Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.02.1999, Blaðsíða 33

hverjum firði, komi þannig til með að heyra sögunni til. Líta
verði raunsætt á að fólk með háskólamenntun, læknar og
hjúkrunarfólk fáist ekki til að starfa í einrúmi og einangrað.
„Þó að tölvutæknin leysi þetta að einhverju leyti, þá er
ekkert eins gott og að geta rætt faglega við starfsfélaga
sinn sem staðsettur er í næsta nágrenni. Einn liðurinn til að
breyta þessu er því að stækka þessi umdæmi, koma
heilbrigðisstarfsfólki, læknum og hjúkrunarfræðingum í
stærri einingar. Samgöngur hafa batnað gífurlega mikið og
hægt er að koma upp þyrlum til að flytja sjúklinga, t.d.
væri hægt að hafa öflugar björgunarþyrlur í hverjum
landsfjórðungi og byggja upp fullkomna sjúkrahúsþjónustu
á tiltölulega fáum stöðum á landinu.'1
Fjórðungssjúkrahúsið á Akureyrar væri hægt að nýta
betur sem háskólasjúkrahús. „Þar væri t.d. hægt að koma
upp kennslu um lækningar í dreifbýli. Þar er öflugur spítali,
rekinn af miklum metnaði, og Háskólinn á Akureyri vill
bæta við sig verkefnum og öflug heilsugæsla er á
Norðurlandi. Þessar aðstæður gætu mjög vel staðið undir
framhaldsnámi í lækningum í dreifbýli." Með fjarlækningum
og bættum samgöngum væri hægt að veita fólkinu það
öryggi sem það þarf. Byggja þurfi upp sjúkrahús, hugsan-
lega eitt í hverjum landsfjórðungi. „Við höfum gert of mikið
af því á undanförnum áratugum að setja peninga í stein-
steypu og kaupa tæki sem nýtast ekki úti á landsbyggð-
inni og veita fólki aðeins falska öryggiskennd."
Móðgun við veikt fólk að sinna því á sjúkrahúsgöngum
Varðandi stóru spltalana í Reykjavík segir Sigurður að þar
þurfi að endurskipuleggja, „burtséð frá því hvort þeir eigi
að vera sameinaðir eða ekki, en fyrsta skrefið hefur nú
verið stigið í þá átt. Sjúkrahúsin hafa verið í vandræðum
rekstrarlega séð og sumir hafa notað yfir það orðið
úlfakreppa. Sparnaðurinn innan sjúkrahúsanna hefur orðið
til þess að vinnugleðin hefur minnkað. Það er ekki eins
gaman í vinnunni eins og var. Við starfsfólkið erum sífellt
undir þeirri pressu að við eyðum of miklu. Ég held að við
séum alveg komin út á endann á plankanum hvað þetta
varðar. Það verður ekki gengið lengra áður en við dettum I
sjóinn. Við þurfum að snúa því viðhorfi við að
heilbrigðiskerfið sé of dýrt. Við þurfum að fá þjóðina til að
skilja hvað hún vill leggja á sig til að halda þessum sjúkra-
húsum í Reykjavík gangandi. Það gengur t.d. ekki að við
sinnum fárveikum sjúklingum úti á sjúkrahúsgöngum, mér
finnst það ákveðin móðgun við veikt fólk og sumir sem
taka stærra upp í sig segja þetta brot á mannréttindum.
Þetta er einn anginn af vandanum, þessu þurfum við að
gerbreyta. Eitt skrefið er aukin samvinna, ég hef lengi verið
þeirrar skoðunar að það eigi að sameina sjúkrahúsin í
Reykjavík. Það verður ef til vill ekki mikill sparnaður heldur
fáum við faglegan hagnað. Tækin myndu auk þess nýtast
betur. Ég held við stæðum miklu betur að vlgi með því að
byggja upp einn virkan háskólaspítala þar sem vanda-
málunum er sinnt og spítalarnir kepptu ekki innbyrðis
heldur við erlenda spítala."
Hann segir auk þess nauðsyn að koma upp sjúkra-
hótelum sem byggð yrðu sem hluti af sjúkrahúsunum.
„Það er oft erfitt að útskrifa þá sem eru búnir að fá
bráðaþjónustu, á einhvern stað sem er ódýrari eða hentar
betur, eins og á endurhæfingu. Sjúkrahótel myndu henta
vel krabbameinsjúklingum og hjartasjúklingum og fólki
sem er að ná sér eftir skurðaðgerð. Fólk, sem býr úti á
landsbyggðinni, getur einnig komið og verið á sjúkrahóteli í
stað þess að vera á hanabjálkalofti hjá ættingjum eða taka
upp dýr sjúkrahúspláss."
Hvað varðar fon/arnir telur Sigurður að landlæknisem-
bættið ætti að vera virkt á því sviði og halda merki Ólafs á lofti.
„Það sem er mest spennandi á því sviði er að sam-
ræma forvarnirnar, koma þessari vinnu undir einhvers
konar regnhlífarstofnun sem tengdist þessu embætti hér.
Hver eining yrði sjálfstæð, svo sem tóbaksvarnir, áfengis-
varnir og slysavarnir. Þessar hugmyndir þarf að halda
áfram að þróa." Hann bætir við að tóbaksreykingar í land-
inu séu eitthvað sem hægt sé að draga úr, en reykingarnar
séu einn versti heilbrigðisvandi í vestrænum heimi. „Við
getum ef til vill fundið þann hóp krakka sem er líklegri til að
byrja að reykja og einnig þann hóp krakka sem eru líklegri
til að leiðast út í fíkniefni. Ef við finnum þessa hópa getum
við markvisst beint spjótunum að þeim. Ég er reyndar á
þeirri skoðun að við ættum að geta varið okkur mun betur
fyrir innflutningi eiturlyfja þar sem við erum með okkar
náttúrulegu landamæri."
Það er því von á ýmsum nýjungum á skipulagi heil-
brigðisþjónustunnar. Ýmislegt annað er fram undan en
Sigurður lætur nægja að nefna málþing í heilbrigði kvenna
sem haldið verður í júní. „Þetta er nýtt fag í læknavísind-
um. í Bandaríkjunum er farið að veita sérmenntun í heilsu-
fari kvenna, eða „womens health" eins og það er nefnt.
Þar er fjallað um heilsufar kvenna á mjög breiðum grund-
velli. Ég hef fengið lækni frá Bandarlkjunum sem rekur eitt
af tiltölulega fáum námskeiðum sem haldin eru um heilsu-
far kvenna I Bandaríkjunum. Hún er öldrunarlæknir að
mennt og hefur síðan farið út í þetta. Hún hefur stundað
miklar rannsóknir á þessu sviði. Hún ætlar að koma
hingað og halda eins dags námstefnu um þessa sérgrein,
hverjar helstu áherslurnar eru, hvaða rannsóknir eru
stundaðar og hvaða nýjungar greinin hefur fram að færa
varðandi heilbrigði kvenna. Á námstefnunni flytja einnig
þrjár til fjórar íslenskar konur stutt erindi, læknar sem hafa
verið að fjalla um mál þessu tengd."
í tengslum við námstefnuna er ætlunin að boða til
fundar með fólki sem hefur áhuga á málefninu. „Hug-
myndin var að vekja unga lækna til umhugsunar um nýtt
sérsvið innan læknisfræðinnar sem hægt er að fara í fram-
haldsnám í, en málþingið verður opið öllum sem áhuga
hafa á, sérstaklega hjúkrunarfræðingum."
Tímarit hjúkrunarfræðinga • 1. tbl. 75. árg. 1999
33