Tímarit Hjúkrunarfélags Íslands - 01.10.1975, Blaðsíða 59

semi núverandi hjúkrunarnámsbrautar við Há-
skóla Islands getur haft á menntunarmöguleika
nústarfandi hjúkrunarstéttar í landinu til góðs
eða ills. Til að byrja með skal þess minnst, að
þegar stjórn HFÍ lýsti því yfir að hún vilji,
að sem allra fyrst verði öllu hjúkrunargrunn-
námi okkar komið á háskólastig, þá byggðist sú
ákvörðun á, hversu áberandi og ört vaxandi
kröfur um aukna starfsþekkingu og rannsóknir
á sviði hjúkrunar eru og hafa veri'ö undunfariö,
þegar litið er á heildarþróun heilbrigðisþjón-
ustunnar, hvort heldur er hérlendis eða í víð-
tækari merkingu.
Allar menntunarvonir hjúkrunarstéttarinnar,
hvort heldur er á sviði hjúkrunargrunnmennt-
unar eða framhaldsmenntunar af ýmsu tagi að
grunnnámi loknu, byggjast á þrennu, þ. e.:
1. nægum fjölda hæfra nemenda,
2. nægum fjölda hæfra kennara og
3. nægum fjárveitingum til reksturs viðkom-
andi menntastofnana.
Með nokkrum orðum skal nú fjallað um hvern
þessara þriggja þátta.
1. lJm næjian fjölda Im'fra n<‘in<‘iula.
Hæfni nemenda verðum við, sem aðrar þjóð-
ir, að miða við hinar ört vaxandi kröfur um
aukna starfsþekkingu og rannsóknir, ásamt
reynslu liðinna tíma. 1 þjóðfélagi, sem ekki fær-
ir hjúkrunargnmnnám upp á háskólastig, sýnir
reynslan, að örðugleikarnir við að fái vel skipu-
lagt framhaldshjúlcrunarnám á háskólastigi eru
afar miklir, og aðrar háskólamenntaðar stéttir,
án verulegrar hjúkrunarþekkingar, fá þá gjarna
það hlutverk í hendur að rannsaka hjúkrunar-
þarfir og hjúkrunarstarfsemi og taka jafnvel
ýmsar ákvarðanir um framtíðarskipan hjúkrun-
ar, þ. á. m. mótun menntunarstefnu hjúkrunar-
stéttarinnar. Stétt sem ekki stundar rannsóknir
er þess ekki umkomin að annast eigin menntun,
nema að litlu leyti. Rannsóknargeta einstakl-
inganna byggist á menntun sem tæpast er fá-
anleg nema innan háskólastofnana. Sé val nem-
enda til hjúkrunargrunnnáms, af framangreind-
um sökum, miðað við, að þeir komi úr þeim
hópi sem aflað hefur sér réttar til háskólanáms,
þá er vert að kynna sér eftirfarandi:
Vorið 1974 útskrifuðust um 940 stúdentar,
sem eru rúmlega 25% heildar aldursárgangs-
ins. Undirbúning fyrir háskólanám annast
sjö menntastofnanir í landinu, þar meðtalinn
Menntaskólinn í Kópavogi, sem ætlunin er
að verði fjölbrautaskóli. Auk þeirra skal geta
Flensborgarskóla í Ilafnarfirði, sem einnig
mun starfa sem fjölbrautaskóli og útskrifar
fyrstu stúdentana vorið 1975. Svo er fjöl-
brautaskólinn í Breiðholti að hefja starfsemi
á komandi hausti. Nemendur útskrifast enn-
fremur frá sérstökum deildum innan Verzl-
unarskóla Islands og Tækniskóla Islands, sem
rétt hafa til háskólanáms og Samvinnuskól-
inn hefur framhaldsdeild sem, í samvinnu við
menntaskóla, miðar að undirbúningi háskóla-
náms.
Yfirleitt er gengið út frá 9 ára grunnskóla-
námi og við það bætast svo fjögur ár til und-
irbúnings háskólanámi, en með auknu náms-
vali og tilliti til mismunandi hæfni nemenda
hafa möguleikar á að hraða eða seinka slíku
námi, eftir þörfum einstaklinganna, aukist.
Stundum er talað um að bæta 6 ára bekkjum
grunnskóla við kerfið svo að grunnskólinn
yrði þá 10 í stað 9 ár. Að svo stöddu mun
þó best að tala um að 13 ára nám að meðal-
tali fari á undan háskólanámi.
Sumir framannefndra skóla bjóða upp á
menntun, er veitir tiltekin starfréttindi, sam-
tímis menntun til undirbúnings háskóla-
náms, en starfsemi fjölbreytiskóla mun
einmitt miðast við slíkt fyrirkomulag.
Nauðsynlegt er að hafa í huga, að ýmsar
háskóladeildir krefjast ekki bara einhvers-
konar stúdentsprófs, heldur gera ákveðnar
kröfur um þekkingarmagn í tilteknum fögum
auk kjarnagreina. Á sviði hjúkrunarfræði á
háskólastigi eru kröfur af slíku taki nær óhjá-
kvæmilegar.
2. Um ii:i‘Kan fjölila li»‘fra kamiara.
Ef nægir kennarar fengjust til starfa við
hjúkrunargrunnmenntun á Islandi, þá væri
vandinn ekki svo torleystur hjá okkur sem raun
ber vitni. Svo sem hjúkrunarstéttinni er kunn-
ugt, þá eru engan veginn allar hjúkrunarkonur,
sem starfa við hjúkrunarskólana, kennara-
menntaðar. Þessir kennarar, með eða án rétt-
inda, eru miklum önnum hlaðnir og margir
þeirra í ríkara mæli en rruirgan grunar. Vert
er að minna á að ekki ein einasta hjúkrunar-
kona, sem starfar eða hefur starfað við heilsu-
verndar- eða lieilsugæslustöðvar landsins, svo
nokkru nemi, hefur kennararéttindi og forstöðu-
kona Heilsuverndarstöðvar Reykjavíkur verður
að bæta tímakennslu í ríkum mæli við aðalstarf
sitt, án þess að tekið sé eðlilegt tillit til mikil-
vægis þess þáttar. Raunar væri engu síður þörf
á sérstökum hjúkrunarkennslustjóra hjá helstu
stofnunum heilsugæslunnar en innan kennslu
s j úkrahúsanna.
TÍMARIT HJÚKRUNARFÉLAGS ÍSLANDS 83