Morgunblaðið - 07.12.2017, Qupperneq 60

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 7. DESEMBER 2017
Sigtryggur Sigtryggsson
sisi@mbl.is
„Afdráttarlaust verði gert refsivert
að ofhlaða fiskiskip og eftirlit með
því verði tryggt.“
Þessa tillögu í öryggisátt gerði
Rannsóknarnefnd samgönguslysa
(RNSA) til innanríkisráðuneytisins,
nú samgöngu- og sveitastjórnar-
ráðuneytis, í kjölfar skýrslu um
þann atburð þegar dragnótar-
bátnum Jóni Hákoni BA hvolfdi
vegna ofhleðslu á Vestfjarðamiðum
í júlí 2015 og einn maður fórst.
Skýrslan kom út fyrr á þessu ári.
Ráðuneytið svaraði með bréfi
dagsettu 5. september sl. Þar kem-
ur fram að ráðuneytið óskaði eftir
því að verkefnisstjórn um öryggi
sjófarenda veitti umsögn sína um
tillögurnar. Ráðuneytið lýsir sig
sammála þeim sjónarmiðum sem
fram koma í umsögn verkefnis-
stjórnar.
Löggjöf verður endurskoðuð
„Að því er varðar tillögu nr. 1
(ofhleðsla/refsing, innsk.) hyggst
ráðuneytið setja af stað endur-
skoðun á löggjöf um skip með það
fyrir augum að leggja fyrir Alþingi
frumvarp á 149. löggjafarþingi,
sem ráðgert er að hefjist í sept-
ember 2018.“
Í umsögn verkefnisstjórnar um
öryggi sjófarenda kemur fram að
hún styður tillögu RNSA um að
það verði gert refsivert að ofhlaða
skip. Jafnframt bendir verkefnis-
stjórnin á að samhliða þurfi að ráð-
ast í eftirfarandi aðgerðir og úr-
bætur:
 Að bæta haffærnisskoðanir skipa
og eftirlit m.a. með skýrari leið-
beiningum í skoðunarhandbókum
skoðunarmanna þannig að óhaf-
fær skip séu ekki á sjó.
 Að ítreka að Samgöngustofa
framkvæmi skyndiskoðanir á
skipum.
 Að kveða þurfi skýrar á í lögum
um hleðslu báta.
 Að tryggt sé að allir bátar hafi
sýnileg hleðslumerki.
 Að spjöld séu í stýrishúsi með
upplýsingum um hámarkshleðslu
viðkomandi báts.
 Að bæta og gera aðgengilegra
fræðsluefni um stöðugleika báta.
 Að bæta veiðimenningu sem
hvetur til ofhleðslu með áróðri
og fræðslu.
 Að kannaðir verði möguleikar á
að koma upp einhvers konar
punktakerfi eða hið minnsta
áminningum vegna ofhleðslu sem
byggi m.a. á löndunartölum
Fiskistofu, tilkynningum Land-
helgisgæslunnar um brot á
hleðslu þannig að ítrekuð brot
leiði til refsinga.
Undir bréfið skrifar Ásbjörn Ótt-
arsson, formaður verkefnisstjórnar
um öryggi sjófarenda.
Báturinn var ofhlaðinn
Skýrsla Rannsóknarnefndar
samgönguslysa, sem hér um ræðir,
var birt í mars síðastliðnum og
fjallar um sjóslys sem varð á Vest-
fjarðamiðum að morgni 7. júlí 2015.
Þá hvolfdi dragnótarbátnum Jóni
Hákoni BA 60 þar sem hann var að
veiðum. Fjórir menn voru um borð
og drukknaði einn þeirra en hinum
var bjargað um borð í nærstaddan
bát, Mardísi ÍS. Á þessum tíma var
veður norðan 6-7 m/s og ölduhæð
1-1,5 metrar. Jón Hákon var 27
brúttólesta stálbátur, smíðaður hjá
Bátalóni í Hafnarfirði.
Niðurstaða rannsóknar nefnd-
arinnar var svo kunngjörð í 80
síðna skýrslu.
Niðurstaðan var, samantekin:
Nefndin telur orsök slyssins vera
þá að skipið var ofhlaðið og með
viðvarandi stjórnborðshalla. Þetta
leiddi til þess að í veltingi átti sjór
greiða leið inn á þilfar skipsins
bæði yfir lunningu og um lensport.
Vegna óþéttleika á lestarlúgukarmi
bættist stöðugt sjór í lestina. Varð
þetta til þess að skipið missti stöð-
ugleika og því hvolfdi þegar öldu-
toppur rann óhindrað yfir lunningu
þess.
Ofhleðsla tekin föstum tökum
Morgunblaðið/Halldór Sveinbjörnsson
Af hafsbotni Jón Hákon var hífður upp í júní 2016 og færður til Ísafjarðar. Beitt var spilum varðskipsins Þórs.
Ofhleðsla fiskiskipa er
enn og aftur komin í
umræðuna eftir nýja
skýrslu Rannsóknar-
nefndar samgöngu-
slysa. Hún fjallar um
Hjördísi HU sem var
nærri sokkin á Breiða-
firði í byrjun ársins.
Í skýrslunni um Jón Hákon BA
gerir Rannsóknarnefnd sam-
gönguslysa það einnig að til-
lögu sinni að siglingalögum
verði breytt þannig að eig-
endum og vátryggingafélögum
fiskiskipa verði gert skylt að
taka upp flök skipa sem sökkva
í sæ nema sýnt sé fram á að
slíkt sé ógerlegt.
Um þessa tillögu segir sam-
gönguráðuneytið að það hyggi á
undirbúning á fullgildingu og
innleiðingu Nairóbí-samþykkt-
arinnar um fjarlægingu skips-
flaka á sjó. Ráðuneytið telur að
hægt verði að bregðast við til-
lögunni samhliða þeirri vinnu.
Í umsögn verkefnisstjórnar
um öryggi sjófarenda kemur
fram að stöðluð krafa um að
taka upp skipsflök geti verið
erfið og dýr. Að útfæra slíkt
ákvæði í lögum geti verið flókið
ferli og slíkar skyldur þurfi að
innleiða í nánu samstarfi við
hagsmunaaðila og að vel
ígrunduðu máli.
Forsendur þurfi að vera skýr-
ar og hvert tilvik þurfi að skoða
sjálfstætt með tilliti til rann-
sóknar samgönguslysa. Þá verði
horft til þess að flakið valdi
hættu fyrir umhverfi og/eða
sjófarendur og að verulegur vafi
sé um orsakir slyssins.
Þetta þurfi að skoða af þar til
bærum aðilum, þ.e. Landhelgis-
gæslu, Umhverfisstofnun og
Rannsóknarnefnd samgöngu-
slysa.
Framkvæmd
gæti verið
flókið ferli
AÐ HÍFA UPP FLÖK
Norskir hval-
veiðibátar komu í
ár með 432
hrefnur að landi
og er það tals-
verður sam-
dráttur frá síð-
asta ári er
hrefnurnar voru
591. Í norska
blaðinu Fiskaren
kemur fram að
komið var að landi með 622 tonn af
kjöti í ár, en 776 tonn í fyrra. Léleg-
ur afli var meðfram strönd Noregs,
en skárri við Svalbarða og Bjarnar-
ey.
Fimmtán bátar í Noregi höfðu
leyfi til veiðanna, en aðeins 11 hófu
veiðar og lönduðu hjá tveimur fyrir-
tækjum. Hrefnukvóti ársins var 999
dýr svo nokkuð vantaði upp á að
hann næðist. Í dag hefst í Noregi
ársfundur samtaka þeirra sem veiða
minni hvali og verður greint frá
kvóta næsta árs á fundinum.
Aflahæsti báturinn, Kato, veiddi í
ár 152 hrefnur og er það meðal þess
mesta sem norskur bátur hefur
veitt í nokkra áratugi. Kjötið var
unnið og fryst um borð og uppfyllti
þannig kröfur um mögulegan út-
flutning til Japan, að því er fram
kemur í Fiskaren.
aij@mbl.is
Metbátur-
inn veiddi
152 hrefnur
Á hrefnuveiðum
við Ísland.
Eltak sérhæfir sig í sölu
og þjónustu á vogum
Tjarnargötu 2 | 230 Reykjanesbæ | Sími 421 3877 | bustod@bustod.is | www.bustod.is
Fallegar vörur
fyrir heimilið
Wave stólar
Fáanlegir í mörgum litum
Verð: 12.900 kr.