Dagblaðið Vísir - DV - 28.07.2017, Blaðsíða 49

fólk - viðtal 25Helgarblað 28. júlí 2017
ég hafði eiginlega aldrei komið
þangað áður – ekki til langdvalar.
Svo átti ég líka annað erindi til
Spánar. Það var ekki bara tungu-
málið. Mig langaði alltaf til að
læra flamenco. Þorði ekki, þegar
ég var ung, of bundin átthögun-
um. En nú var loksins tækifæri. Ég
var að byrja nýtt líf.
Við lögðum það á okkur að aka
alla strandlengju Spánar, allt frá
landamærum Frakklands suður
til Cadiz. Vissum ekki alveg hverju
við vorum að leita að en fyrst og
fremst kyrrð og næði, stað til að
einbeita sér á, stað þar sem við
gætum blandað geði við heima-
menn, kynnst þjóðarsálinni. Lært
bæði spænsku og flamenco. Og
þar kom, að við fundum slíkan
stað, sem heitir því skrítna nafni
Salobrena – hinn salti klettur.
Og það vill svo til, að efst á þess-
um kletti er kastali sem er kennd-
ur við Hannibal Púnverjakappa.
Og af því að Jón Baldvin er son-
ur Hannibals og því óskilgetinn
afkomandi Púnverjakappans,
trúði hann því, að hann væri bara
kominn heim – og beit á agnið.
Salobrena er í Andalusíu – Litlu
Afríku, eins og sumir segja, því að
þarna ríktu Márar í sjö hundruð
ár og lögðu grunninn að því lífi,
sem enn þrífst í þessu vogskorna
landi, sem minnir um margt á
Vestfirði, ógnvekjandi í hrikalegri
fegurð sinni.
Salobrena er Máraþorp, sem
þýðir, að öll húsin eru hvít og
göturnar þröngar. Bílar geta ekki
mæst, en börn og hundar og
kettir – jafnvel geitur – þvælast
fyrir manni á heimleið upp klett-
inn. Í lok árs og í byrjun janúar
er kalt og rakt, enginn hiti á ofn-
um, aðeins glóð frá kolamolum í
vaskafati til að ylja sér við. Þá er
gott að snúa heim og njóta hita-
veitunnar okkar. Hitaveitan – það
er okkar íslenska guðsgjöf.“
Gaman af því að gleðja aðra
Bryndís talar spænskuna, en
viðurkennir, að Jón Baldvin gerir
það ekki: „Honum finnst líklega,
að það taki því ekki að læra málið,
hann er alltaf á heimleið, þannig
að ég hef jafnan orð fyrir okkur,
og það er alveg nýtt fyrir mér – og
honum líka!“
Hver er munurinn á því
að vera í þorpi á Spáni og í
Mosfellsbænum?
„Munurinn er sá, að hér bý ég
í afskekktum dal, Reykjadal, svo
að ég á ekki marga nágranna – en
góða granna. Í Máraþorpinu búa
allir mjög þétt, og allir vita allt um
alla. Oní hvers manns koppi. Þeir
vita, þegar við förum og þeir fylgj-
ast með, þegar við komum aftur.
Okkur er fagnað með kossum
og faðmlögum. Jafnvel á þorp-
skránni lyfta menn glasi og segja
„bien venidos“ og ég fæ koss.
Það er mjög notalegt, eins og þú
getur ímyndað þér! Mér hlýnar
um hjartarætur, því að mér þykir
vænt um fólk og vil hafa góð sam-
skipti við alla. Ég vildi óska þess,
að landar mínir væru ögn opnari
og hreinskiptari.“
Ertu mjög félagslynd?
„Nei, líklega er ég ekki mjög fé-
lagslynd. Þegar ég lít til baka, þá
sé ég að ég hef aldrei tilheyrt nein-
um hópi og ekki unað mér í hópi –
fyrir utan í Alþýðuflokknum, auð-
vitað! Ég er þakklát, þegar fólk
leitar til mín, en ég hef aldrei leit-
að til annarra. Veit ekki af hverju.
Kannski sjálfri mér næg.
En ég viðurkenni, að ég hef
mjög gaman af því að gleðja aðra.
Eitt sumar endur fyrir löngu var
ég flugfreyja, og ég man hvað ég
hafði gaman af því að þjóna fólki,
gera því til geðs. Það kom mér á
óvart. Og þannig er ég enn. Mín
besta skemmtun er að bjóða góð-
um vinum heim, eða fólki, sem ég
dáist að úr fjarska, leggja fallega
á borð og bera fram margréttaða
máltíð, sem ég hef sjálf – eða þá
maðurinn minn, sem verður æ
betri í eldhúsinu – eytt deginum
í að undirbúa. Svo að, já, kannski
er ég félagslynd – í aðra röndina.“
Hvað með sjálfstraustið,
hefurðu mikið sjálfstraust?
„Ég hlýt að hafa einhvern snefil
af sjálfstrausti, því að annars hefði
ég aldrei getað orðið dansari né
leikari né kennari, né blaðamað-
ur, né sjónvarpskona – né skrif-
að stafkrók. Samt skal ég viður-
kenna, að þegar maðurinn minn
var orðinn áberandi í pólitíkinni
og stöðugur fólksstraumur allt í
kringum hann, var ég ekki nógu
stór í sniðum til að afbera það og
gleðjast með honum. Ég var held-
ur ekki orðin nógu pólitísk til þess
að geta tekið þátt í stöðugum um-
ræðum. Þá skorti mig sjálfstraust.“
Neistinn og sæluhrollurinn
Þið hjónin eruð stóran hluta
ársins hér á landi. Hvað finnst þér
best á Íslandi?
„Best finnst mér að koma í hús-
ið okkar í Reykjadal. Við vorum
svo gæfusöm að fá að endur-
byggja gamla sumarbústaðinn
hans pabba og mömmu. Það er
algjört ævintýri að búa í húsi sem
tekur utan um mann eins og gam-
all vinur. Maður á ekkert erindi út,
það er allt inni í þessu húsi. Ver-
öldin afmarkast af trjágróðri, sem
umkringir húsið nú sem aldrei
fyrr – er í rauninni að vaxa yfir
húsið. Það minnir mig á að hér
var ekki stingandi strá, aðeins ör-
foka melur, þegar ég var stelpa að
koma hingað í fyrsta sinn.“
Heimili Bryndísar og Jóns
Baldvins í Mosfellsbæ er einstak-
lega hlýlegt og fallegt. Þau fluttu
þangað þegar þau sneru heim
frá útlöndum árið 2005, en húsið
á Vesturgötunni seldu þau átta
árum áður, eða þegar þau hurfu
úr landi. Þau höfðu þá átt það
hús í 35 ár. Bryndís er spurð hvort
hún sakni Vesturgötunnar og hún
segir: „Ég gerði það á tímabili, en
Jón Baldvin sagði: „Maður skyldi
aldrei snúa aftur á sama stað.“ Það
var líklega alveg rétt hjá honum,
Vesturgötuævintýrinu var lokið.
Svo er miðbærinn svo breyttur
að ég þekki mig ekki þar lengur. Í
gamla daga gat ég gengið á inni-
skónum niður í bæ, sinnt mínum
erindum og þekkti nánast hvern
mann. En það er liðin tíð. Ferða-
mennirnir hafa tekið borgina al-
gjörlega yfir. Þetta er ekki mín
gamla Reykjavík, svo ég hef einsk-
is að sakna.“
Bryndís og Jón Baldvin hafa
verið gift í næstum því sextíu ár.
Hún er spurð hvort sambandið
hafi tekið breytingum á þess-
um tíma. Bryndís svarar: „Það
var einu sinni lífsreynd og gáf-
uð kona sem spurði mig í partíi
um miðja nótt, þegar ég hafði ný-
lega kynnst mannsefninu mínu:
„Heldurðu að þú sért ástfangin,
Bryndís?“ „Já,“ sagði ég, „það fer
um mig sæluhrollur í hvert sinn,
sem hann snertir mig.“ Þá sagði
hún: „Þá er það ekta.“
„Ég held ég geti alveg svarað
þessu á sama hátt í dag, það
er þessi svokallaði sæluhrollur
sem er í rauninni grunnurinn að
góðri sambúð. Ef hann dofnar,
þá er sambandið einskis virði,
búið. Fyrir guðs náð erum við Jón
Baldvin gædd þeim hæfileika að
geta viðhaldið neistanum. Við
tölum saman endalaust, og finnst
gaman. Ástin er eins og blóm sem
þarf stöðugt að hlúa að. Á svona
löngum tíma grær fólk saman.“
Allt í einu frjáls kona
Hvernig er lífið þegar komið er á
eftirlaunaaldur?
„Spánverjar fara á eftir-
laun, heitir það að jubilera. Við
jubileruðum líka, þegar okkur var
sleppt lausum úr MR i den. Við
fögnuðum frelsinu. Og við fögn-
um enn frelsinu. Við erum loks-
ins frjáls. Engar skyldur, engar
kvaðir umfram þær, sem við vilj-
um sjálf á okkur leggja. Getum
gert það sem okkur þóknast, látið
gamla drauma rætast, byrjað lífið
upp á nýtt. Og það var það, sem
við gerðum. Byrjuðum upp á nýtt,
námum meira að segja nýtt land
með það fyrir augum að læra
meira, jafnvel nýtt tungumál.
Þessi síðustu ár hafa verið enn eitt
ævintýrið.“
Jón Baldvin lifði og hrærð-
ist í pólitíkinni sem getur verið
ansi grimm, eins og þú hefur líka
kynnst. Tók það á þig?
„Það var ekki fyrr en við fluttumst
til Ameríku um árið, að ég fann til
þess að vera allt í einu frjáls kona.
Þá áttaði ég mig á því, hvað ég hafði
búið við miklar hömlur hér heima
árum saman – undir stöðugri smá-
sjá gagnrýnenda, þar sem illgirnin
leiddi öfundina. Sama hvað ég
gerði. Ég mátti varla hreyfa mig, án
þess að það væri komið í blöð eða
eitthvert skítkast færi í gang. Í Am-
eríku var mér hins vegar tekið
Við þurfum að hugsa allt upp á nýtt
„Þá áttaði ég mig á
því, hvað ég hafði
búið við miklar hömlur
hér heima árum saman
– undir stöðugri smásjá
gagnrýnenda, þar sem
illgirnin leiddi öfundina.
Sama hvað ég gerði.
Bryndís Schram „Mér þykir vænt um fólk
og vil hafa góð samskipti við alla.“