Ráðunautafundur - 12.02.1980, Side 28

78
iö viö nögl. Jafnvel fáein tré, geta náö aö verða fyrirferðar-
mikil fyrr en varir, þar sem vel hagar til, og séu þrengsli
mikil, hætta þau að njóta sír sem einstaklingar auk þess sem ná-
lægö þeirra viö húsiö getur orðið á margvíslegan hátt til ama.
Sé þörf á skjólröðum, einni eða fleirum þurfa þær einnig drjúgt
pláss.
Annars veltur allajafna fyrirkomulag £ þessum efnum á að-
stæöum, sem geta verið margbreytilegar, ekki síst afstaða íbúð-
arhúss til annara nærliggjandi bygginga, umferðaræða o.s.frv.
Þessar og fleiri ástæður geta valdið því, að útilokað sé með
öllu að finna trjágróðri hentugt svæði heima við, auk þess sem
skoðnair geta verið þannig,að slíkt teljist ekki æskilegt.
Kemur þá til kasta að velja viðunandi bletti í nágrenninu, en
hér og þar hagar oft þannig til,að slík sjálfkjörin svæði geta
verið fyrir hendi skammt frá heimilinu.
Jarðvegskostir og kjör
Að því er jarðveg snertir, þarf um fram allt að hyggja að
eftirfarandi atriðum við staðarval fyrir trjárækt: dýpt, raka-
ástandi og frjósemi.
Rætur viðarplantna eru misjafnlega djúpstæðar. Flestir
runnar hafa t.d. frekar grunnstætt rótarkerfi, sem oft er að-
eins í 50-60 cm dýpi, en rætur trjáa standa yfirleitt til muna
dýpra. Árangur ræktunar segir oftast betur til sín eftir því
sem fyrirstaða £ jörð er minni, þótt það sé ekki algild regla.
Einn mesti ágalli sem hugsast getur er móhella, en þar getur
reynst nær útilokað að rækta tré nema ofan á hv£li 80-90 cm
frjósamt jarðvegslag. Snöggt um skárra er malarkennt undirlag
eða jafnvel klöpp, ef þykkt jarðvegs er viðunandi, sem lágmark
skyldi ætla 70-80 cm.
Oft er £búðarhúsum komið fyrir á þannig stöðum að þar
skorti sums staðar á æskilega jarðvegsdýpt. Þess utan er jörð
oft hrjóstrug. Ör þeim ókostum má yfirleitt bæta með greftri
og aðflutningi hentugra jarðefna, en góður skurðaruðningur
reynist yfirleitt hagkvæmur £ þessum tilgangi. Sakir kostnaðar
geta ofannefndar aðgerðir reynst mörgum ofviða, og verður þá að
leita að æskilegra svæði. Um jarðveg gildir að öðru leyti að
jafnan er hagstætt að hann sé blendingur helstu jarðvegsteg-