Fréttatíminn - 12.08.2016, Blaðsíða 14

14 | FRÉTTATÍMINN | Föstudagur 12. ágúst 2016
City, f jármálahverfið í London, er ekki hlýlegt. Þröngar götur, köld stein-steypa, járn og gler og
himinháir turnar gera það að verk-
um að stórir hlutar hverfisins eru
heldur óvistlegir. Háhýsunum
fjölgar og hraðinn á skrifstofufólk-
inu er mikill. Allir eru að flýta sér á
eftir pundum og pensum.
Í seinni heimsstyrjöld varð þetta
fjármálahverfi fyrir miklum loft-
árásum en síðan hófst uppbygging
á stórum svæðum í City. Milli allra
bankanna er menningarmiðstöð-
in Barbican Centre sem seint verð-
ur talin falleg, enda er hún talin
dæmi um svokallaðan brútalisma
í byggingarlist. Framtíðarhyggja
sjöunda áratugarins skín í gegn:
Þessum húsum var ætlað að standa
þarna um aldur og eilífð.
Og þarna í miðri harðneskjunni
spretta þessa dagana falleg íslensk
blóm. Þau hefur myndlistarmaður-
inn Ragnar Kjartansson gróðursett
í þessa harðneskju en sýning með
verkum Ragnars var opnuð í Bar-
bican um miðjan síðasta mánuð.
Sýningin hefur vakið mikla athygli
og hlotið mikið lof víða í erlendum
fjölmiðlum.
Neonverk Ragnars, Skandinavískur
sársauki, tekur á móti gestinum
þegar gengið er að þessari þungu
og ljótu byggingu. Verkið er ein-
faldlega þessi tvö orð, Scandinavian
Pain, í bleikum neonstöfum, pass-
ar einhvern veginn fullkomlega á
þessum stað. Sársaukinn í heimin-
um er nefnilega yrkisefni sem fáir
listamenn snúa betur á en einmitt
Ragnar Kjartansson.
Í fyrsta verkinu inni á sýningunni
taka við ungir menn sem hangsa þar
í anddyrinu í lufsulegum skyrtum
vikum saman. Þeir liggja á dýnum
eða sitja í sófum og syngja og leika
á gítara allan daginn, inn og út. Það
er dáleiðandi tónlist, innblásin af
litlu atriði úr kvikmyndinni Morð-
sögu frá 1977 þar sem foreldrar
Ragnars, Guðrún Ásmundsdóttir og
Kjartan Ragnarsson, koma fram. At-
riðið er sýnt á skjá en tilgangsleysið
í tónlistargjörningi ungu mannanna
er dásamlegt á meðan bjórflöskurn-
ar hrúgast upp í kringum þá.
Á sýningunni má líka sjá mörg eldri
verka Ragnars. Þarna er til dæmis
vídeóverkið The Visitors sem verður
að teljast hans besta verk til þessa.
Þessi marglaga tónlistargjörning-
ur, sem tekinn var upp í yfirgefnu
herrasetri, gengur í hringi á mörg-
um skjám. Verkið virkar eins og
gamall vinur þegar maður hittir
það á ný. Og einmitt þannig eru góð
listaverk, á náðir þeirra má leita aft-
ur og aftur. Maður getur varla beðið
eftir endurfundum.
Í öðru vídeóverki, Samviskubiti, frá
góðærisárinu 2007, tókst Ragnari
að umbreyta sjálfum Ladda í ein-
hverja eftirminnilegustu fígúru ís-
lenskrar myndlistar á síðari árum.
Þar ráfar þessi ástmögur þjóðar-
innar um snævi þakta jörð með
bónuspoka (það venjulegasta af öllu
venjulegu) og skýtur úr haglabys-
su út í alhvítt tómið, án sýnilegrar
ástæðu. Í London virkar Laddi eins
og sjálft breska konungsveldið, að
liðast í sundur og bugast undan eig-
in þunga.
Ragnar Kjartansson leikur sér að
klisjum úr vestrænni menningu.
Þá menningarheild höfum við vilj-
að flokka niður í stigveldi og fjalla
um á skipulegan hátt í endalausum
fræðigreinum og bókum, en Ragnar
dregur allt sundur og saman. Verk-
in eru full af leik en samt líka öf-
ugsnúin hvað varðar virðingu lista-
mannsins fyrir þessum efnivið sem
aldirnar hafa skilið eftir sig.

Það sem gerst hefur á undanförnum
árum í ferli Ragnars Kjartanssonar
má fyllilega líkja við ljóðræna um-
breytingu. Ragnar hefur sprung-
ið út. Hann er ekki lengur skrýt-
in púpa, heldur orðinn fallegt og
furðulegt fiðrildi með loðna og lit-
ríka vængi. Himininn er hans, hvert
hann flýgur veit enginn.
Á tjörn milli þessara þungu húsa í
Barbican Centre, þar sem Ragnar er
í öndvegi fram í byrjun september,
fljóta síðan tvær ungar kennslukon-
ur á árabáti í nýjasta verki Ragnars.
Þær eru í klæðnaði enskra kennslu-
kvenna frá upphafsárum 20. ald-
ar og varir þeirra mætast í eilífum
kossi. Verkið er fallegt og áhrifa-
ríkt á ljósmyndum enda konurn-
ar tvær í hrópandi ósamræmi við
umhverfi sitt, en verkið er betra á
staðnum. Vatnaliljur fljóta á tjörn-
inni, í bakgrunni er stúlknaskóli í
einum af hörðu steinsteypuklump-
unum á svæðinu og upp í hugann
kemur samanburður við margt það
besta sem myndlistarsagan hefur
upp á að bjóða. Það er til marks
um margslungin gæði sem leynast
í hugarheimi og myndsýn Ragnars
Kjartanssonar.
Guðni Tómasson
PRINS Í
EYÐIMÖRK
STEIN­
STEYPUNNAR
Köllunarklettsvegi 1, 104 Reykjavík. Sími: 531 3300. ritstjórn@frettatiminn.is
Útgefandi: Gunnar Smári Egilsson. Ritstjórar: Gunnar Smári Egilsson og Þóra Tómasdóttir.
Fréttastjóri: Þóra Kristín Ásgeirsdóttir. Ritstjórnarfulltrúi: Höskuldur Daði Magnússon. Dreifing: Póstdreifing. Framkvæmdastjóri
og auglýsingastjóri: Valdimar Birgisson. Fréttatíminn er gefinn út af Morgundegi ehf. og er prentaður í 83.000 eintökum í Landsprenti.
SÆTA SVÍNIÐ // Hafnarstræti 1–3 / Sími 555 2900 / saetasvinid.is
MIMOSA
fylgir öllum aðalréttum
í hádeginu á föstudögum.
GASTROPUB
ALLIR KOKTEILAR
á hálfvirði á föstudagskvöldum
frá kl. 22–24.
HAPPY HOUR
15–18 ALLA DAGA
Allir kokteilar, léttvín í glösum
og bjór á krana á hálfvirði.
lóaboratoríum lóa hjálmtýsdóttir