Morgunblaðið - 07.06.2018, Blaðsíða 72

72 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 7. JÚNÍ 2018
Valgerður Þ. Jónsdóttir
vjon@mbl.is
Bára Sigfúsdóttir, dansari og dans-
höfundur, er nýkomin frá Teheran í
Íran til að dansa fyrir gesti Lista-
hátíðar í Reykjavík í dansverki
sínu, The Lover. Frá því verkið var
frumsýnt á Performatik-tvíær-
ingnum í Belgíu árið 2015 hefur hún
sýnt það meira en þrjátíu sinnum í
mörgum löndum og hvarvetna hlot-
ið lof og prís.
Bæði fyrir verkið
sjálft og frammi-
stöðu Báru, en
hún er eini dans-
arinn á sviðinu.
Til dæmis fékk
hún Circuit X-
verðlaunin í
Belgíu og Hol-
landi og árið
2016 var dans-
verkið valið á norræna danstvíær-
inginn Ice Hot í Kaupmannahöfn.
Tilnefning til Roel Vernier-
verðlauna fyrir sviðslistir í Belgíu
þótti henni að vonum fögur rós í
hnappagatið.
Undirtitill verksins, Milli sköp-
unar og eyðileggingar, bendir til að
alvara sé á ferðum. Elskhuginn fær
á sig harðneskjulegan blæ. Hverju
svarar höfundurinn?
„The Lover er sjónrænt dans-
verk, hugleiðing um samband
manns og náttúru. Ég hugsa þessi
tengsl í ljóðrænu samhengi. Bara að
fæðast er sköpun sem og allt sem
við höfum byggt, gert og planað;
allt mannbyggt og manngert. En
eins og við vitum er maðurinn líka
eyðandi afl, hann fer í stríð og
hendir líka óskaplega miklu af rusli,
sem spillir náttúrunni. Mig langar
að áhorfandinn geti horft á verkið
og íhugað um leið sitt eigið sam-
band við náttúruna,“ segir Bára og
lýsir verkinu ennfremur sem lifandi
innsetningu úr ljósmyndum og
vatni.
„Þar sem dansinn og myndlistin
renna saman. Noémie Goudal ljós-
myndari og arkitektinn 88888, öðru
nafni Jeroen Verrecht, eiga heiður-
inn af sviðsmyndinni sem skapar
svolítið sjónarspil og stemninguna.
Að ógleymdri tónlist íslenska tón-
listarmannsins Borko.“
Nálægðin við áhorfendur
Flutningur The Lover tekur 50
mínútur og segist Bára töluvert
hafa velt fyrir sér hvort hún í ófull-
komleika sínum sem manneskja
gæti haldið uppi slíku verki. „Mig
langaði að komast dýpra en að
vinna bara með mín persónulegu
element, sem hvít, ljóshærð kona,
og fór að því að skoða nálægðina við
áhorfendur í nýju ljósi. Til þess að
standa undir því að geta verið ein á
sviðinu þróaði ég ákveðið látbragð
og hreyfingar til að skapa meiri
nánd. Þetta felst í því að ég horfi
meira niður en sviðslistamenn al-
mennt gera og yfirleitt ekki beint á
áhorfendur. Hins vegar set ég alla
áhersluna á líkamshluta, sem eru á
hreyfingu hverju sinni. Þannig er
líkaminn í rauninni minn miðill til
að túlka hugmyndir og mynda hug-
renningatengsl við áhorfendur,“
segir Bára og bætir við að hún hafi
mikinn áhuga á að vinna með smá-
atriði líkamans í dansinum; olnboga
tungu, handarkrika, hendur og
fætur.
Spurð hvort hendur og fætur séu
virkilega smáatriði, svarar hún að
það fari eftir því hvernig hún vinni
með þá líkamshluta í dansinum.
„Tungan er reyndar meira smá-
atriði,“ segir hún svo og brosir. Og
Bára ætti að vita hvað hún syngur,
enda hefur hún í áranna rás þróað
sérstakan hreyfistíl, sem hún „nýtir
til þess að miðla hugmyndum og til-
vísunum í gegnum dansformið“ eins
og segir í bæklingi Listahátíðar í
Reykjavík.
Áður en Bára er spurð um annað
en framlag hennar til hátíðarinnar
má skjóta inn í að í fyrrnefndri
heimild segir ennfremur: „Líkami
Báru og umhverfi hans eru í stöð-
ugri þróun og umbreytingu á með-
an á sýningunni stendur. Í verkinu
er áhorfendum boðið í rými til íhug-
unar; hvað er mennskt, hvað dýrs-
legt, hvað er náttúrulegt, hvað er af
mannavöldum, hvað er lífrænt …“
Fyrstu sporin í rétta átt
Stórt er spurt og stundum er lífið
líka svolítið skrýtið og tilviljana-
kennt. Þótt Bára væri í fimleikum
og samkvæmisdönsum þegar hún
var lítil, hafði hún engar fyrirætl-
anir um að leggja fyrir sig dans. Í
Menntaskólanum í Reykjavík ætlaði
hún sér að verða læknir. Langt
verkfall framhaldsskólakennara ár-
ið 2001 setti óvænt strik í reikning-
inn. „Nemendur höfðu lítið að gera
og því var okkur sem höfðum sótt
Elskhuginn óritskoðaður
 Hvað er mennskt?  Hvað er dýrslegt?  Hvað er náttúrulegt?  Sjónræna dansverkið The
Lover eftir Báru Sigfúsdóttur er hugleiðing um samband manns og náttúru í eilífðar samhengi
Ljósmyndir/Leif Firnhaber
Hreyfistíll Bára hefur í áranna rás þróað sérstakan hreyfistíl sem hún nýtir
til þess að miðla hugmyndum og tilvísunum gegnum dansformið.
Íhugun Í dansverkinu The Lover er áhorfendum boðið í rými til íhugunar.Bára Sigfúsdóttir
Bókin 261 dagur er að sögnhöfundar í grunninn dag-bók sem hún skrifaði semlíflínu til að koma sér í
gegnum hvern dag eftir sambandsslit,
en Kristborg skildi við seinni barns-
föður sinn fyrir tæpum þremur árum.
Kristborg er starfandi fréttamaður,
áður dagskrárgerðarmaður og rit-
stjóri sjónvarpsþáttar, öflug á sam-
félagsmiðlum, ástríðubloggari með
fátt eitt óviðkomandi og heldur úti
Facebook-hópnum „Ertu að skilja og
skilur ekki neitt?“
Sagan er skrifuð í nokkrum letur-
gerðum þar sem hver gerð miðlar
áfram ákveðnum þræði; dagbókin
sjálf sem er mikið tilfinningaflæði og
inni í höfði sögupersónu, rafræn sam-
skipti sem eru uppsett svipað og
spjallþráður, og svo skáletraður texti
með minningabrotum og söguskýr-
ingum. Þetta er vel til fundið og gefur
sögunni aukna dýpt.
Vísað er til sögupersóna í texta með
lýsandi nöfnum
eins og Frum-
burðurinn, Fyrr-
verandi, Vonbiðill-
inn. Sagan hefst
10 dögum fyrir
sambandsslit og
síðasti kafli er 261
degi síðar. Sagan
hverfist um áfall,
tilraunir til upp-
gjörs, taugaáfall, samskipti við ætt-
ingja, dapurleg samskipti við heil-
brigðiskerfið, vini, börn og barnsfeður
en fyrst og síðast um leið sögumanns
út úr óbærilegri vanlíðan.
Bjargráðin fær Kristborg frá vin-
um, en hún er vinamörg, og af netinu,
sem leiðir hana á nýjar slóðir. Þar
finnur hún andlegan einkaþjálfara
sem kennir fólki leiðir til að elska sig,
það nám leiðir að lokum til ferðalags
til Balí.
Lesningin er erfið til að byrja með
en sögupersónan er svo einlægt
ákveðin í að vinna sig úr vandanum,
greina allt í tætlur, mitt í tilfinn-
ingalegu og veraldlegu skipbroti með
öllum tiltækum bjargráðum og reynsl-
una að vopni – íslenska stolta kjarna-
konan sem getur allt og ætlar að taka
þetta á hnefanum, með húmor, en
einnig í núvitund og með aðstoð frk.
Tarot.
Skrifin eru mitt í sorginni, á köflum,
óþægilega hreinskilnisleg og kómísk:
„Andskotinn. Ég er að farast. Er búin
Ertu að skilja?
Raunsaga
261 dagur bbbmn
Eftir Kristborgu Bóel.
Björt bókaútgáfa – Bókabeitan, 2018.
Kilja 461 bls.
BJÖRG
SVEINSDÓTTIR
BÆKUR