Morgunblaðið - 07.06.2018, Blaðsíða 41

41
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 7. JÚNÍ 2018
Veisla í farangrinum Hluti af Listahátíð er þessi espressóbar þar sem ljúffengur sopinn er ódýrari en gengur og gerist. Sem stendur er þessi færanlegi kaffistaður á Austurvelli.
Kristinn Magnússon
Vera má að íslenska lögfræðinga
greini á um ýmislegt sem varðar
lögskýringar og dómaframkvæmd.
Ég fyrir mína parta tel að eftir-
taldar meginreglur gildi um með-
ferð sakamála fyrir dómi:
1. Lagaheimild til refsingar þarf að
vera í settum lögum, efni hennar
þarf að vera skýrt og túlkast vafi
sakborningi í hag.
2. Ekki má dæma sakborning fyrir
aðra háttsemi en þá sem í ákæru
greinir.
3. Heimfæra þarf háttsemi til laga-
ákvæðis af nákvæmni.
4. Sanna þarf sök. Sönnunarbyrði
hvílir á handhafa ákæruvalds.
5. Við meðferð máls á áfrýjunarstigi
þarf að gæta þess að dæma sama
mál og dæmt var á neðra dóm-
stigi. Til endurskoðunar eru úr-
lausnir áfrýjaðs dóms; ekki
annað.
6. Sakborningar eiga rétt á að fá
óheftan aðgang að gögnum sem
aflað hefur verið við rannsókn
máls.
7. Sakborningar eiga að fá sanngjarnt tækifæri til að færa fram
varnir sínar.
8. Dómarar sem dæma verða að hafa hlutlausa stöðu gagnvart
sakborningum.
Mér er nær að halda að allir lögfræðimenntaðir menn í land-
inu séu mér sammála um að þessar reglur eigi að gilda.
Hæstiréttur Íslands hefur á undanförnum misserum brotið
gegn þeim öllum og sumum oftsinnis. Þessu hef ég lýst af ná-
kvæmni í bókum mínum Í krafti sannfæringar, Með lognið í
fangið og núna síðast When Justice Failed.
Fróðlegt væri að fá nú að heyra hvort í landinu fyrirfinnist
lögfræðingar sem eru mér ósammála um gildi þessara reglna.
Ég skora á þá að gefa sig fram.
Eftir Jón Steinar
Gunnlaugsson
» Fróðlegt
væri að fá
nú að heyra
hvort í landinu
fyrirfinnist lög-
fræðingar sem
eru mér ósam-
mála um gildi
þessara reglna.
Jón Steinar
Gunnlaugsson
Höfundur er lögmaður.
Sammæli um
meginreglur?
„Hér er á ferðinni
ríkisstjórn sérhagsmuna,
íhaldsstjórn, ríkisstjórn
þriggja Framsóknar-
flokka.“ Bein tilvitnun í
ræðu Þorsteins
Víglundssonar í Eldhús-
dagsumræðum frá Al-
þingi. Síðan ræðir Þor-
steinn mjög um átökin
milli alþjóðahyggju og
þjóðernishyggju, frjáls-
lyndis eða íhaldsmennsku og hann
eignar Viðreisn Jón Sigurðsson, frels-
ishetju okkar Íslendinga.
Þegar maður hefur horft á pólitíska
umræðu, ég vil segja í veröldinni allri í
áratugi, sér maður að versti ókostur
stjórnmálamanna er hrokinn og fyrir-
litning öðrum sýnd og sjálfsvissa um
eigið ágæti. Hjá hinum fornu Grikkjum
var hroki og dramb (húbris) talinn
versti eiginleiki mannsins. Þegar ein-
hver upphóf sjálfan sig umfram það
sem hann átti inni fyrir, gerði meira úr
sjálfum sér en efni stóðu til.
Ég horfði eins og oft áður á Eldhús-
dagsumræður frá Alþingi, þar var eins
og jafnan áður margt vel sagt og annað
að mínu viti verra. Mér fannst t.d. að
myndarlegur þingmaður, Þorsteinn
Víglundsson í Viðreisn, örugglega vel
gefinn maður, sýna fádæma hroka.
Ræða hans var að hluta tilvitnanir og
úrklippur úr ræðum og skrifum Jóns
Sigurðssonar forseta, mannsins sem
varð frelsishetja Íslands, hann talaði
eins og Jón væri flokksmaður Við-
reisnar, væri hann enn á meðal vor.
En Viðreisn er flokkur stofnaður um
eitt málefni, að ganga í ESB og taka
upp evru. Jón Sigurðsson er okkar af-
reksmaður fyrir að hafa
með rökum frelsað okkur
undan danska kónginum og
úr því ESB sem þá var
uppi. Merkilegt, hér verða
til nýir flokkar eins og Við-
reisn og Björt framtíð sem
staglast á eigin ágæti. Þeir
eru flokkar alþjóðahyggju
og frjálslyndis meðan ein-
hver vondur „fjórflokkur,“
haldinn „framsóknar-
mennsku“, sem er nýtt slag-
orð eða áróðursbragð um
menn af verri endanum.
Menn sem stjórna öllum „Fjór-
flokknum,“ svona vondur andi. Þetta
eru svona orðaleppar eins og Ólafur á
Hrísbrú hafði um alla prestana á Mos-
felli í Innansveitarkróniku Laxness, en
hann nefndi þá gjarnan sem hóp:
„Þessir andskotar“.
Þekktu sjálfan þig, Þorsteinn, og
flokkinn þinn. Hvað hefur svo gerst?
Báðir þessir flokkar komust í ríkis-
stjórn Bjarna Benediktssonar, sem að
mínu viti er ágætismaður. Björt fram-
tíð hélt miðilsfund um miðja nótt og
taldi sig eiga þjóðina að baki sér og
réðst ódrengilega að forsætisráð-
herranum fyrrverandi. Þjóðin svaraði,
flokkurinn dó í kosningunum. Viðreisn
fylgdi Bjartri framtíð með svigur-
mælum um Sjálfstæðisflokkinn og
Bjarna Benediktsson. Hvað gerðist?
Þeir voru við dauðans mörk þegar að
kosningum kom. En þá gripu þeir til
mannfórna, stofnanda og formanni
flokksins, Benedikt Jóhannessyni, var
steypt fyrir björg, sennilega vond lykt
af honum, of skyldur hinum framsæknu
og duglegu Engeyingum. Kratinn úr
landbúnaðarráðuneytinu, vinkona mín
Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir, tók
við af því hversu „alþjóðleg og frjáls-
lynd“, hún er og hafði verið, eins og fíll
í glervörubúð atvinnuvegaráðuneytisins
og bar þar litla virðingu fyrir elstu at-
vinnugreinum landsins, landbúnaði og
sjávarútvegi. Enda var hún í girðing-
unni með heildsölum og Högum en
ekki bændum, vildi færa fórnir fyrir
innflytjendur sérstaklega, eða þannig
virkaði hún í starfi sínu sem ráðherra.
Og þessi stórmerki flokkur rétt marði
það að fá fjóra þingmenn kjörna.
Ætli þjóðin sé svona illa að sér eða
bara „vitlaus“. Eða voru þetta makleg
málagjöld þessara nýju flokka vegna
drambsins?
En kinnroðalaust þorum við fram-
sóknarmenn í mannjöfnuð við alla aðra
flokka með þá afburðaforystumenn
sem Framsóknarflokkurinn hefur haft
á að skipa í hundrað ára sögu sinni.
Það er ekki sagt öðrum flokkum til
niðrunar því þeir áttu líka sína af-
burðamenn. Þess vegna eiga menn ekki
að hlusta á svona dramb og hroka sem
henti Þorstein Víglundsson. Grikkirnir
sögðu líka „þekktu sjálfan þig“. Og
frelsarinn benti á bjálkann í auga
hrokagikksins.
Eftir Guðna
Ágústsson »Ræða hans var að hluta
tilvitnanir og úrklippur
úr ræðum og skrifum Jóns
Sigurðssonar forseta,
mannsins sem varð frelsis-
hetja Íslands, hann talaði
eins og Jón væri flokks-
maður Viðreisnar, væri
hann enn á meðal vor.
Guðni Ágústsson
Höfundur er fv. alþingismaður
og ráðherra.
Dramb er falli næst í pólitík,
Þorsteinn Víglundsson