefur minnk-
að lyfjatöku. Þriðjungur var á óbreyttri eða aukinni lyfjameðferð.
Einn sjúklingur greindist með háþrýsting sem ekki var til stað-
ar fyrir aðgerð. 8% sjúklinga voru á meðferð vegna blóðfiturask-
ana, en flestir fengu verulega bót af aðgerðinni (tafla III). Enginn
sjúklingur greindist með nýtilkomna blóðfituröskun eftir aðgerð.
Alls voru 138 sjúklingar (20%) með kæfisvefn fyrir aðgerð og 87
sjúklingar (63%) notuðu ytri öndunarvél (CPAP). Við síðustu eftir-
fylgd notaði 21 sjúklingur (24%) áfram ytri öndunarvél en 66 sjúk-
lingar (76%) höfðu losnað við vélina. 121 sjúklingur (87,7%) fékk
bót eða fullan bata af kæfisvefni. Tveir sjúklingar (0,3%) greindust
með kæfisvefn sem var ekki til staðar fyrir aðgerð, báðir nota ytri
öndunarvél. Rúmlega helmingur sjúklinga (53%) með lið- og bak-
verki voru betri eða fengu fulla bót á einkennum sínum eftir að-
gerð.
Síðkomnir fylgikvillar (>30d eftir aðgerð)
174 sjúklingar (25%) fengu síðkomna fylgikvilla (tafla IV). 78
(11%) sjúklingar með einkenni sem gátu bent til garnaklemmu í
garnaglufu (internal hernia) fóru í kviðsjáraðgerð og reyndust 46
þeirra (6,6%) vera með garnaklemmu (tafla IV).
Hjá 5 sjúklingum var um alvarlega garnaklemmu að ræða og
þurfti að fjarlægja hluta af mjógirni. 63 sjúklingar (9%) greindust
með magasár og þörfnuðust 27 þeirra (4%) úrlausnar með aðgerð.
Fimmtán þeirra voru með sár sem greri ekki með lyfjameðferð.
Fimm voru með sár sem ollu þrengingu á samtengingu magastúfs
og mjógirnis sem krafðist enduraðgerðar með nýrri samtengingu.
Sjö sjúklingar fóru í bráðaaðgerð vegna rofs á sári í magastúf, frá-
tengda maganum eða skeifugörn. Tíðni magasára minnkaði mark-
tækt úr 24% sjúklinga á fyrsta þriðjungi í 3% á síðasta þriðjungi
rannsóknartímabilsins.
Þess má geta að 34 sjúklingar (5%) fóru í gallblöðrutöku eft-
ir hjáveituaðgerðina, en gallsteinasjúkdómur telst þó ekki vera
fylgikvilli aðgerðar. Um 78% sjúklinga þurftu að gera breytingar
á inntöku vítamína og bætiefna eftir niðurstöður blóðprufa í eft-
irliti, oft mörgum árum eftir aðgerð. Fjórir sjúklingar (0,6%) fengu
alvarleg næringarvandamál (tveir með lifrarbilunareinkenni og
tveir með alvarlegan próteinskort) og þurftu á sjúkrahúsinnlögn-
um að halda.
Óþægindi eftir aðgerð
Helstu óþægindi sem sjúklingar lýsa eftir aðgerð má sjá í töflu
V. Ekki var skoðað hve mikil eða alvarleg þessi óþægindi eru.
R A N N S Ó K N
Tafla III. Áhrif aðgerðar á fylgisjúkdóma eftir 2-14 ár (n=702).
Fylgisjúkdómur Fjöldi
n (%)
Verri
n (%)
Óbreyttur
n (%)
Betri
n (%)*
Fullur bati
n (%)**
Sykursýki-2 80 (11,4) 1 (1,3) 8 (10,0) 14 (17,5) 57 (71,2)
Háþrýstingur 212
(30,2)
5 (2,4) 55 (25,9) 78 (36,8) 74 (34,9)
Blóðfituraskanir 55 (7,8) 3 (5,5) 7 (12,7) 24 (43,6) 21 (38,2)
Kæfisvefn 138
(19,7)
2 (1,4) 15 (10,9) 44 (31,9) 77 (55,8)
Lið- og
bakverkir
460
(65,5)
84 (18,3) 131
(28,4)
195
(42,4)
50 (10,9)
* Skilgreint sem inntaka á helmingi færri mismunandi lyfjum
**Skilgreint sem inntaka á engum lyfjum
Tafla IV. Síðkomnir fylgikvillar (n=702).
Fylgikvillar (> 30 dagar) Fjöldi n (%) Aðgerð vegna fylgikvilla n (%)
Sár í magastúf 63 (9,0) 27(4)
Óútskýrðir kviðverkir 52 (7,4) 52 (7,4)
Innhaull í garnaglufu 46 (6,6) 46 (6,6)
Innhaull í kviðvegg 9 (1,3) 9 (1,3)
Alvarleg næringarvandamál 4 (0,6) 4 (0,6)
Einungis fylgikvillar sem þörfnuðust virkrar meðferðar eða aðgerðar eru skráðir.
Mynd 3a. Þyngdartap eftir magahjáveituaðgerð uppgefið sem hlutfallslegt tap af
yfirþyngd (%EBMIL), sýnt ár eftir aðgerð. Við 100% EBMIL er líkamsstuðli 25 náð.
Notuð er tölfræðiaðferðin locally weighted scatter plot smoothing method (lowess).
Mynd 3b. Þyngdartap eftir hjáveituaðgerð gefið upp í kílóum með staðalfráviki (kg
±1SD).