Ráðunautafundur - 15.02.2001, Blaðsíða 119

109
Til enn lengri tíma fara skógarnir að gefa af sér tekjur. Grisjun á 40 ára gömlum
lerkiskógi á Hallormsstað gefur tekjur sem duga fyrir grisjunarkostnaði og vel það. Erfitt er
að spá 80-100 ár fram í tírnann og út af fyrir sig ástæðulaust að velta fyrir sér hver gróðinn
gæti orðið eftir lokafellingu skógarins. Nægir að segja að sé skógarauðlind til staðar er rnögu-
leiki á að íslenskir bændur geti haft tekjur af henni en sé hún ekki til staðar er sá möguleiki
ekld fyrir hendi.
ÁHRIF AUKINNAR SKÓGRÆKTAR Á LANDNÝTINGU
Aukinn áhugi á skógrækt nú stafar ekki síst af því að margir landeigendur telja sig vera
aflögufæra með land. Þetta á einkurn við um kúabændur, bændur í óhefðbundnum búskap, s.s.
ferðaþjónustu, og eldri bændur sem hafa minnkað við sig eða hætt hefðbundnum búskap, auk
þeirra landeigenda sem vinna við annað en bústörf. Sauðljárbændur og hrossabændur eru
síður líklegir til að stunda skógrækt og þeir sem það gera taka yfirleitt minna land til skóg-
rækta en aðrir (Harpa Dís Harðardóttir og Rúnar ísieifsson, munnl. upplýs.).
Samkvæmt úttekt á gróðurlendi því sem nýtt er til skógræktar á svæði Héraðsskóga eru
80-90% af því mólendi og hitt rnest graslendi (Sherry Curl, óbirt gögn). M.ö.o. er það einkum
fvrrverandi úthagi sem tekinn er til skógræktar og þá aðallega óræktuð beitilönd sem liggja
næst bæjunum. Sárasjaldgæít er að taka tún til skógræktar og framræsla votlendis til skóg-
ræktar þekkist varla þó að áður framræst land sé stundum notað. Stærð skógræktarsvæða á
einstökum jörðum eru oftast 20-150 ha að flatarmáli og jafnvel þótt samliggjandi jarðir séu í
skógrækt er sjaldgæft að skógræktarreitir þeirra liggi saman.
Skógrækt fer ágætlega sarnan við kúabúskap, ferðaþjónustu, grænmetisrækt og kornrækt
en virðist síður fara vel saman við sauðfjár- eða luossarækt, einkurn afþví að bændur sjá eftir
Iandi til beitar. Hrossabændur vilja þó gjarnan setja upp skjólbelti eða skjóllundi í beitilönd-
um sínurn.
Segja rná að aukin fjölbreytni í störfum til sveita, einkum að fólk snúi sér frá sauðfjárrækt
til annarrar atvinnu, sé það sem fyrst og fremst leiðir til þess að fólk vilji taka land til skóg-
ræktar. Afleiðingin er sú að hluti beitilands breytist í skóglendi, lítill hluti til að byrja rneð en
fer stækkandi. Hvert urnfang skógræktar verður til lengri tirna litið fer að verulegu leyti eftir
þróun sauðfjárræktar. I'lest bendir til þess að æ fleiri jarðir verði í eigu fólks sem býr í þétt-
býli og er skógrækt upplögð tegund landbúnaðar fyrir það fólk þar sem hún gerir mun minni
kröfur um viðveru en kýr og kindur.
ÁHRIF AUKINNAR SKÓGRÆKTAR Á UMHVERFI
Unnið er að gerð sérstaks svæðisskipulags fyrir Norðurlandsskóga og rnunu hin landsbluta-
bundnu skógræktarverkefnin fylgja í kjölfarið. Hluti af þeirri vinnu er gerð umhverfísmats en
þar er reynt að velta upp öllum þeim umhverfisáhrifum sem skógrækt af því tagi og þeirri
stærðargráðu sem gert er ráð fyrir næstu 40 árin samkvæmt áætlun um Norðurlandsskóga geti
hugsanlega haft. Þar sem ekki er vitað fyrirfram nákvæmlega hvar einstakir skógarreitir verða
ræktaðir er ekki hægt að fara í lögformlegt mat á umhverfisáhrifum einstakra framkvæmda
heldur er hér um að ræða spá urn almenn áhrif óháð staðsetningu.
Farið var eftir eftirfarandi lista sem er að stofni til úr lögum um mat á umhverfisáhrifum:
Áhrif á mannlíf.
Áhrif á landslag.
Áhrif ájarðveg.
Áhrif á jarðvegsrof.
Áhrif á vatnsmiðlun.
Áhrif á grunnvatn.
Áhrif á nærveður.
Áltrif á líffræðilega
fjölbreytni í heild.
Áhrif á gróður.
Áhrif á dýralíf.
Hnattræn áhrif.
Áhrif á menningar-
minjar.