Ráðunautafundur - 15.02.2001, Side 220

210
skuli nást með vemdun líffræðilegrar ijölbreytni, nýtingu einstaka hluta lífríkisins á sjálf-
bæran hátt og tryggja sanngjarna skiptingu alls ávinnings sem hlýst af nýtingu erfðaauðlinda.
Þessi orð hljóta að ýta við landgæslufólki (bændum) á íslandi og hvetja það til að ná árangri í
allri landvernd.
Samkvæmt loftslagssamningnum skulu ríki heirns draga úr óæskilegum loftslagsbreyt-
ingum með því að draga úr útstreymi gróðurhúsalofttegunda (koltvíoxíðs og fímm annarra
lofttegunda) og auka bindingu koltvíoxíðs úr andrúmsloftinu. Mjög mikilvægt er að ákvæði
urn bindingu CO2 í skógi, plöntum og jarðvegi verði sem hagkvæmust fyrir okkur til að
tryggja stórfellda bændaskógrækt í framtíðinni.
HVER ER HAGKVÆMNI SKÓGRÆKTAR Á LÖGBYLUM?
Nú hef ég aðallega fjallað urn forsendur fyrir skógrækt á lögbýlum. Hér á eflir hef ég áhuga á
að leiða rök að fjárhagslegum ávinningi skógræktar samhliða hefðbundnum búskap.
Það hefur lengi verið mín bjargfasta trú ad bœndur eiga aó hœtta aó meta fjárhagslega
afkomu sína í kílói kjöts eóa lítra mjólkur. Til að ná sem mestri hagkvœmni út úr búinu hlýtur
bóndi að þurfa að vita hvað hann hefur eftir hvern hektara lands sem hann hefur til umráða.
Efhann veit ekki hvað hann hefur eftir hvern hektara þá getur hann ekki vitað hvort hann er
að hámarka arósemi þeirra landgceða sem bú hans getur gefið.
Til að tengja umfjöllun mína sem mest hefðbundnum búskap þá tek ég meðalkúabú á Is-
landi árið 1999j) til að sýna hagkvæmni skógræktar á lögbýli. Gengið er út frá því að jörðin
scm notuð er í gefnu dæmi hér á eftir sé 500 hektarar af stærð; 100 ha eru notaðir fyrir kúa-
búið, 300 ha til skógræktar og 100 ha til annarra nota. í dæminu er reiknað með aó planla
30.000 trjáplöntum á ári í 25 ár samfellt. Það þýðir að 12 ha eru settir undir skóg á ári hverju.
Eftir 25 ár er reiknað með að frarn fari fyrsta grisjun á skóginum sem standi yfir í jafnlangan
tíma og gróðursetningin. Önnur grisjun hefst eftir 50 ár frá gróðursetningu og rjóðurfelling
eftir 70 ár (sjá 1. mynd) og mun standa yfir í 50 ár og ná því fram til næstu kynslóðar skóg-
ræktar á jörðinni. Afkoman er
reiknuð á hektara lands. Ekki er
reiknað með að rekstrarafkoma
kúabúsins ein og sér muni breyt-
ast í framtíðinni, en þó eru sett
inn 5% innkomuaukning vegna
aukinnar uppskeru á jörðinni
tneð auknu skjóli. í dærninu sem
ég hef sett upp er gengið út frá
ræktun skógar í 300 ha lands
eins og áður segir og er það yfir
meðalstærð skógarjarða á Is-
landi í dag.
1. mynd. Innkoma kúabús með og án skógræktar.
NIÐURSTAÐA
Eins og sjá má á linuritinu er reiknað með að afkoma kúabúsins komi til með að þrefaldast á
næstu 100 árum með því að taka hluta landsins undir skógrækt. Árið 2065 er reiknað með að
skógræktin skili jafnmiklu og mjólkurframleiðslan. í lok aldarinnar mun afkoman verða tæp-
lega 12 þús. krónur á hektara lands, í stað 4000 ef kúabúið stæði eitt að afkomunni. Reikna
má með að innkoman muni sveiflast mikið milli ára þegar komið er að fellingu skógarins þar
3)
Hagþjónusta landbúnaðarins 1999.