Tímarit um endurskoðun og reikningshald - 01.02.1976, Blaðsíða 11

tekna. Þessi skýrng var einnig í sam-
ræmi við ætlan löggjafans.* *
Á norsku og dönsku er ágóði sá, sem
hér um ræðir nefndur kapitalgevinst.
Þar eð mér er ekki kunnugt um neitt
orð á íslenzku, sem samsvarar nákvæm-
lega þessu orði, mun ég stundum í grein
þessari nota orðið kapitalágóði um þess
konar ágóða.
Því hefur að vísu verið haldið fram
í Noregi, að kapitalágóði félli undir „ka-
pitalregluna11 í 42. gr. 1. mgr. norsku
tekjuskattslaganna: „Til inntekt hen-
regnes . . . enhver fordel, som er vunnet
ved . .. kapital“. Um þetta atriði segir
Magnus Aarbakke, að samkvæmt orð-
anna hljóðan, forsögu skattlaganna og
síðari framkvæmd megi með öruggri
vissu túlka lögin þannig, að kapialágóði
falli utan ,,kapitalreglunnar“ í 42. gr., 1.
mgr. norsku tekjuskattslaganna (Land-
skatteloven) .*
2.2.2. Danmörk
A. liður 5. greinar dönsku tekjuskatts-
laganna nr. 149/1922 (statsskatteloven),
sem enn er í gíldi, hljóðar svo: Til tekna
telst ekki:
„Sá eignaauki, sem stafar af því, að
fjármunir skattgreiðanda hækka í verði
— hins vegar kemur heldur ekki til frá-
dráttar á tekjum, þótt slíkir fjármunir
*Sbr. Per Rygh: Om begrebene formue
og inntægt efter skattelovene av 1911
med tillœggslove. Kria 1923, bls. 261-
281.
*Magnus Aarbakke: Skatt paa inntekt.
Oslo /Bergen 1968, bls. 71-72.
lækki í verði —, ekki heldur tekjur, sem
stafa af sölu á eignum skattgreiðanda (að
meðtöldum verðbréfum), nema slík sala
falli undir atvinnurekstur hlutaðeigandi
skattgreiðanda, t.d. fasteignaverzlun, eða
hún sé gerð í gróðaskyni (spekulations-
öjemed): þegar svo stendur á, telst verzl-
unarhagnaðurinn af sölunni til tekna, og
eins má draga tap við slíka sölu frá tekj-
um.
Að því er viðkemur sölu fasteigna og
hlutabréfa og svipaðra opinberra verð-
bréfa, sem keypt hafa verið eftir 1. jan-
úar 1922, þá er gengið út frá því að
gróðasjónarmiðið hafi verið fyrir hendi,
þegar salan fer fram innan 2ja ára frá
því að eignarinnar var aflað, nema sýnt
sé fram á hið gagnstæða.“
Svo sem sjá má er fyrri málsgrein a.
liðarins efnislega næstum samhljóða A.
lið 10. gr. ísl. tekjuskattslaganna, enda er
a. liður 10. gr. að mestu orðrétt þýðing
a. liðar 5. gr., eins og að framan greinir.
Síðari málsgrein a. liðarins kom inn í
lögin 1922, en annars hefur greinin stað-
ið óbreytt í statsskatteloven síðan fyrstu
dönsku tekjuskattslögin voru sett 1903.
2ja ára reglan í síðari mgr. er líkinda-
regla, sem hægt er að hnekkja. í frum-
varpi til dönsku tekjuskattslaganna frá
1922 var lagt til að lögfest yrði óafsann-
anleg likindaregla, likt og þá hafði verið
lögfest á hinum Norðurlöndunum. En við
meðferð þingsins var samþykkt sú viðbót,
að skattgreiðandinn fékk möguleika á því
að hnekkja líkindunum.
Samkvæmt þessu telst hin óselda
verðhækkun á fjármunum skattgreiðanda
ekki til skattskyldra tekna.
9