Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.02.1999, Blaðsíða 32

kannski fjórða hlutverkið að taka þátt í stjórnun. Þessi
þáttur bættist við hjá mér síðustu árin, ýmis nefndarstörf
og þess háttar sem hafa líklega skilað mér hingað að
embætti landlæknis, þó það hafi aldrei verið ætlunin!"
Sigurður vann fyrst á Borgarspítalanum og fór þaðan á
Landspítalann '93. „Ég er búinn að vera hér á skrifstofu
landlæknis með annan fótinn frá 1. desember, ég þurfti
þennan mánuð til að losa mig út úr alls kyns hlutum,
þungri göngudeild, tveggja metra háum stafla af lækna-
bréfum og ýmsu þess háttar. Auðvitað sakna ég spítalans
og fólksins þar, ég sakna þess eflaust meira en það mín.“
Hann hefur unnið talsvert við rannsóknir, bæði grunnrann-
sóknir á rannsóknarstofu á sviði lyfjafræði og bakteríufræði
og við ýmsar faraldursfræðilegar rannsóknir. „Ég flutti með
mér það sem ég hafði lært í Bandaríkjunum, vann heilmikið
með tilraunasýkingar í dýrum, músum og rottum. Svo hef ég
líka verið heilmikið að vinna við rannsóknir á mönnum, þetta
hafa ekki bara verið bakteríur og mýs heldur líka menn, við
höfum unnið ýmsar faraldursfræðilegar rannsóknir, ég hef
getað unnið með mjög stórum hópi af fólki, fengið stúdenta
til samstarfs þannig að það hefur verið mjög gaman."
Kennslu hefur hann stundað frá því hann kom heim,
„byrjaði að kenna við Háskólann ’89 og hef fengist heil-
mikið við skipulagningu kennsiu, bæði varðandi námskeið
í læknadeildinni og á Borgarspítalanum þar sem ég vann
fyrst og svo á Landspítalanum. Við byrjuðum að vinna
hugmyndir að gerð fræðasviðs við Borgarspítalann. Það
var svo haldið áfram með þær á Landspítalanum og þar er
nú reynt að koma upp aðstöðu sem hjálpar þeim sem
áhuga hafa á að stunda rannsóknir, fræðasviðið er enn í
heilmikilli þróun og vinnslu."
Aðspurður segir hann að starf landlæknis leggist vel í
sig. „Þetta var þó ekki mín hugmynd upphaflega heldur var
farið að tala um þetta við mig fyrir þremur eða fjórum árum.
Upprunalega var gerð sú krafa til landlæknis að hann væri
sérmenntaður í embættislækningum samkvæmt lögum,
lýðheilsu sérmenntun, og það er ágætt, en flestir voru
sammála um að landlæknir hefði svo mörg önnur hlutverk
að það yrði að velja hann úr allri stéttinni og mér fannst alltaf
tiltekinn kostur að maður í þessu starfi kæmi af
verkstæðisgólfinu, úr klíníkinni. Síðan var lögunum þreytt í
fyrra eða hitteðfyrra og þá gátu miklu fleiri komið til greina
varðandi starfið. Þetta er gífurlega heillandi starf, býður upp
á óendanlega möguleika að koma að skipulagningu heil-
brigðisþjónustunnar, bæta hana, breyta henni og taka þátt í
þeirri þróun sem hún á eftir að ganga í gegnum." Hann
segist ætla að reyna að stunda kennslu og eittthvað af
rannsóknum meðfram starfi landlæknis.
Mikilvægustu verkefnin fram undan
Sigurður segir of snemmt að ræða mikilvægustu verkefnin
fram undan í smáatriðum. „En þessi stofnun býður upp á
mjög mikla möguleika varðandi rannsóknir, svo sem
32
faraldursfræði og lýðheilsu. Hér í gegnum embættið fer
mjög mikið af upplýsingum og Ólafur forveri minn hefur
unnið mikilvægt starf á því sviði. Okkur langar mjög mikið til
að efla rannsóknarstarfið hér. Eitt af því sem hefur lítið verið
rannsakað er að meta árangur tiltekinna aðgerða, svokallað
„outcomes research” og á því sviði er hægt að vinna miklar
upplýsingar sem nýtast bæði hér á landi og annars staðar.”
Hann bætir við að stærsta hlutverk landlæknisembætt-
isins sé að veita heilbrigðisyfirvöldum og ríkistjórninni ráð
varðandi þróun heilbrigðisþjónustu. „Eftir því sem upplýs-
ingar okkar eru betri og því betur sem við vinnum úr þeim,
þvl betri verða þau ráð sem við getum gefið. Við viljum því
vinna rannsóknir sem hafa ekki bara skírskotun til íslands
heldur líka alþjóðlega skírskotun, eitthvað sem við getum
birt í alþjóðlegum tímaritum, fengið rannsóknarniðurstöður
sem gagnast fleirum en okkur." Hann vitnar í lýðheilsu-
stofnun Finna þar sem svipaðar rannsóknir eru unnar, sem
gagnast nágrannalöndunum ekki síður. „Við höfum allar
forsendur hér á landi og kannski betri til að gera svipaða
hluti. En til að gera þetta þurfum við peninga.”
Hann segir íslendinga fúsa til að taka þátt í rann-
sóknum. „Við viljum gjarnan láta gott af okkur leiða, við
erum svolitlir mannkynsfrelsarar stundum, það er eitt
séreinkenni sem gerir okkur að íslendingum. Því ætti að
vera auðvelt að skoða ýmsa hópa með tilliti til þeirra
aðgerða sem gerðar eru til að bæta kjör og heilsu. Þannig
mætti t.d. skoða hér þann hóp sem stendur utan við
samfélagið, t.d. geðfatlað fólk sem er oft og tíðum
heimilislaust og er hér á landi komið undir nágranna, ætt-
ingja, vini, jafnvel stundum algjörlega heimilislaust, býr í
bílum eins og kom fram í sjónvarpsfréttum fyrir jólin. Það
eru alls kyns aðgerðir sem hægt er að beita til að gera hag
þessa fólks betri, við náum vel utan um þennan hóp og
getum metið þær aðgerðir sem gerðar eru til að bæta hag
þeirra. í stórborgunum er miklu minni aðgangur að þeim
sem eru heimilislausir og því er erfiðara að meta hvað við
getum best gert til að hjálpa fólki sem er í þessum vanda."
Hvað varðar önnur mikilvæg verkefni þá segir hann að
snúa þurfi viðhorfi lækna og hjúkrunarfólks til heilsugæsl-
unnar við. „Mikill uppgangur var í heilsugæslu á íslandi fyrir
20 árum og tók Ólafur forveri minn að öðrum ólöstuðum
einna mestan þátt í þeirri þróun. Það var gífurlega mikill slag-
kraftur í þessu og dugnaður og framsýni, ungir læknar úr
mínum árgangi og árgöngunum í kring smituðust af þessu
og heimilislækningar urðu mjög eftirsóttar. Núna fer ungt fólk
ekki í heimilislækningar og þessu þurfum við að breyta. Þetta
er eitt af stóru verkefnunum sem blasa við. Það eru margar
leiðir sem er hægt að fara, það þarf að gera það faglega
eftirsóknarvert að vera í dreifbýli og sinna vandamálum
fólksins þar og ég held að það gerist ekki nema með því að
sameina heilusgæslustöðvar úti á landsbyggðinni, að fleiri
læknar og hjúkrunarfólk starfi saman í teyrni.”
Einyrkjabúskapur lækna, það að einn læknir sé í
Tímarit hjúkrunarfræðinga • 1. tbl. 75. árg. 1999