Tímarit um endurskoðun og reikningshald - 01.02.1976, Blaðsíða 23

að gera lionurn að greiða tekjuskatt af
söluhagnaðinum.
Athyglisvert er, að í dóminum virðast
atvinnurekstrarreglan og gróðaskynsregl-
an lagðar að jöfnu, þ.e. ekki virðist gerð-
ur greinarmunur á þessum tveim reglum.
Héraðsdómurinn grundvallar skattlagn-
inguna á reglunum báðum, og í dómi
hæstaréttar virðist sönnunarbyrðin hvíla
á skattyfirvöldum í báðum tilfellunum,
þannig að þau verða í fyrsta lagi að sanna
að um atvinnurekstur sé að ræða og í
öðru lagi, að sala viðkomandi eignar falli
undir þennan atvinnurekstur. Er þetta
ólíkt því, sem gildir í danskri framkvæmd,
þar sem skattþegnar, sem eru atvinnu-
rekendur bera í raun sönnunarbyrðina
um, að ákveðin sala falli utan atvinnu-
starfsemi þeirra. Það skiptir þó sjálfsagt
máli í þessum dómi, að J starfaði sem
leigubifreiðarstjóri, er hann hóf byggingu
húss nr. 1, þótt hann síðar sneri sér al-
gerlega að byggingu og sölu fasteigna, en
í hinum dönsku dómum og úrskurðum er
um að ræða trésmíða- og múrarameistara,
sem rvrir samanburðargildið. Einnig er
það, að í hinum íslenzka hæstaréttar-
dómi er um það að ræða, hvort skatt-
þegn eigi að vera útilokaður frá því að
njóta undanþágu 2. mgr. e. liðs 7. gr.,
vegna þess að hann sé atvinnurekandi eða
spekúlant.
Afstaðan er hins vegar önnur í
dönskum rétti, þegar um er að ræða
skattþegn innan byggingariðnaðarins, sem
byggt hefur eign í öðru skyni en að búa
þar sjálfur. Má í því sambandi nefna
ÖLD frá 30. september 1965, þar
sem um var að rœða trésmíðameist-
ara, sem hélt því fram, að hann hefði
byggl ákveðna eign r fjárfsetingarskyni
og til þess að hafa af henni leigutekj-
ur til frambúðar; salan, sem fór fram
20 árum síðar vegna sérstakra ástœðna,
gœti þess vegna. ekki talist þáttur af at-
vinnustarfsemi hans. Rétturinn lagði
hins vegar höfuðáherzlu á fyrri starf-
semi skattþegnsins við byggingu og
sölu húsa og úrskurðaði, að sala eign-
arinnar hefði verið þáttur í venjulegri
atvinnustarfsemi lians.
Atvinnurekstrarsjónarmiðið í dönskum
skattarétti er oftast notað gagnvart eigin-
legum byggingariðnaðarmönnum, en þó
ekki í sama mæli í öllum greinum. Starf-
semi múrarameistara og trésmíðameistara
hefur í för með sér mestan hlutann af
byggingarkostnaðinum. Þessir aðilar eru
því alltaf á „hættusvæðinu11 skattalega,
en gagnvart öðrum byggingariðnaðar-
mönnum, sem minna leggja til bygging-
arinnar, er ekki alltaf hægt að nota at-
vinnurekstrarsjónarmið.
Atvinnurekstrarsjónarmiðinu hefur
einnig oft verið beitt gegn arkitektum,
þegar þeir koma fram sem byggingar-
meistarar, og gagnvart öðrum, sem í ve-
rulegum mæli hafa keypt og selt fast-
eignir. Má þar nefna
LSR 1965, nr. 24, en þar var um
að rœða arkitekt, sem í mörg ár hafði
stundað kaup og sölu fasteigna. Dag-
inn áður en fram átti að fara nauð-
ungaruppboð á liúsnœði, keypti llann
21