Ráðunautafundur - 15.02.2001, Side 209

199
4. tafla. Gróður í túnurn (Guðni Þorvaldsson 1994) og meltanieiki (úr til-
raunum á Korpu, vegið meðaltal fyrsta og annars sláttar).
Hlutdeild í túni 1.-5. ár 6. árogsíðar Meltanleiki í snemmslegnu túni
Vallarfoxgras 39% 8% 75%
Vallarsveifgras 22% 31% 71%
Oæskilegur gróður 39% 63% 68%
gresi öðru fremur og sá má
rauðsmára með því til þess að
nýta áburðaráhrifin meðan
smárinn lifir. Mælt er með
fjölæru rýgresi þar sem kal-
hætta er minnst. Ef rýgresið
liftr veturinn gefur það mestu
uppskeru sem völ er á og rnjög
auðmelta. Annars er mælt með
mikilli aukningu á grænfóðurrækt og þó einkum komrækt. Reiknað er með að grasfræi verði
eingöngu sáð með skjólsáði, það er korni eða grænfóðri, þannig að ekkert uppskeruár falli úr.
Undir grænfóður flokkast næpa, repja, einært rýgresi, hafrar og bygg. Ekki eru gerðar sér-
stakar tillögur um það hvemig grænfóðurræktin skiptist rnilli tegunda. Nefna má þó að hafrar
eða rýgresi eru betri forvöxtur fyrir korn en repja og næpa. Sé grænfóður ætlað sem skjólsáð
með grasfræi verður það að vera hafrar eða bygg.
Með kornrækt er átt við bygg eingöngu. Byggið má auk þess nota sem grænfóður og
gerir það mörkin rnilli grænfóður- og kornræktar noklcuð íljótandi. Þótt byggi sé sáð með
kornþroska fyrir augum má slá það sent grænfóður ef sumarið reynist kalt.
Þegar fjallað er um korn og grænfóður verður að hafa í huga hvar við erum stödd á hnett-
inurn. Sumarið hérlendis er tnjög svalt rniðað við gratmlöndin og jarðklaki og langvarandi
snjóalög tefja jarðvinnslu stundum svo að sumarið verður líka of stutt. í Handbók bænda 2001
er gerð tilraun til aö skipta landinu niður í ræktunarbelti (Jónatan Hermannsson 2001). Þar er
rneðal annars reynt að draga upp mörk kornræktar á landinu. Með hæfilegri einföldun ræðst
sumarhiti af því hvernig land horfir við kalda sjónum norðaníands og austan og hæð yfír sjó.
Með sörnu einföldun má fullyrða að korn ntegi rækta á láglendi um allt land, að frádregnum
útsveitum austanlands og norðan og ystu annesjum vestanlands. Austanlands og norðan er
líka kalt í vestanverðum héruðum innan við flóa og firði því að með vesturfjöllum leggur út-
rænuna inn á surnrin. Annars staðar á landinu má rækta korn til þroska með nokkru öryggi
upp að 100 metra hæðarlínu.
5. tafla. Mismunandi áætlanir um sáðskipti. Fjöldi ára.
Kerfi
RÆKTUNARKERFI
Hér leggjum við fram ijórar
mismunandi tillögur að rækt-
unarkerfi. Áður hefur verið
íjallað urn þetta efni á ráðu-
nautafundi (Eiríkur Loftsson
1998) og er höfð hliðsjón af
því hér. Athuga ber að hægt
er að nota fleiri en eitt rækt-
unarkerfi samhliða á sama
bæ. Hringurinn er 6-10 ár.
Skipta þarf túninu í jafn
ntarga hluta og árin eru í
þeim hring sem rniðað er við. Rétt er að geta þess að við reyndum ekki að nteta hvað kerfin
kunna að kosta í framkvæmd. Augljóst er samt að áburðarnotkun verður ekki meiri við sáð-
skiptaræktun en verið hefur til þessa. Vélavinna eykst aftur á móti eitthvað en aðkeypt kjarn-
fóður minnkar. Yfirlit yfir kerfin er í 5. töflu.
1 II III IV < & 3 oí
Grænfóður 1 _ 2 2 2
Grænfóður og vallarfoxnýrækt - - - i -
Korn 2 2 i - i
Korn og vallarfoxnýrækt - i i - i
Korn og rýgresisnýrækt i - - - -
Rýgresistún 2 - - - 0,5
Vallarfoxtún - 6 6 6 5,5
Hringurinn, ár 6 10 10 9 10